Mục lục 1. TÌM HIỂU CHUNG [edit] 1.1. Tác giả 1.2. Tác phẩm 2. NỘI DUNG [edit]
Phạm Duy Tốn (1881 - 1924)
Vài nét về tác giả Phạm Duy Tốn: - Phạm Duy Tốn (1881 - 1924), nguyên quán làng Phượng Vũ, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội); sinh quán thôn Đông Thọ (nay phố Hàng Dầu, Hà Nội).
- Ngoài tên thật Phạm Duy Tốn, ông còn viết với các bút danh Ưu Thời Mẫn, Đông Phương Sóc, Thọ An.
- Là một trong những cây bút tiên phong và xuất sắc của khuynh hướng hiện thực ở những năm đầu thế kỉ XX.
- Truyện ngắn của ông chuyên về hiện thực xã hội. Ngòi bút Phạm Duy Tốn "khôi hài nhưng nghiêm túc, trang trọng mà thiết tha" (Hoàng Công Sơn).
- Tác phẩm được coi là thành công nhất của ông là "Sống chết mặc bay".
Tác phẩm
Hoàn cảnh sáng tác - Truyện ngắn được sáng tác năm 1918. Đây là thời kì nhân dân phải chịu cảnh đô hộ của thực dân Pháp; chế độ phong kiến đang suy yếu, bộ máy cai trị quan liêu trở thành bù nhìn, quan lại chỉ vui chơi hưởng lạc. Đời sống của nhân dân rơi vào cảnh lầm than bởi sự bóc lột, bởi cảnh thiên tai đói khổ,...
- Truyện lấy bối cảnh của nông thôn Việt Nam vào đầu thế kỷ 20. Nó được lấy bối cảnh trong một đêm khuya, một khúc đê bên sông Nhị Hà (tức sông Hồng) đang bị mưa gió làm vỡ, nhưng trong đình quan phụ mẫu vẫn ngồi chơi tổ tôm với các tên quan lại khác, không quan tâm đến đê điều.
Xuất xứ
Truyện được đăng trên tạp chí Nam Phong, số 18 tháng 12 năm 1918.
Đề tài
Xã hội phong kiến thực dân và nỗi khổ của nhân dân lao động
Chủ đề
Phê phán, lên án gay gắt thái độ vô trách nhiệm của bọn quan lại đương thời và bày tỏ niềm thương cảm trước cảnh "nghìn sầu muôn thảm" của nhân dân.
Ngôi kể
Truyện được kể theo ngôi thứ ba - tác giả kể.
Tình huống truyện - Truyện kể về cảnh tượng người dân làng X, phủ X chống chọi với mưa lũ để hộ đê vào lúc gần một giờ đêm. Trong khi đó, quan phụ mẫu - người có trách nhiệm đốc thúc dân chúng bảo vệ đê lại chễm chệ trong đình chơi tổ tôm cùng bọn nha lại. Đê vỡ, quan ù ván bài lớn, quan hạnh phúc nhưng dân chúng rơi vào cảnh thảm sầu.
- Truyện xây dựng một tình huống truyện độc đáo, được đặt trong sự đối lập gay gắt. Một bên là tình cảnh nguy khốn của nhân dân; một bên là sự nhàn nhã, vô trách nhiệm của quan phụ mẫu.
- Tình huống truyện chứa đựng tình cảm, tư tưởng của tác giả. Tác giả bày tỏ niềm cảm thương sâu sâu sắc trước cảnh "nghìn sầu muôn thảm" của nhân dân do thiên tai và thái độ vô trách nhiệm của kẻ cầm quyền; đồng thời, tác giả lên án gay gắt tên quan phủ "lòng lang dạ thú" nói riêng và bộ máy cai trị mục nát nói chung.
Bố cục
Tác phẩm có thể chia làm ba phần: - Phần 1 (từ đầu đến "...khúc đê này hỏng mất"): Nguy cơ vỡ đê và sự chống đỡ của người dân
- Phần 2 (tiếp đến "... Điếu mày!"): Cảnh quan phủ cùng nha lại đánh tổ tôm trong khi "đi hộ đê"
- Phần 3 (còn lại): Cảnh đê vỡ, nhân dân lâm vào tình trạng thảm sầu
NỘI DUNG [edit]
1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ của người dân - Thời gian: gần một giờ đêm. Đây là thời điểm khuya khoắt càng tăng thêm sự khó khăn.
