Tại sao lại ướp xác

Người Ai Cập cổ đại tin rằng linh hồn và cơ thể của một người được liên kết với nhau, ngay cả sau khi chết. Nếu cơ thể bị phân hủy, linh hồn sẽ bị mất. Quá trình ướp xác giữ chúng lại với nhau.

Người Ai Cập cổ đại tin rằng linh hồn của một người có ba phần. Đầu tiên được gọi là ka. Nó vẫn nằm trong lăng mộ sau khi chết, đó là lý do tại sao rất nhiều đồ vật được chôn cùng với những người ở Ai Cập cổ đại. Trong các ngôi mộ ướp xác của người Ai Cập, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy đồ trang sức, đồ nội thất, quần áo, đồ trang điểm, rượu, thức ăn, động vật và trong trường hợp của các vị vua, người hầu.

Yếu tố thứ hai của linh hồn một người được gọi là akh. Đó là phần linh hồn đã chuyển sang thế giới bên kia.

Ở Ai Cập cổ đại, yếu tố thứ ba trong linh hồn của một người được gọi là ba. Họ tin rằng phần linh hồn này có thể ra đi và trở lại lăng mộ theo ý muốn.

Nhưng theo người Ai Cập, linh hồn không phải là một thực thể vô hình. Thay vào đó, nó cần cơ thể để làm vật chủ, đó là lý do tại sao họ phải trải qua thời gian dài như vậy để ướp xác những người đã chết. Tuy nhiên, đó là một quá trình tốn kém, vì vậy nó thường được dành cho các Pharaoh và những người giàu có và quý tộc trong xã hội Ai Cập.

Không chỉ những người được ướp xác. Do các tín ngưỡng tôn giáo được tổ chức dưới thời đế chế Ai Cập, một số loài động vật cũng được ướp xác.

Theo mình biết ngoài Ai Cập cổ đại nổi tiếng ướp xác thì còn các nơi khác nữa. Như các nền văn hóa cổ đại ở Nam Mỹ, ngay cả châu Á mình cũng thế như Trung Quốc, Philipin, Iran,… và các nước phương Tây như Anh, Đan Mạch,… Mình tìm hiểu mới biết chứ hồi giờ cứ nghĩ Ai Cập thôi. Phần lớn những nguyên nhân lí giải cho việc ướp xác ở các nền văn minh khác nhau đều có một điểm chung là thể hiện đẳng cấp xã hội của họ.

Cụ thể, Ai Cập cổ đại họ tin rằng một phần tinh thần của con người sẽ gắn liền vĩnh viễn với sự tồn tại của cơ thể vì thế con người phải bảo vệ cơ thể để linh hồn trường tồn ở thế giới bên kia vì nếu cơ thể phân hủy, linh hồn của người đó sẽ không toàn vẹn nữa. Mà ở Ai Cập có không khí nóng và cát sa mạc nên làm khô nhanh những thi thể bị chôn dưới đó giúp xác người chết tồn tại lâu hơn bình thường. Btw, tuổi thọ của người Ai Cập ít, khoảng tầm 40 tuổi thôi nên họ quan niệm cuộc sống thực thụ của họ là ở thế giới bên kia chứ không phải cuộc sống hiện tại này nên họ kỳ công hơn, chuẩn bị kỹ cho hành trình đến thế giới bên kia. Ngoài việc ướp xác, họ thường chôn theo cùng những đồ dùng, vật chất quý giá. Mình thấy không phải ai cũng được ướp xác đâu nha. Pharaoh, các thành viên hoàng tộc, tầng lớp quý tộc và giới thượng lưu chắc chắn được ướp xác, còn những người thuộc tầng lớp trung lưu phải trả tiền, ai hông có tiền thì khỏi ướp xác luôn.

Ở Tân Cương, Trung Quốc cũng được phát hiện có rất nhiều xác ướp từ hàng ngàn năm trước. Nhưng các nhà khoa học lại nhận thấy họ không hoàn toàn là người phương Đông, những xác ướp đó có làn da trắng khác với người Trung Quốc. Chẳng lẽ từ hàng ngàn năm trước đã có sự tiếp xúc giữa người phương Tây và phương Đông cổ đại? Mình không rõ chuyện này nữa. Nhưng nếu đúng thế thì họ mang đến kỹ thuật ướp xác từ phương Tây sang Đông là chuyện bình thường mà. Còn mục đích của việc ướp xác ngoài việc thể hiện đẳng cấp nói chung ở trên, các nhà khoa học còn phát hiện có nhiều xác ướp được hình thành một cách vô cùng tự nhiên chứ không phải nhân tạo như Người băng Otzi.

Nguồn: wikipedia

Chúng ta đã khá quen thuộc với hình ảnh xác ướp ở Ai Cập qua những bộ phim nổi tiếng của Hollywood. Vậy thực tế thì quá trình ướp xác của người Ai Cập cổ đại đã diễn ra như thế nào?

Nhắc tới Ai Cập, chúng ta không chỉ nhắc tới Kim tự tháp ẩn chứa nhiều bí ẩn và mảnh đất huyền bí ẩn còn nổi tiếng với những xác ướp hàng ngàn năm tuổi vẫn còn nguyên vẹn cho tới ngày nay.

Tại sao lại ướp xác

Xác ướp là gì?

Xác ướp là những thi thể (có thể là người hoặc động vật) được bảo quản để hạn chế hoặc dừng hẳn quá trình phân hủy giúp cho xác tồn tại lâu nhất có thể. Xác ướp được phân ra làm 2 loại: xác ướp có chủ đích và xác ướp tự nhiên.

