Tại sao người già hay mất ngủ

Nếu những người trưởng thành mỗi ngày ngủ từ 7-9 tiếng đồng hồ thì với người già, mỗi ngày họ chỉ có thể ngủ được 4-5 tiếng. Vậy nguyên nhân nào khiến người già khó ngủ.

Tại sao người già hay mất ngủ

1. Ngừng thở trong lúc ngủ

Theo Ths Nguyễn Quang Bảy (BV Bạch Mai, Hà Nội), ngừng thở trong lúc ngủ ở người già (hay gặp ở người béo phì) là hiện tượng phổ biến nhất của các bệnh gây rối loạn giấc ngủ tiên phát khiến người già mất ngủ.

Ngừng thở khi ngủ có hai dạng: Ngừng thở khi ngủ do tắc nghẽn và do thần kinh trung ương. Ngừng thở khi ngủ do tắc nghẽn là dạng hay gặp hơn, xảy ra khi cơ ở thành sau họng bị giãn. Các cơ này nâng đỡ vòm miệng mềm, lưỡi gà, amiđan và lưỡi. Do cơ giãn, đường thở bị hẹp hoặc tắc nghẽn, khi đó, hô hấp bị gián đoạn trong chốc lát. Vì ngừng thở làm giảm nồng độ ôxy trong máu, não cảm nhận được tình trạng giảm ôxy và đánh thức giấc ngủ để có thể mở lại đường thở. Tuy nhiên, sự tỉnh giấc này thường ngắn tới mức người bị đánh thức không thể nhớ được. Chu trình ngừng thở như vậy có thể lặp lại trên 10 lần/giờ trong suốt cả đêm. Do vậy, khả năng đạt được giấc ngủ sâu bị giảm đi gây cảm giác buồn ngủ vào ban ngày.

Rất nhiều người bị ngừng thở khi ngủ do tắc nghẽn không biết là giấc ngủ của mình bị gián đoạn. Họ cứ nghĩ mình ngủ ngon giấc suốt đêm.

Ngừng thở khi ngủ do thần kinh trung ương ít gặp, xảy ra khi não không truyền được tín hiệu đến các cơ hô hấp khiến họ thường tỉnh giấc đột ngột do tăng nồng độ carbon dioxid trong máu và kèm theo giảm nồng độ ôxy. Dấu hiệu để nhận biết chứng ngừng thở trong lúc ngủ gồm: Thấy buồn ngủ nhiều vào ban ngày, ngáy to, cảm nhận được có những cơn ngừng thở khi ngủ, cảm giác miệng khô, đau họng sau khi thức dậy...

2. Đau xương khớp

Các bệnh lý gây rối loạn giấc ngủ thứ phát như: Đau xương khớp, thoái hóa khớp, loãng xương… cũng làm cho người già bị tỉnh giấc và khó ngủ tiếp do những cơn đau này thường tăng nặng vào quãng thời gian nửa đêm gần sáng. Tương tự, các bệnh lý khác như: Thiếu máu cơ tim gây đau ngực, hiện tượng tiểu đêm do u xơ tuyến tiền liệt, do bệnh đái tháo đường hoặc khó thở do suy tim, viêm phế quản, hen phế quản… cũng là những nguyên nhân khiến người già mất ngủ.

3. Trầm cảm

Tại sao người già hay mất ngủ
Trong các bệnh lý về tâm thần kinh gây rối loạn giấc ngủ khiến người già khó ngủ thì bệnh trầm cảm chiếm tỷ lệ nhiều nhất. Các bệnh nhân bị trầm cảm thường khó bắt đầu giấc ngủ hoặc bị đánh thức sớm hoặc bị kích động nên rất khó ngủ. Các rối loạn tâm thần khác như: Lo âu, sa sút trí tuệ, sợ mất uy tín, lấn cấn về vấn đề tiền nong, sức khỏe, tai nạn của người thân trong gia đình, bạn bè cũng khiến người già khó bắt đầu giấc ngủ.

4. Uống thuốc

Một nguyên nhân có vẻ trái ngược là khi bị mất ngủ, người già thường dựa vào thuốc ngủ. Tuy nhiên, có một số loại thuốc dùng để điều trị mất ngủ lại có tác dụng phụ gây buồn ngủ vào ban ngày khiến người bệnh ngủ nhiều hơn vào ban ngày. Hậu quả là họ càng ít ngủ hơn vào ban đêm. Ngoài ra, một số loại thuốc điều trị các bệnh như: Thuốc nội tiết tố tuyến giáp, thuốc điều trị bệnh thần kinh, thuốc điều trị bệnh trầm cảm… hay một số chất như nicotin (có trong thuốc lá) đều có thể là nguyên nhân gây cản trở giấc ngủ ngon của người già.

