Tiểu tử thối là gì

Xem phim cổ trang, ta thường nghe từ nha đầu nhưng băn khoăn không hiểu nghĩa chính xác của từ này là gì.

Nha đầu xuất phát từ chữ 丫頭 trong Hán ngữ. Nha (丫) có nghĩa là “chỗ xòa ra ở phần trên của vật gì đó”; còn đầu (頭) là “đầu tóc, đầu người”.

Ngày xưa, đầu của trẻ gái thường cột tóc trái đào, rẽ sang hai bên, nên chúng thường được gọi là nha đầu. Trong bài Kí tặng Tiểu Phiền (寄贈小樊) của Lưu Vũ Tích đời Đường có câu: Hoa diện nha đầu thập tam tứ (花面丫頭十三四). Có người dịch câu này là “Em gái tuổi mười ba mười bốn mặt đẹp như hoa”. Nghe cũng hay, song dịch như thế là chưa chính xác, vì chẳng có bông hoa nào cả. Ngày xưa, phụ nữ thường trang trí hoa văn trên mặt nên được gọi là hoa diện. Nhiều bài thơ cổ cũng đã đề cập đến kiểu trang trí này, về sau hoa diện phát triển thành phong cách trang điểm gây ấn tượng mạnh hoặc thành kiểu trang điểm trên khuôn mặt trắng, đặc biệt là trong Việt kịch (粤剧), tức Kinh kịch nói tiếng Quảng Đông (Cantonese Opera).

Nha đầu còn là từ dùng để chỉ người giúp việc nữ trẻ tuổi thời phong kiến. Ngày xưa, tùy trường hợp, người ta còn dùng những từ tương tự như nha hoàn (丫鬟), thị nữ (侍女), tì nữ (婢女) hoặc cách gọi từ điển cố, văn chương như mai hương (梅香) - tên của cô gái, thường dùng trong Kinh kịch; ni tử (妮子) - xuất phát từ quyển Cao Tổ hoàng đế Lý thị truyện trong Tân ngũ đại sử (新五代史) do Âu Dương Tu thời Bắc Tống biên soạn; sử nữ (使女) - trong hồi thứ 36 của Nho lâm ngoại sử (儒林外史), một tiểu thuyết của Ngô Kính Tử thời nhà Thanh; riêng cách gọi thanh y (青衣) hay chính đán (正旦) dùng để chỉ người nữ giúp việc trong Kinh kịch Trung Quốc.

Từ nha đầu có những giá trị biểu cảm khác nhau. Cách gọi này có thể dùng để chỉ cô bé (nói chung), hoặc là tiếng thân mật mà cha mẹ dùng để gọi con gái, bậc trưởng bối tỏ vẻ thương yêu trẻ gái; đôi khi còn là cách bạn trai gọi cô gái nào đó hoặc do bạn bè gọi nhau. Trong trường hợp này, nha đầu thường có nghĩa là cô bé xinh đẹp, dễ thương.

\n

Tuy nhiên, nha đầu còn là tiếng khinh miệt đối với người con gái. Nha đầu phiến tử (丫頭片子) là cô bé hoặc cô gái ngốc nghếch; hoàng mao nha đầu (黃毛丫頭) là cô bé ngốc nghếch; xú nha đầu (醜丫頭) là cô gái xấu xí; dã nha đầu (野丫頭) là cô gái ngang ngược, quê mùa hoặc lanh chanh, nghịch nhộn (hoyden)…

Ở Việt Nam, ngoài nha đầu còn có cách gọi khác là a đầu, tương tự như vậy, nha hoàn còn được gọi là a hoàn.

Tin liên quan

  • Lắt léo chữ nghĩa: Nguồn gốc của từ 'đất' và 'đá'
  • Một ý kiến về câu hỏi: 'Chim lạc là chim gì?'
  • Chim lạc trên trống đồng có phải là... chim nước?

VIDEO ĐANG XEM NHIỀU

Đọc thêm

Tiểu tử thối là gì

Khám phá con đường tơ lụa: Mọi con đường đều dẫn đến Đôn Hoàng

Có lẽ Đôn Hoàng là một ám ảnh đối với tôi khi tìm hiểu về con đường tơ lụa.

Tiểu tử thối là gì

'Hạnh phúc máu' có suất chiếu sớm, gây ấn tượng bởi nội dung, độ đầu tư 'khủng'

"Gây bão” bởi sự đầu tư lớn về khâu quảng bá, cùng dàn diễn viên thực lực, phim điện ảnh Hạnh phúc máu do Dược sĩ Tiến và Phạm Huỳnh Hữu Tài đồng sản xuất, sẽ công chiếu sớm tại các rạp từ 18 giờ ngày 24.11.

