“Trí óc vận hành như thế nào” của Steven Pinker, trình bày ý tưởng về cách trí óc con người phát triển và tạo ra những kỳ công mà chúng ta coi như chuyện thường ngày như nói chuyện, đi bộ và kết bạn... Cuốn sách đã lọt vào vòng chung kết của Giải thưởng Pulitzer và nhận được nhiều ý kiến đóng góp từ các nhà khoa học khác. Pinker là một nhà khoa học thần kinh nhận thức chuyên nghiên cứu vấn đề thụ đắc ngôn ngữ ở trẻ em. Ông tiếp cận vấn đề trí óc từ góc độ tâm lý và nhận thức, nhưng cũng lồng ghép kiến thức chuyên môn từ khoa học máy tính, nhân chủng học, sinh học tiến hóa và triết học. Pinker đặc biệt dựa vào thuyết tư duy tính toán và thuyết tiến hóa để giải thích nguồn gốc và chức năng của trí óc.  Pinker bắt đầu cuốn sách với việc thảo luận về tế bào thần kinh và các quy trình cơ bản, sau đó chuyển sang các ý tưởng phức tạp hơn, như cảm xúc, và kết thúc bằng các phần dành cho những ý tưởng mà ông cảm thấy cách tiếp cận của mình chưa lý giải hết được, như ý chí tự do. Trong 3 chương đầu tiên, ông trình bày thông tin cơ bản về cấu trúc và cách thức hoạt động của não bộ. Ông trình bày định nghĩa của mình về trí óc và cách nó kết nối với bộ não – về cơ bản, trí óc là hoạt động của bộ não. Trọng tâm là thuyết tư duy tính toán, lý thuyết mà Pinker tin rằng rất quan trọng trong việc giải thích cách bộ não vật lý tạo ra trí óc con người. Ông tiếp tục giới thiệu các khái niệm về trí tuệ và ý thức, đồng thời lập luận rằng thiết kế hiện tại của trí óc con người là kết quả của chọn lọc tự nhiên và đã được môi trường định hình. Bắt đầu từ Chương 4, Pinker bàn về các quá trình tinh thần trừu tượng hơn, như thị giác, kiến thức, học tập và ý tưởng. Ông cho rằng ảo ảnh thị giác có thể được giải thích một phần bằng tiến hóa, và trong Chương 5, ông thảo luận về cách trí óc hình thành ý tưởng dựa trên thông tin nhận được. Trong các chương tiếp theo, Pinker đề cập đến các khía cạnh phức tạp trong hành vi và cuộc sống của con người như cảm xúc, tình bạn và lý trí. Không có lời giải thích cụ thể cho nhiều hiện tượng, nhưng Pinker đã cố gắng tổng hợp những thông tin nhất quán nhất có thể để hỗ trợ các lập luận của mình về nguồn gốc và mục đích của mỗi hiện tượng. Ông thảo luận về chức năng của cảm xúc trong việc giúp con người sắp xếp thứ tự ưu tiên trong vô vàn mục tiêu. Ông cũng lập luận rằng sự hài hòa trong các mối quan hệ xã hội là một sản phẩm khác của chọn lọc tự nhiên và thích nghi dần dần để sống với người khác. Pinker cũng giải quyết câu hỏi liệu trí óc nam giới và nữ giới có khác nhau bẩm sinh hay không và khẳng định rằng hai giới giống nhau về mặt này. Trong chương cuối cùng, Pinker thảo luận về khả năng của con người trong nghệ thuật, âm nhạc, sự hài hước và triết học, xem xét mỗi người dưới góc nhìn hướng tới các mục tiêu tiến hóa mà họ đạt được. Xuyên suốt cuốn sách, Pinker dựa trên hai lý thuyết chính trong cách tiếp cận của ông về cách thức hoạt động của trí óc. Thuyết tư duy tính toán tạo cơ sở để giải quyết chức năng vật lý tạo ra năng lực của trí óc, trong khi chọn lọc tự nhiên giải thích cách trí óc con người phát triển từ sơ khai. Khi giải quyết những yếu tố này, ông tập trung vào sự linh hoạt của trí óc, khả năng hiểu thông tin phức tạp cùng vẻ trang nhã của nó.
Mọi ánh mắt đổ dồn về ông Lý Cường Theo tờ Bưu điện Hoa Nam (SCMP), khoảnh khắc ông Lý Cường – Bí thư Thành Ủy Thượng Hải đi ngay sau Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Tập Cận Bình bước ra Đại Lễ Đường Nhân dân khi tên của các thành viên Ban thường vụ Bộ Chính trị được công bố tại phiên họp toàn thể lần thứ nhất Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (CPC) khóa XX. Và khi Hãng thông tấn Trung ương Trung Quốc - Tân Hoa Xã công bố danh sách thứ tự 7 thành viên Ban thường vụ Bộ Chính trị, tên ông Lý Cường, 63 tuổi được xếp ngay sau tên của Chủ tịch, Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình. Đó