5. Bí quyết giúp người già ngủ ngon

Để có giấc ngủ ngon, người già cần loại bỏ những thói quen không tốt cho giấc ngủ bằng cách:

Nên:

  • Ăn trước khi đi ngủ 3h đồng hồ.
  • Uống 1 ly sữa ấm trước khi lên giường 1 giờ đồng hồ có tác dụng giúp người già đi vào giấc ngủ nhanh hơn.

Tại sao người già hay mất ngủ

  • Nên ngồi hoặc đi lại nhẹ nhàng khoảng 30 phút sau khi ăn tối sẽ giúp dạ dày tiêu hóa thức ăn để dễ dàng chuyển xuống ruột non.
  • Tắm nước ấm trước khi đi ngủ sẽ làm tăng nhiệt độ cơ thể và giúp người già bắt đầu giấc ngủ dễ dàng hơn.
  • Ngâm chân với nước muối ấm và một vài lát gừng.

Không nên:

  • Đọc sách báo, xem ti vi, nhìn đồng hồ khi vào phòng ngủ.
  • Khi tỉnh dậy buổi sáng không nên nán lại trên giường quá lâu.
  • Không nên tập thể dục nhiều sau 6 giờ chiều.
  • Không ngủ nhiều vào ban ngày và chỉ đi ngủ khi đã cảm thấy buồn ngủ hay sẵn sàng cho giấc ngủ.

Sưu tầm

Tại sao người già hay mất ngủ
 - Mất ngủ là một rối loạn thường gặp ở người cao tuổi, do nhiều nguyên nhân gây ra. Tuy nhiên, vẫn có nhiều cách giúp bạn tìm lại giấc ngủ ngon cho mình

Nguyên nhân gây mất ngủ ở người già

Người cao tuổi thường bị mất ngủ bởi các nguyên nhân như: do giảm hoạt động thể lực, ít tiếp xúc với ánh sáng, giảm ngưỡng bị đánh thức (dễ bị thức giấc hơn), thay đổi nhịp sinh học, giảm khả năng hồi phục các chức năng khi cơ thể bị lão hóa, các bệnh lý (sa sút trí tuệ, tim mạch, viêm nhiễm đường hô hấp, đau xương khớp, trầm cảm…).

Tại sao người già hay mất ngủ
Người già thường khó ngủ

Nguyên nhân chính gây mất ngủ ở người cao tuổi được chia thành 4 nhóm:

- Gây rối loạn giấc ngủ tiên phát: phổ biến nhất là chứng ngừng thở lúc ngủ (hay gặp ở những người béo phì) hoặc các hiện tượng chân tay tự cử động về đêm, gây thức giấc.

- Gây rối loạn giấc ngủ thứ phát: nổi bật nhất là chứng đau do các bệnh cơ xương khớp (thoái hóa khớp, loãng xương…). Cơn đau tăng lên lúc nửa đêm về sáng, khiến bệnh nhân bị tỉnh giấc và sau đó rất khó ngủ tiếp.

Một số bệnh lý khác cũng gây mất ngủ như thiếu máu cơ tim gây đau ngực, tiểu đêm (do u xơ tiền liệt tuyến, tiểu đường), khó thở (do suy tim, viêm phế quản, hen).

- Bệnh lý tâm thần kinh: Theo ước tính, khoảng 30% người cao tuổi trong cộng đồng và 50% người cao tuổi trong các viện dưỡng lão có triệu chứng trầm cảm. Bệnh trầm cảm là yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất đến rối loạn giấc ngủ ở người cao tuổi. Bệnh nhân thường khó bắt đầu giấc ngủ hoặc hay bị thức giấc sớm, có hiện tượng ngủ ngày. Một số người còn có những thời điểm bị kích động nên rất khó ngủ.

Ngoài ra, các rối loạn tâm thần khác cũng có khả năng gây mất ngủ, cụ thể như lo âu quá mức (sợ mất uy tín, mất sự tín nhiệm khi nghỉ hưu; ám ảnh về tai nạn của người thân hoặc lo lắng về tài chính…), sa sút trí tuệ.

- Dược phẩm: các loại thuốc corticoid, nội tiết tố tuyến giáp, thuốc điều trị bệnh thần kinh hoặc trầm cảm, các thuốc chẹn beta giao cảm, thuốc hạ huyết áp Methyldopa…có tác dụng phụ gây mất ngủ. Bên cạnh đó, một số dược phẩm được coi là thuốc ngủ như benzodiazepine (Seduxen) nhưng lại có thể khiến người già ngủ nhiều hơn vào ban ngày và tỉnh táo vào ban đêm.