- Địa điểm: khúc đê làng X, phủ X. Cách gọi tên phiếm chỉ như thế này nhằm phơi bày hiện thực ở nhiều làng, nhiều phủ nói chung. - Sự tương phản, tăng cấp của cảnh tượng trời đất và người dân cảnh hộ đê
| Cảnh tượng người dân | Cảnh tượng trời đất – khúc đê | | - Công việc, dụng cụ: + Kẻ thuổng, người cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, nào đắp, nào cừ. + Hàng trăm nghìn con người hết sức giữ gìn. - Âm thanh: Trống đánh liên thành, ốc thổi vô hồi, tiếng người xao xác gọi nhau, tiếng mưa trút, tiếng nước dâng xoáy. - Hình ảnh người dân: bì bõm lội dưới bùn lầy ngập quá khuỷu chân, người nào người nấy lướt thướt như chuột lột. -> Cảnh hộ đê nhốn nháo, vất vả, căng thẳng, ai cũng mệt lả. | - Nước sông Nhị Hà lên to quá, hai ba đoạn đã thẩm lậu, không khéo vỡ mất. - Trời mưa tầm tã trút xuống, dưới sông nước cứ cuồn cuộn bốc lên. | | -> Sức người ngày càng yếu | -> Sức trời, sức nước ngày càng tăng -> Nguy cơ đê vỡ càng lúc càng cao. | | => Nghệ thuật tương phản, tăng cấp nhằm tô đậm sự bất lực của sức người trước sức trời, sự yếu thế của thế đê trước thế nước. Qua đó, tác giả bày tỏ thái độ cảm thông, thương xót. |
Tiểu kết: Thiên tai đang từng lúc giáng xuống, đe dọa cuộc sống của người dân.
2. Cảnh quan phủ cùng nha lại đánh tổ tôm trong khi hộ đê
Điểm tương phản giữa cuộc sống của người dân phải chống đỡ đê với cảnh quan phủ và nha lại, chánh tổng đánh tổ tôm trong đình: | Các điểm cần so sánh | Dân | Quan | | Địa điểm | - Đang ở ngoài đê - Nhà dân có nguy cơ bị ngập lụt, bị cuốn trôi tất cả nếu đê vỡ. | - Trong đình - Đình trên mặt đê nhưng cao, vững chãi, dẫu nước to thế nữa cũng không việc gì. | | Không khí | - Trời mưa tầm tã như trút nước, dưới sông nước cứ cuồn cuộn bốc lên, đê có khả năng bị vỡ. - Nháo nhác, rối rít, vất vả, căng thẳng, lo sợ chống đỡ đê. | - Đèn thắp sáng trưng, nha lệ, kẻ hầu người hạ đi lại rộn ràng. - Nghiêm trang, tĩnh mịch; chỉ một mình quan lớn được lên tiếng. | | Cảnh hộ đê | Tư thế | Vất vả lấm láp, gội gió tắm mưa, như đàn sâu lũ kiến ở trên đê. | Ung dung, chễm chện ngồi, nhàn nhã, đường bệ… | | Đồ dùng | Thuổng, cuốc, xẻng, cừ,… | Bát yến, tráp đồi mồi, cau đậu, rễ tía,… | | Công việc | Đội đất, vác tre, đắp, bì bõm dưới bùn lầy, lướt thướt như chuột lột… | Say mê đánh tổ tôm; lúc mau lúc khoan khi cười nói vui vẻ, khi dịu dàng êm ái,… | | | -> Cuộc sống vất vả lầm than phải chống đỡ với đê vỡ, chống đỡ với trời đất. | -> Cuộc sống xa hoa, vương giả, vô trách nhiệm. | | Cảnh đê vỡ | Khi lính chạy vào báo đê vỡ | - Tiếng kêu vang trời dậy đất - Tiếng người kêu rầm rĩ - Tiếng ào ào như thác chảy xiết - Tiếng gà, chó, trâu, bò kêu vang tứ phía. | - Mọi người giật nảy mình - Quan: + Vẫn điềm nhiên, chỉ lăm le chực người ta bốc trúng quân mình chờ mà hạ vì ngài sắp ù to. + Nghe tin đê vỡ: Ngài cau mặt, gắt rằng “Mặc kệ!”