là lúc giới chuyên gia và các nhà quan sát cho rằng, có thể ông Lý được xếp ở vị trí thứ 2 trong Ban thường vụ Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa XX và có thể là lựa chọn để kế nhiệm ông Lý Khắc Cường trở thành Thủ tướng Trung Quốc. Trước đó, mỗi khi dự đoán về ứng viên Thủ tướng Trung Quốc, cũng đã có nhiều chuyên gia nhắc tới tên Lý Cường. Ông Lý sinh năm 1959, tại thành phố Ôn Châu, tỉnh Chiết Giang. Thuở thiếu thời, ông từng làm việc tại một trạm thủy lợi ở địa phương sau đó chuyển đến làm việc cho nhà máy sản xuất dụng cụ. Là một trong những công nhân được học hành tốt nhất, ông Lý đã tiếp tục theo học Trường Đại học Nông nghiệp Chiết Giang chuyên về cơ giới hóa nông nghiệp vào năm 1978. Công việc đầu tiên ông đảm nhiệm khi ra trường là văn thư trong Đoàn Thanh niên vào năm 1983. Trong vòng một năm, ông được thăng chức và phụ trách công tác thanh niên của quận. ông Lý Cường – Bí thư Thành Ủy Thượng Hải đi ngay sau Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Tập Cận Bình bước ra Đại Lễ Đường Nhân dân, Khi chuyển tới cơ quan dân chính Chiết Giang vào năm 1984, ông phụ trách về phúc lợi nông thôn trong 12 năm và chứng kiến sự thay đổi của tỉnh Chiết Giang khi chính sách cải cách, mở cửa của ông Đặng Tiểu Bình bắt đầu có hiệu lực. Sau một thời gian ngắn làm việc tại Sở thương mại của Chiết Giang, ông Lý Cường được bầu làm Bí thư Thành ủy Ôn Châu vào năm 2002. Khi ấy ông mới 43 tuổi, người trẻ nhất nhận vị trí này trong hơn ba thập kỷ. Một doanh nhân người Ôn Châu nhiều lần gặp gỡ với ông Lý đánh giá ông là một vị Bí thư Thành ủy luôn ủng hộ doanh nghiệp với “đôi tai chịu lắng nghe” và tư duy thực tế. Sau này, trong giai đoạn 2003-2005, ông Lý Cường học thêm thạc sĩ tại Đại học Bách Khoa Hong Kong. Các dấu mốc sự nghiệp đáng chú ý tiếp theo là tháng 1/2013 khi ông Lý Cường được bổ nhiệm làm tỉnh trưởng Chiết Giang, ba năm sau trở thành bí thư tỉnh ủy Giang Tô. Tháng 10/2017, ông được bổ nhiệm làm Bí thư Thành ủy Thượng Hải. Tâm phúc của Chủ tịch Tập Cận Bình Theo tờ Bưu điện Hoa Nam (SCMP), nếu được chọn ở cương vị người đứng đầu Quốc vụ viện Trung Quốc, ông Lý Cường sẽ là quan chức hàng đầu Quốc vụ viện giúp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thực hiện nhiệm vụ hồi phục nền kinh tế Trung Quốc vốn đang gặp nhiều thách thức vì các quy định phòng tránh dịch Covid-19 nghiêm ngặt, nhu cầu tiêu dùng yếu và căng thẳng với Mỹ cùng các nước phương Tây. Ông Lý Cường không chỉ là người có kinh nghiệm phát triển và quản lý kinh tế vùng trong hàng thập kỷ mà quan trọng hơn cả, ông có được lòng tin rất lớn từ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình – tờ SCMP dẫn lời các nhà phân tích cho biết. Ông Deng Yuwen – Cựu Phó Tổng Biên tập tờ Study Times (tờ báo chính thức của Trường Đảng Trung ương Trung Quốc) cho biết: “Ông Lý Cường có quan hệ thân thiết với Chủ tịch Tập. Nếu trở thành Thủ tướng, ông Tập có thể mở thêm không gian, giao thêm quyền lực để quản lý kinh tế hơn cho ông Lý Cường”. Mối quan hệ của ông Lý Cường và Chủ tịch Tập bắt đầu từ năm 2004 khi ông Tập là Bí thư Tỉnh ủy Chiết Giang còn ông Lý là trợ lý. Ông Lý đảm nhiệm vai trò này trong 3 năm cho đến khi ông Tập chuyển sang làm Bí thư Thượng Hải. Trong những năm ở Chiết Giang, ông Lý đã tháp tùng Chủ tịch Tập trong hầu như tất cả các chuyến thị sát, chau chuốt lại tất cả các bài phát biểu của ông Tập bao gồm bài bình luận trên trang báo đảng của tỉnh. Bài viết này sau đó được đính kèm trong một cuốn sách và được các đảng viên lưu truyền, coi đây những chỉ dấu về tư tưởng của Chủ tịch Tập. Ông Lý cũng góp sức hỗ trợ soạn thảo và trình bày định hướng chính sách của ông Tập tại tỉnh Chiết Giang với cách tiếp cận “chiến lược 2 lần 8” bao gồm 8 lợi thế của Chiết Giang và 8 hành động tương ứng. Rất nhiều trong những chính sách này đã được phát triển thành “Tư tưởng Kinh tế