Ướp xác có chủ đích là xác ướp được con người sử dụng những phương pháp khác nhau can thiệp vào thi thể để giữ nguyên xác chết theo thời gian. Nổi tiếng nhất có thể kể đến xác ướp của các Pharaoh Ai Cập.

Ướp xác tự nhiên là khi các thi thể được tiếp xúc với các điều kiện môi trường thuận lợi (cực lạnh hoặc khô) khiến xác vẫn giữ nguyên theo năm tháng. Nổi tiếng nhất là người băng Otzi có niên đại 5.300 năm trước. Đây là xác ướp của một người đàn ông được tìm thấy tạo một sông băng gần biên giới giữa Italy và Áo vào năm 1991.

Tại sao lại ướp xác

Người băng Otzi.

Tại sao người Ai Cập lại ướp xác sau khi chết?

Người Ai Cập cổ đại tin rằng, thế giới bên kia có thật, đó là nơi các linh hồn tồn tại. Ở thế giới đó, thể xác vẫn là "nhà" của linh hồn, nếu thể xác bị phân hủy thì linh hồn sẽ bị hủy hoại. Chính vì vậy, họ ướp xác những thi thể để giữ linh hồn của người chết được tiếp tục cuộc sống mới ở thế giới bên kia.

Quy trình ướp xác của người Ai Cập cổ đại

Quá trình ướp xác của các Pharaoh, vị vua tối cao của người Ai Cập cổ đại được tiến hành cẩn thận, tỉ mỉ và hoàn hảo nhất.

Về cơ bản, quá trình ướp xác được tiến hành trong 70 ngày.

Tại sao lại ướp xác

Sau khi qua đời, thi thể được các thợ ướp xác chuyển tới một túp lều được gọi là nơi thanh lọc - Ibu để rửa sạch bằng nước sông Nile và rượu cọ.

Tại sao lại ướp xác

Nội tạng là những bộ phận dễ bị phân hủy nhất nên chúng được một người thợ ướp xác lẩy ra bằng cách rách một đường ở sườn trái của thi thể. Quả tim vẫn được để nguyên vì đối với người Ai Cập, nó là hiện thân của trí tuệ và người chết sẽ không thể thiếu nó khi sang thế giới bên kia.

Tại sao lại ướp xác

Não cũng được những người thợ ướp xác lấy ra bằng một các móc đặc biệt. Họ đập vỡ một phần sống mũi và nhét cái móc qua lỗ mũi đến tận sọ.

Tại sao lại ướp xác

Nội tạng sau khi lấy ra được rửa bằng rượu cọ, sau đó được đặt trong 4 chiếc bình thảo dược và chôn cùng người chết.

Tại sao lại ướp xác

Muối natron được những người thợ nhồi vào ổ bụng cũng như bao phủ xung quanh thi thể để hút ẩm và giúp thi thể giữ nguyên hình dạng.

Tại sao lại ướp xác

Sau 40 ngày, những người thợ sẽ dùng nước sông Nile để rửa thi thể. Sau đó, họ sẽ dùng dầu để bôi lên các nhằm giúp da đàn hồi.

Tại sao lại ướp xác

Sau đó, các thợ ướp xác bắt đầu tiến hành gói xác chết. Họ sử dụng vải lanh quấn quanh đầu và cổ. Ngón tay và ngón chân được quấn riêng.

Tại sao lại ướp xác

Người Ai Cập cổ đại tin rằng những lá bùa có thể bảo vệ người chết an toàn trên đường sang thế giới bên kia nên họ đặt chúng giữa các lớp quấn quanh thi thể.

Tại sao lại ướp xác

Khi những người thợ tiến hành các công đoạn ướp xác, một linh mục sẽ đứng cạnh đọc thần chú để giúp người chết xua đuổi tà ma, những linh hồn độc ác.

Tại sao lại ướp xác

Chân và tay thi thể được buộc lại với nhau và những người thợ đặt ở giữa 2 tay thi thể là cuốn sách dành cho người chết.

Tại sao lại ướp xác

Thi thể sẽ được cuộn thêm nhiều lớp vải lanh. Những người thợ bôi nhựa dính ở mỗi lớp vải để gắn chết chúng với nhau. Một tấm vải to được sử dụng để quấn quanh xác ướp. Sau đó, hình thần Osiris được những người thợ vẽ lên bề mặt tấm vải. Xác ướp được quấn thêm một tấm vải lanh lớn nữa. Cuối cùng, những người thợ dùng nhiều dây vải lanh quấn quanh xác ướp. Sau đó, họ đặt xác ướp vào trong một quan tài nhỏ được đặt trong một quan tài lớn hơn.

Tại sao lại ướp xác

Những người thân trong gia đình tổ chức đám tang để tiễn đưa người quá cố. Người Ai Cập cổ đại còn có tục lệ "mở miệng" để cho người chết ăn uống lại. Sau đó, quan tài mới được đặt vào mộ cùng với hành lý, quần áo, thức ăn, nước uống và những vật dụng có giá trị để người đã mất bắt đầu hành trình về thế giới bên kia.

Địa vị trong xã hội khi còn sống của người chết sẽ quyết định quy trình ướp xác cũng như địa điểm chôn cất. Xác của các Pharaon được đặt trong các kim tự tháp hùng vĩ, còn những người dân thường chỉ được ướp xác đơn giản và đặt trong hầm mộ đơn giản.