Ông Hoàng Khánh hỏi: Tôi là lao động nam, tôi xin nghỉ hưu năm 2023 mặc dù chưa đủ tuổi nghỉ hưu. Vậy mức lương khi nghỉ hưu trước tuổi năm 2023 là bao nhiêu? Công ty Luật TNHH YouMe trả lời: Khoản 2, 4 Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về mức lương hưu hằng tháng như sau: 2. Từ ngày 1.1.2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 54 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội như sau: a) Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm; b) Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm. Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động quy định tại Điểm a và Điểm b Khoản này được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%. 4. Mức lương hưu hằng tháng của lao động nữ đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội và mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội như sau: đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này. Từ đủ 16 năm đến dưới 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm đóng tính thêm 2%. Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 được sửa đổi bởi Điểm a Khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019 quy định về điều kiện hưởng lương hưu như sau: 1. Người lao động quy định tại các Điểm a, b, c, d, g, h và i Khoản 1 Điều 2 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại Khoản 3 Điều này, khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây: a) Đủ tuổi theo quy định tại Khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động; b) Đủ tuổi theo quy định tại Khoản 3 Điều 169 của Bộ luật Lao động và có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1.1.2021... 2. Người lao động quy định tại Điểm đ và Điểm e Khoản 1 Điều 2 của Luật này nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên được hưởng lương hưu khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: a) Có tuổi thấp hơn tối đa 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại Khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động, trừ trường hợp Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam, Luật Công an nhân dân, Luật Cơ yếu, Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng có quy định khác; b) Có tuổi thấp hơn tối đa 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại Khoản 3 Điều 169 của Bộ luật Lao động và có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm... Như vậy, khi nghỉ hưu trước tuổi vào năm 2023, mức hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội tương ứng với năm 2023 là 20 năm đóng bảo hiểm xã hội (đối với lao động nam), sau đó cứ thêm mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội, ông được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%. https://laodong.vn/ban-doc/muc-luong-huu-khi-nghi-huu-truoc-tuoi-nam-2023-1063644.ldo
Lương hưu là “của để dành” giúp người lao động sống tốt khi về già nhưng thực tế hiện nay không ít người đang phải nhận mức lương hưu thấp, sống phụ thuộc vào con cháu hoặc phải làm thêm để lo cuộc sống tuổi già. Không đủ tiền mua thuốc Hơn 2 triệu đồng là số lương hưu bà Nguyễn Thị Nhâm, cán bộ hưu trí ở xã Đồng Quang (Gia Lộc) được nhận mỗi tháng khi đã ngoài 70 tuổi. Bà Nhâm nhẩm tính: “Tiền mua thuốc trị tiểu đường, cao huyết áp, xương khớp, Parkinson… mỗi tháng ngót nghét gần 3 triệu đồng. Thuốc điều trị Parkinson ngày càng đắt đỏ, khan hiếm nên số tiền lương hưu dành để mua thuốc không đủ, các con tôi phải hỗ trợ thêm”. Bà Nhâm có 17 năm làm giáo viên tiểu học sau đó được nghỉ hưu sớm do sức khỏe không bảo đảm. Vì thời điểm giảng dạy mức lương bà Nhâm được nhận thấp, cộng với về hưu sớm, thời gian đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) ngắn nên mức lương bà được hưởng khi về hưu không nhiều. Ở tuổi thất thập nhưng bà Trần Thị Lung ở phường Phạm Ngũ Lão (TP Hải Dương) còn phải bán thêm nước mía để trang trải cuộc sống. Vốn là cán bộ Sở Thương nghiệp, bà Lung nghỉ hưu từ năm 1990. Đến năm 2022, bà nhận mức lương hưu 3.050.000 đồng/tháng. Bà Lung cho biết: “Thực phẩm ngày càng đắt đỏ, tiền điện, nước rồi các đám hiếu, hỷ cần chi tiêu khiến số tiền lương hưu của tôi còn lại chả đáng là bao. Tôi chỉ mong sức khỏe ổn định chứ ốm đau mà phải đi viện thì lương cũng không đủ”. Theo thống kê của BHXH tỉnh, toàn tỉnh hiện có hơn 80.000 người đang hưởng lương hưu, trợ cấp xã hội hằng tháng. Số người được hưởng lương hưu chiếm tỷ lệ khá cao, hơn 87%. