Bài 10: Thực hành lắp mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn
Tóm tắt lý thuyết - Bảng điện, công tắc 2 cực, công tắc 3 cực, cầu chì
- Bóng đèn, đui đèn
- Dây dẫn điện
- Kìm cắt dây
- Kìm tuốt dây
- Dao nhỏ (hoặc kéo )
- Tua vít
Hình 1. Sơ đồ nguyên lí mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn - Tìm hiểu sơ đồ nguyên lí mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn:
- Cực 1 công tắc 3 cực nối với đèn 1
- Cực 2 công tắc 3 cực nối với đèn 2
- Công tắc 2 cực dùng để đóng hoặc ngắt nguồn điện
- Nguyên tắc hoạt động mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn: Khi công tắc 2 cực đóng lại và công tắc 3 cực được bật về vị trí 1 thì đèn 1 sáng
- Mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn dùng để chuyển đổi thắp sáng luân phiên 2 đèn với nhau
b. Vẽ sơ đồ lắp đặt Hình 2. Sơ đồ lắp đặt mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn 2. Lập bảng dự trù dụng cụ, vật liệu và thiết bị | STT | Tên dụng cụ, vật liệu và thiết bị | Số lượng | Yêu cầu kĩ thuật | | 1 | Kìm điện | 1 | Có vỏ cách điện | | 2 | Tuốc nơ vít | 1 | Có vỏ cách điện | | 3 | Kéo | 1 | Có vỏ cách điện | | 4 | Bút thử điện | 1 | Hoạt động tốt | | 5 | Dây điện đôi | 3m | Dẫn điện tốt | | 6 | Bảng điện 10 x 15 cm | 1 | Không bị gãy | | 7 | Bóng đèn; Đui đèn | 2 | 220V – 60W | | 8 | Cầu chì | 1 | 220V – 5A | | 9 | Cống tắc 2 cực | 1 | 220V – 5A | | 10 | Công tắc 3 cực | 1 | 220V – 5A |
Bảng 1. Bảng dự trù dụng cụ, vật liệu và thiết bị 3. Lắp đặt mạch điện Hình 3. Qui trình lắp đặt mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn Quy trình lắp đặt mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn gồm 5 bước: - Bước 1. Vạch dấu
- Vạch dấu chính xác
- Kí hiệu riêng biệt cho lỗ luồn dây và lỗ bắt vít
- Bước 2. Khoan lỗ bảng điện
- Khoan chính xác
- Khoan lỗ bắt vít trước (Ø2), lỗ luồn dây sau (Ø5)
- Bước 3. Lắp thiết bị điện vào bảng điện
- Xác định các cực của công tắc
- Nối dây các thiết bị đóng cắt, bảo vệ trên bảng điện
- Lắp đặt các thiết bị điện vào bảng điện
- Bước 4. Nối dây mạch điện
- Lắp đặt dây dẫn từ bảng điện ra đèn
- Nối dây vào đui đèn
- Bước 5. Kiểm tra
THAM KHẢO CÁCH VẼ KHÁC: Hình 4. Các cách vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn
Bài tập minh họa Nêu cách đấu dây của công tắc 3 cực với 2 đèn? Gợi ý trả lời: Cách đấu dây của công tắc 3 cực với 2 đèn - Cực 1 nối với đèn 1
- Cực 2 nối với đèn 2
- Cực 0 nối với công tắc 2 cực
Câu 2 Mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn dùng trong trường hợp nào? Gợi ý trả lời: Mạch điện này dùng để chuyển đổi thắp sáng luân phiên giữa 2 đèn. Câu 3 Quy trình lắp đặt mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn gồm mấy bước, kể tên? Gợi ý trả lời: Quy trình lắp đặt mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn gồm 5 bước: - Bước 1. Vạch dấu
- Bước 2. Khoan lỗ bảng điện
- Bước 3. Lắp thiết bị điện vào bảng điện
- Bước 4. Nối dây mạch điện
- Bước 5. Kiểm tra
Lời kết
Hi vọng với bài thực hành lắp mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn ở trên các em sẽ hiểu được nguyên lí làm việc của mạch điện dùng một công tắc ba cực điều khiển hai đèn, biết cách vẽ sơ đồ lắp đặt của mạch điện này, thực hiện được các qui trình lắp đặt mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn.