Cách khắc phục chứng mất ngủ ở người già

Cách điều trị mất ngủ tốt nhất là áp dụng các biện pháp điều trị chứng mất ngủ mà không dùng thuốc (nhất là đối với trường hợp mất ngủ do rối loạn tâm lý kéo dài). Dưới đây là các biện pháp cho bạn:

- Tập thể dục đều đặn hàng ngày (tránh tập nhiều sau 6 giờ tối).

- Giải quyết cho xong hoặc tạm gác hết những vấn đề khiến bạn lo lắng nhằm tạo cho mình cảm giác thư giãn cả về thể chất lẫn tinh thần trước khi lên giường ngủ.

- Tạo một môi trường thư giãn và yên tĩnh khi đi ngủ, bao gồm các điều kiện hạn chế ánh sáng, tiếng ồn và duy trì nhiệt độ phòng phù hợp…

- Chỉ đi ngủ khi đã cảm thấy buồn ngủ và sẵn sàng cho việc này. Trước đó, nên tắm nước ấm để làm tăng nhiệt độ cơ thể, giúp giấc ngủ bắt đầu dễ dàng hơn.

- Cố gắng tạo thói quen về trình tự giờ giấc, các bước đi vào giấc ngủ. Ví dụ duy trì thói quen tắm nước nóng, nghe một bản nhạc nhẹ rồi lên giường ngủ vào mỗi ngày.

- Nên xuống giường sau khi thức dậy vào buổi sáng, không nên nằm nán lại trên giường quá lâu.

Tại sao người già hay mất ngủ
Tập thể dục đều đặn là một trong những cách giúp cải thiện giấc ngủ

- Không nên ngủ nhiều vào ban ngày. Để tránh cảm giác này, tốt nhất bạn hãy tạo một môi trường làm việc, sinh hoạt có đủ ánh sáng.

- Phòng ngủ không nên kèm các công năng khác như là nơi đọc sách, xem tivi. Tuyệt đối không biến phòng ngủ trở thành nơi vợ chồng cãi nhau hoặc làm ngoài giờ, điện thoại trao đổi công việc….

- Hạn chế sử dụng đồ ăn thức uống hoặc các thuốc có chất kích thích. Tránh uống cà phê, rượu hoặc hút thuốc lá vào buổi chiều tối. Không nên ăn hoặc uống quá nhiều trong vòng 3 giờ trước khi đi ngủ. 

Khi nào cần dùng thuốc?

Người bị mất ngủ có thể phải dùng thuốc trong các trường hợp sau:

- Điều trị các bệnh là nguyên nhân gây mất ngủ. Ví dụ, những người bị mất ngủ do đau xương khớp được cho dùng thuốc chữa thoái hóa khớp hoặc thuốc giảm đau. Việc điều trị tốt sẽ giúp bệnh nhân có lại giấc ngủ bình thường.

- Mất ngủ kéo dài không rõ nguyên nhân: những người này được dùng thuốc gây ngủ.

Lưu ý: Nhóm thuốc benzodiazepine (Seduxen, Valium) có tác dụng phụ là gây buồn ngủ ban ngày, và dễ gây té ngã đối với người cao tuổi. Tốt nhất, bạn nên dùng thuốc ngủ thuộc các nhóm khác, chẳng hạn như zolpidem (Stilnox).

Nên kết hợp dùng thuốc và thực hiện các biện pháp không dùng thuốc đã nêu trên.

Tại sao người già hay mất ngủ

Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn không ăn trong một ngày? Câu trả lời có vẻ tương đối đơn giản, nhưng nhịn ăn trong 24 giờ còn gây ra hiệu ứng phức tạp hơn.

Tại sao người già hay mất ngủ

Một nghiên cứu trên 400.000 người trưởng thành ở Trung Quốc cho biết ăn trứng mỗi ngày có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Tại sao người già hay mất ngủ

10 phút sau khi bị con dao găm vào lưng, người đàn ông được đưa vào bệnh viện cấp cứu. Kết quả chụp X-quang, lưỡi dao đi vào vùng cột sống ngực, nằm chồng lên bóng tim.

Tại sao người già hay mất ngủ

Thức đêm xem các trận đấu World Cup 2018 sẽ khiến nhiều người mệt mỏi, căng thẳng, dễ cáu gắt, buồn ngủ vào ban ngày, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Tại sao người già hay mất ngủ

3 anh em ruột ở Hà Giang mắc rối loạn phát triển giới tính, dù là nam nhưng bộ phận sinh dục lại bị nữ hoá.

Tại sao người già hay mất ngủ

Nhiều người cho rằng, canh trứng bằng phương pháp siêu âm có thể giúp các gia đình có “đủ nếp đủ tẻ”.

Quỳnh Như