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, trong 2 năm 2020 và 2021, người nghỉ hưu không được tăng lương, trợ cấp. Từ ngày 1.1.2022, lương hưu và tiền trợ cấp hằng tháng tăng 7,4% mức hưởng theo Nghị định số 108 nhưng thực tế số tiền tăng này không theo kịp tăng giá hàng hóa thời gian qua. Nguyên nhân hưởng lương hưu thấp chủ yếu do người lao động đóng BHXH với mức thấp, thời gian đóng ngắn… Nhiều chủ sử dụng lao động cố tình lách luật để giảm bớt chi phí đóng vào các quỹ bảo hiểm. Theo quy định, người lao động đóng 1/3, còn doanh nghiệp đóng 2/3. Khi còn làm việc, nhiều người lao động đồng tình hoặc không quan tâm tới việc doanh nghiệp đóng bảo hiểm cho mình bao nhiêu dẫn đến họ lợi dụng đóng với mức thấp nhất khiến người lao động thiệt thòi khi nhận lương hưu. Mong sớm tăng lương cơ sở
Phương án tăng lương cơ sở dự kiến được Quốc hội thông qua tại kỳ họp này. Đây không chỉ là mong ngóng của nhiều cán bộ, công nhân, viên chức đang công tác mà còn của nhiều người lao động đã nghỉ hưu. Theo điều 56 và điều 71 Luật BHXH năm 2014, mức hưởng lương hưu thấp nhất khi tham gia BHXH bắt buộc bằng mức lương cơ sở. Hiện nay, mức lương cơ sở vẫn đang áp dụng là 1,49 triệu đồng/tháng. Nếu tăng lên 1,8 triệu đồng/tháng theo phương án của Chính phủ trình Quốc hội thì mức bình quân tiền lương đóng BHXH cũng sẽ tăng. Khi đó, người về hưu cũng được tăng lương hưu hằng tháng. “Nếu Quốc hội đồng ý tăng lương tối thiểu thì sắp tới tôi được nhận lương hưu hơn 5 triệu đồng. Như vậy, người về hưu lương thấp như chúng tôi cũng có thêm ít tiền để trang trải cuộc sống. Tôi mong Quốc hội quyết định tăng lương vào đầu năm 2023 vì 2 năm do dịch bệnh chúng tôi đã không được tăng đồng lương hưu nào rồi”, ông Nguyễn Văn Tuấn, cán bộ hưu trí ở phường Tân Bình (TP Hải Dương) nói. Tại kỳ họp Quốc hội này, trong tờ trình về đánh giá tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2022, dự toán ngân sách nhà nước, phân bổ ngân sách Trung ương năm 2023, Chính phủ cũng đề xuất tăng lương hưu, trợ cấp BHXH với đối tượng do ngân sách nhà nước chi trả khoảng 12,5%, đồng thời hỗ trợ thêm với đối tượng nghỉ hưu trước năm 1995 có mức hưởng thấp. Như vậy, cùng với việc tăng lương cơ sở, nếu những chính sách về lương hưu được thông qua thì trong năm 2023, mức lương được nhận của người nghỉ hưu cũng được cải thiện đáng kể. Lương hưu có vai trò quan trọng đối với đời sống người lao động khi về già, vừa để trang trải cuộc sống, không phụ thuộc vào con cháu, vừa phải chi phí cho thuốc thang. Để được nhận lương hưu cao, người lao động cần được đóng đúng, đóng đủ BHXH. Không những vậy, cơ quan chức năng cũng cần thường xuyên kiểm tra, giám sát việc trích đóng BHXH của các cơ quan, đơn vị, tránh tình trạng lách luật đóng không đủ, không đúng mức đóng BHXH so với mức lương thực lĩnh khiến người lao động thiệt thòi khi nhận lương hưu. Đại diện BHXH tỉnh nhận định tăng lương cơ sở sớm vào đầu năm 2023 là mong ngóng của nhiều người, nhất là cán bộ hưu trí bởi hầu hết thu nhập chính của người về hưu là lương hưu, các khoản thu nhập khác không thường xuyên. So với mức độ trượt giá thị trường như hiện nay, lương hưu của nhiều người còn thấp nên việc tăng lương hưu và các khoản trợ cấp là hợp lý trên cơ sở phát triển chung của nền kinh tế. Chính sách này cũng giúp hạn chế tình trạng người lao động rút BHXH một lần. HẢI MINH |