Bài 9: Thực hành lắp mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn Tóm tắt lý thuyết
Dây dẫn điện, bóng đèn đui đèn, công tắc 3 cực, cầu chì, bảng điện, băng cách điện, giấy ráp 2. Dụng cụ Kìm điện, tuốc vít, khoan, kéo, bút thử II - CÔNG DỤNG CỦA MẠCH Mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn dùng để lắp cho cầu thang hoặc 2 công tắc 2 nơi khác nhau điều khiển 1 đèn III - NỘI DUNG VÀ TRÌNH TỰ THỰC HÀNH 1. Tìm hiểu công tắc 3 cực Hình 1. Tìm hiểu công tắc 3 cực So sánh công tắc 2 cực và công tắc 3 cực: - Giống nhau: Có cấu tạo ngoài giống nhau: có võ và bộ phận tác động
- Khác nhau:
- Công tắc 2 cực: Bộ phận tiếp điện có 2 chốt, 1 cực động, 1 cực tĩnh, dùng để đóng cắt 1 dây dẫn
- Công tắc 3 cực: Bộ phận tiếp điện có 3 chốt, 1 cực động, 2 cực tĩnh, dùng để chuyển nối dòng điện
Hình 2. Công tắc 2 cực Hình 3. Công tắc 3 cực 2. Sơ đồ mạch đèn cầu thang a. Tìm hiểu sơ đồ nguyên lý Hình 4. Sơ đồ nguyên lí mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn Nhận xét sơ đồ nguyên lí mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn: - Cực 1 của hai công tắc nối với nhau, và cực 2 của hai công tắc cũng nối với nhau
- Cầu chì, 2 công tắc 3 cực, và đèn mắc nối tiếp nhau
- Công dụng của 2 công tắc 3 cực dùng để bật, tắt đèn ở 2 nơi khác nhau hoặc ở cùng một nơi
Nguyên tắc hoạt động của mạch: - Khi 2 công tắc 3 cực ở cùng vị trí 1,1 hoặc 2,2 thì mạch kín đèn sáng
- Khi 2 công tắc 3 cực ở 2 vị trí đối nhau 1,2 hoặc 2,1 thì mạch hở đèn tắt
b. Vẽ sơ đồ lắp đặt Hình 5. Sơ đồ lắp đặt mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn 3. Lập bảng dự trù dụng cụ, vật liệu, thiết bị | STT | Tên dụng cụ, vật liệu và thiết bị | Số lượng | Yêu cầu kĩ thuật | | 1 | Bảng điện | 2 cái | Kích thước 15x10, còn tốt | | 2 | Công tắc 3 cực | 2 cái | 220V – 3A, còn tốt | | 3 | Cầu chì | 1 cái | 220V – 2A (5A), còn tốt | | 4 | Đuôi đèn | 1 cái | Tốt | | 5 | Dây dẫn | 2 mét đôi | Tốt | | 6 | Băng cách điện | 1 cuộn | Còn tốt (độ dính tốt, an toàn) | | 7 | Giấy ráp | 1 tờ | Tốt | | 8 | Bóng đèn | 1 đèn 220V | Tốt | | 9 | Kìm điện | 5 cái | Tốt | | 10 | Kìm tuốt dây | 2 cái | Tốt | | 11 | Tua vít dẹp | 5 cái | Tốt | | 12 | Khoan mồi | 2 cái | Tốt | | 13 | Bút thử điện | 1 cái | Tốt | | 14 | Thước | 1 thước dây | Tốt | | 15 | Tuốc vít pake | 5 cái | Tốt |
Bảng 1. Bảng dự trù dụng cụ, vật liệu, thiết bị 4. Lắp đặt mạch điện Hình 6. Qui trình lắp đặt mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn Qui trình lắp đặt mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn gồm 5 bước: - Bước 1. Vạch dấu
- Bước 2. Khoan lỗ
- Khoan lỗ bắt vít
- Khoan lỗ luồn dây
- Bước 3. Lắp thiết bị điện vào bảng điện
- Xác định các cực của công tắc
- Nối dây các thiết bị đóng cắt, bảo vệ trên bảng điện
- Lắp đặt các thiết bị điện vào bảng điện
- Bước 4. Nối dây mạch điện
- Lắp đặt dây dẫn từ bảng điện ra đèn
- Nối dây vào đui đèn
- Bước 5. Kiểm tra
- Kiểm tra sản phẩm đạt chuẩn
- Lắp đặt đúng theo sơ đồ
- Các mối nối đảm bảo an toàn điện, chắc và đẹp
- Mạch điện đảm bảo thông mạch
- Nối mạch điện vào nguồn điện và cho vận hành thử
| 