Tập Cận Bình” – kim chỉ nam để xác định đường lối chính sách kinh tế đất nước của Đảng cầm quyền Trung Quốc. Ông Qiao Yide, Phó Chủ tịch Tổ chức Nghiên cứu Phát triển Thượng Hải đánh giá ông Lý không chỉ đóng vai trò là một người thực thi mà trong 5 năm qua bản thân ông có nhiều sáng kiến táo bạo để cải thiện kinh tế như hạ thấp ngưỡng cho phép người nước ngoài được cấp phép cư trú tại Thượng Hải và tạo ra 5 thị trấn mới để giảm tình trạng thiếu hụt nguồn cung đất đai. Khi ông Lý “nối gót” Chủ tịch Tập, trở thành Bí thư Thành ủy Thượng Hải vào năm 2017, không giống người tiền nhiệm Han Zheng (vốn đi lên từ nhiều chức vụ ở địa phương) ông Lý là người từ nơi khác về Thượng Hải. Song chỉ trong thời gian ngắn, ông nhanh chóng giành được sự ủng hộ của các quan chức chính quyền thành phố với lối làm việc thực tế, nói là làm. Nhiều quan chức Thượng Hải còn mô tả ông là người cởi mở, cấp tiến. Trong một cuộc họp năm 2019, ông Lý từng phát biểu chỉ đạo, đề nghị giới chức địa phương phải thay đổi thái độ, văn hóa và phong cách làm việc để có thể thu hút các công ty nước ngoài chuyển trụ sở tới Thượng Hải. Cuộc họp đó diễn ra vào đúng thời điểm Hong Kong đang rúng động vì bất ổn xã hội và Thượng Hải cạnh tranh với Singapore để thu hút các công ty nước ngoài từ Hong Kong chuyển sang. Trong thời gian dịch bệnh Covid-19, theo chuyên gia y tế cấp cao của Thượng Hải (giấu tên), ông Lý cũng đạt được những thành tựu nhất định. Trước khi biến chủng Omicron dễ lây lan xuất hiện, trong suốt năm 2020 - 2021, thành phố Thượng Hải đã cân bằng rất tốt giữa kiểm soát virus và phát triển kinh tế. Sau này, khi biến chủng Omicron siêu lây nhiễm bùng phát, ông Lý cùng giới chức địa phương có thể đã lưỡng lự khá lâu trước khi chính thức công bố lệnh phong tỏa nên phần nào nhỡ mất cơ hội để ngăn chặn sớm virus. Theo chuyên gia y tế trên, tại thời điểm đó, ít người hiểu rõ về phương thức lây nhiễm của Omicron và giới chức Thượng Hải lo ngại nếu phản ứng thái quá sẽ dẫn tới cái giá rất đắt về kinh tế. Có tư tưởng hướng tới sáng tạo, công nghệ hiện đại Một yếu tố quan trọng ở ông Lý rất phù hợp với đường lối của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đó là tập trung vào sáng tạo, công nghệ hiện đại. Đây là những động lực kinh tế được ông Tập nêu ra trong báo cáo tại Đại hội đảng lần thứ XX. Theo tờ Bưu điện Hoa Nam, một Giám đốc điều hành về công nghệ rất ca ngợi thành tựu của ông Lý Cường với ngành công nghiệp bán dẫn của Thượng Hải. Trong thời gian ông làm Bí thư, năm 2021, giá trị ngành công nghiệp bán dẫn tại Thượng Hải chiếm ¼ của toàn Trung Quốc. Vị Giám đốc này cho rằng, Bí thư Thượng Hải đã vận dụng tốt kiến thức khi theo học thạc sĩ tại Đại học Bách khoa Hong Kong cùng những kinh nghiệm trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Bí thư thành ủy Thượng Hải Lý Cường thăm nhà máy Gigafactory, gặp Giám đốc điều hành Tesla - Elon Musk. Một giám đốc điều hành khác kể lại, ông Lý từng tới thăm các công ty công nghệ như iQIYI và miHoYo hồi đầu tháng 6, ngay sau khi lệnh phong tỏa được dỡ bỏ, chân thành hỏi han doanh nghiệp có cần bất cứ hỗ trợ gì để vượt qua đại dịch hay không, đồng thời khuyến khích các đơn vị này tập trung vào tự phát triển công nghệ và các dự án của mình. Trong thời gian ông Lý làm Bí thư, Thượng Hải cũng đón nhận làn sóng đầu tư nước ngoài khổng lồ, trong đó nổi bật là khoản đầu tư nhà máy Gigafactory trị giá 50 tỉ Nhân dân tệ (khoảng 7 tỉ USD) của hãng xe điện Tesla. Một quan chức Thượng Hải từng tương tác trực tiếp với ông Lý đã rất ấn tượng với cách ông thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp cao. “Chúng tôi rất ấn tượng về phong cách làm việc không cầu kỳ của ông Lý. Ông thường xuyên đi thị sát để đốc thúc công việc, luôn ủng hộ các doanh nghiệp và muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở cửa tiếp cận thị trường” – quan chức này nói. |