. | | Khi một người dân xông vào báo đê vỡ | - Người nhà quê vào bẩm báo đê vỡ: + Mình mẩy lấm láp, quần áo ướt đầm, tất tả chạy xông vào thở không ra lời. -> Cảnh lo sợ, nhốn nháo của mọi người khi đê vỡ. | - Người trong đình nôn nao sợ hãi. - Thầy đề run cầm cập - Quan: + Đỏ mặt tía tai quay ra quát “Đê vỡ rồi!... Đê vỡ rồi, thời ông cắt cổ chúng mày, thời ông bỏ tù chúng mày! Có biết không?... Lính đâu? Sao bay dám để cho chúng nó chạy xồng xộc vào đây như vậy? Không phép tắc gì nữa à?”. + Thản nhiên quay vào chơi tổ tôm tiếp. + Vội vàng xòe bài, miệng vừa cười vừa nói vì thắng lớn. -> Sự thản nhiên, vô trách nhiệm của quan phụ mẫu, mặc kệ nỗi khổ của người dân. | | | -> Đê từ lúc có thể chống đỡ thì đã bị vỡ, tràn nước xoáy ào ào như thác. -> Âm thanh hộ đê đến tiếng mọi người hô hoán khi đê vỡ ngày càng ầm ĩ, hoảng loạn | -> Sự say mê tổ tôm quá lớn, sự vô trách nhiệm, vô lương tâm ngày càng tăng. | | => Phép tăng cấp, tương phản trong nghệ thuật ở phần này có tác dụng làm rõ thêm tâm lí, tính cách xấu xa của nhân vật. |
Tiểu kết:
- Bằng bút pháp kể chuyện độc đáo, Phạm Duy Tốn đã khắc họa thành công nhân vật quan phụ mẫu. Đó là một kẻ vô trách nhiệm, chỉ biết đến thú vui nhàn nhã mà bỏ mặc con dân. Qua nhân vật và cảnh tượng trong đình, người đọc cũng hình dung được phần nào về đời sống, sinh hoạt của quan nha thời phong kiến mục nát.
- Tác giả sử dụng nghệ thuật tương phản, tăng cấp nhằm mục đích so sánh, làm nổi bật sự đối lập: quan thì vô trách nhiệm, vô lương tâm, chỉ ham mê bài bạc mỗi lúc một tăng; mặc kệ sự sống chế của người dân, đổ trách nhiệm cho cấp dưới vì dám cho dân vào đình. Còn những người dân phải dầm mưa gội gió, nhọc nhằn, chống chọi với thủy thần một cách tuyệt vọng. Cuối cùng, sự vô trách nhiệm của viên quan đã dẫn đến cảnh đê vỡ. Quan sung sướng vì nước bài cao, dân thì khổ vì nước dâng cao khiến đê vỡ.
3. Cảnh đê vỡ, nhân dân lâm vào tình trạng thảm sầu | Tình cảnh của người dân | Thái độ của quan lại | | - Nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu - Nhà cửa trôi băng, lúa má ngập hết - Kẻ sống không có chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn, lênh đênh mặt nước, chiếc bóng bơ vơ -> Tình cảnh thê thảm, thương tâm | - Điềm nhiên chơi bài với các hành động như: vỗ tay, xòe bài, cười… - Quan lớn ù ván bài to sung sướng. -> Độc ác, sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi | | => Nghệ thuật tăng cấp, tương phản càng làm nổi bật tình cảnh thảm sầu, khổ sở cùng cực của nhân dân, nhưng quan lại vui mừng sung sướng vì thắng lớn là một hành động phi nhân tính của kẻ lòng lang dạ thú. Qua bút pháp này để khắc họa rõ nét tính cách nhân vật qua cử chỉ, hành động, lời nói. |
Tiểu kết: Tác giả kết truyện chỉ với một câu văn sử dụng phép liệt kê, đưa đến cảnh tượng sầu thảm nhất: muôn dân chìm trong biển nước. Dân lầm than trong nước lũ do thói thờ ơ, vô trách nhiệm, lòng lang dạ thú của quan cha mẹ. Đây là một kết truyện bi thảm thường thấy trong các truyện ngắn hiện thực phê phán sau này.