Tiểu tử thối là gì

'Gala nhạc Việt' nhận kỷ lục chương trình Tết lớn nhất Việt Nam

Sau 10 năm ra mắt và trở thành thương hiệu nhạc xuân quen thuộc của khán giả (2013 - 2023), Gala nhạc Việt vừa được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam xác lập và công nhận kỷ lục là “Thương hiệu sở hữu hệ thống sản phẩm âm nhạc Tết nhiều nhất Việt Nam.

Tiểu tử thối là gì

Chuyện bán vé xem show của Taylor Swift khiến Quốc hội Mỹ phải điều trần

Phiên điều trần diễn ra sau các báo cáo về lỗi dịch vụ và sự chậm trễ trên trang web của Ticketmaster khiến người hâm mộ không thể mua vé xem buổi biểu diễn của Taylor Swift.

Tiểu tử thối là gì

Cuộc đời của nữ tướng Bùi Thị Xuân trong 'vũ trụ Tây Sơn ký'

Tây Sơn phụng thần ký là tập đầu tiên trong "vũ trụ Tây Sơn ký", với góc nhìn từ vi mô đến vĩ mô, từ nữ tướng Bùi Thị Xuân mở rộng ra chuyện thiên hạ phân tranh.

Tiểu tử thối là gì

'Air on strings' - hòa nhạc quỹ cho trẻ em nghèo và ủng hộ công tác trồng rừng

Với mong muốn gắn kết cộng đồng thông qua nhạc cổ điển để cùng kiến tạo nên những thay đổi tích cực, Imagine Philharmonic Orchestra (IPO) tổ chức buổi hòa nhạc gây quỹ Air on strings, diễn ra vào 19 giờ 30 ngày 25.11 tại Nhạc viện TP.HCM và 26.11 tại Trường Quốc tế Renaissance Sài Gòn, TP.HCM.

Tiểu tử thối là gì

Nhà thơ Lê Thiếu Nhơn và kế hoạch cười ra nước mắt ‘tỏa sáng khắp hành tinh’

66 truyện trào phúng trong tập Kế hoạch tỏa sáng khắp hành tinh của Lê Thiếu Nhơn dắt người đọc vào một không gian nhiều cảm xúc. Có truyện để cười tủm tỉm. Có truyện để cười sảng khoái. Và cũng có truyện để cười ra nước mắt.

Tiểu tử thối là gì

Trải nghiệm nghệ thuật ẩm thực độc đáo và ‘đa sắc màu’ ở Qatar mùa World Cup

Ẩm thực Qatar độc đáo và "đa sắc màu" bao gồm nhiều món ăn Ả Rập truyền thống, chế biến từ các loại hỗn hợp gia vị đặc biệt như Bizar, Daqoos Daqoos blend hoặc Hisso.

Tiểu tử thối là gì

Tuần lễ Thời trang Quốc tế Việt Nam Thu Đông 2022 ‘khai pháo’ với đêm ‘Welcome Party’

Vietnam International Fashion Week F/W 2022 tại Hà Nội với thông điệp #TasteOfHeritage (Cảm hứng di sản) đã mở màn vào tối 23.11 với đêm tiệc Welcome Party chào mừng các nhà thiết kế (NTK) trong và ngoài nước, khách mời đến với tuần thời trang. 

Tiểu tử thối là gì

Cuồn cuộn hơi thở đương đại trong 'bí ẩn sắc màu' Hà Hùng Dũng và Vichit Nongnual

Hà Hùng Dũng, nghệ sĩ lãng du qua miền Tây Bắc và "cây cọ" từ đất nước chùa Vàng Vichit Nongnual cùng hội ngộ trong "cuộc chơi" Color secret – Bí ẩn của sắc màu cuồn cuộn hơi thở đương đại đang diễn ra tại Lụa Là Gallery. 

Tiểu tử thối là gì

Thang Duy được bình chọn là nghệ sĩ xuất sắc nhất Hàn Quốc trong năm

Nghệ sĩ Trung Quốc Thang Duy vừa được Hiệp hội nhà phê bình Hàn Quốc bình chọn là Nghệ sĩ xuất sắc nhất Hàn Quốc lần thứ 42.

Tiểu tử thối là gì

Phim ‘Avatar: The Way of Water’ được phát hành ở Trung Quốc

Phần tiếp theo được chờ đợi từ lâu của bộ phim bom tấn Avatar của đạo diễn James Cameron - Avatar: The Way of Water - sẽ được phát hành tại các rạp chiếu phim ở Trung Quốc từ ngày 16.12, 20th Century Studios xác nhận hôm 23.11.