ĐẶC SẮC NGHỆ THUẬT - Vận dụng kết hợp thành công hai phép nghệ thuật tương phản và tăng cấp
- Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ khá sinh động, ngôn ngữ phần nào thể hiện được tính cách nhân vật
- Sử dụng nghệ thuật kể, miêu tả chân thực, cụ thể; kết hợp với bút pháp so sánh để thấy sự tương phản
Page 2 Bỏ qua 🔴 Buổi học Live sắp tới Không có sự kiện nào sắp diễn ra
Page 3 Đường hướng và cách tiếp cận xây dựng khoá học Khoá học được xây dựng dựa trên năng lực đầu ra của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo dành cho học sinh hết lớp 7. Mục tiêu của mỗi bài học được xây dựng bám theo thang tư duy mới của Bloom đi từ thấp lên cao, hướng tới khả năng vận dụng kiến thức và kỹ năng của học sinh. Các bài học về thành tố ngôn ngữ như Từ vựng, Phát âm, Ngữ pháp được xây dựng theo hướng tiếp cận lồng ghép, gắn kết với nhau và với chủ đề của bài học, tạo cho học sinh có thêm nhiều cơ hội sử dụng tiếng Anh. Các bài học về kỹ năng được xây dựng nhằm hình thành năng lực chủ đạo theo chương trình sách giáo khoa, đồng thời có mở rộng sang một số năng lực chưa được hướng dẫn kỹ càng trong sách giáo khoa. Các tiểu kỹ năng của năng lực đọc hiểu và viết được hướng dẫn chi tiết, cụ thể, theo từng bước nhỏ, giúp học sinh có khả năng hình thành được năng lực đọc và viết sau khi kết thúc bài học.
Nội dung khoá học Khoá học bám sát chương trình sách giáo khoa tiếng Anh 7 (chương trình thí điểm của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo) về chủ đề, chủ điểm, kỹ năng, kiến thức. Mỗi bài học được chia thành các nội dung chính: (1) Tóm tắt lý thuyết (Lesson summary): hướng dẫn về kiến thức ngôn ngữ/ kỹ năng ngôn ngữ dưới dạng hình ảnh hoá hay sơ đồ tư duy để học sinh dễ dàng ghi nhớ kiến thức/ các bước kỹ năng. (2) Video bài giảng (phát âm): video ngắn giúp học sinh ghi nhớ những kiến thức trọng tâm với sự hướng dẫn của thầy/ cô giáo. (3) Bài tập thực hành (practice task) giúp học sinh thực hành nội dung kiến thức, kỹ năng vừa được học. (4) Quiz: đây là hình thức đánh giá thường xuyên dưới dạng trặc nghiệm khách quan giúp giáo viên người học đánh giá được năng lực vừa được hình thành trong mỗi bài học. (5) Kiểm tra cả bài (unit test): đây là hình thúc đánh giá tổng kết dưới dạng trắc nghiệm khách quan, và tự luận giúp giáo viên và người học đánh giá được năng lực được hình thành trong cả bài học lớn (unit).
Mục tiêu khoá học Khoá học tiếng Anh 7 được xây dựng với mục đích hỗ trợ học sinh theo học chương trình tiếng Anh 7 mới của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo một cách cách dễ dàng và hiệu quả hơn. Kết thúc mỗi bài học trong khoá học, học sinh có khả năng vận dụng được những kiến thức và kỹ năng học được trong chương trình sách giáo khoa mới vào những bối cảnh thực hành tiếng Anh tương tự. Đối tượng của khóa học Khóa học được thiết kế dành cho các em học sinh lớp 7, tuy nhiên các em học sinh lớp trên vẫn có thể học để ôn lại kiến thức, hoặc sử dụng để tra cứu các kiến thức đã quên. - Người quản lý: Nguyễn Huy Hoàng
- Người quản lý: Phạm Xuân Thế
|
