Bệnh ban xuất huyết dị ứng là gì năm 2024

Bệnh viêm mao mạch dị ứng hay bệnh Henoch – Schonlein (HSP) là bệnh lý thứ phát cấp tính với nguyên nhân chủ yếu là rối loạn tự miễn dịch gây tổn thương lan tỏa hệ thống vi mạch ở nhiều cơ quan trong cơ thể gây viêm và chảy máu trong các mao mạch nhỏ ở da, khớp, ruột, thận của người bệnh.

Tình trạng này được gọi là viêm mạch máu dẫn đến tình trạng các mạch máu của các cơ quan bị rò rỉ gây ra các biến chứng với hậu quả nghiêm trọng.

Viêm mao mạch dị ứng là bệnh lý liên quan đến rối loạn tự miễn dịch nên bệnh không lây lan giữa người bệnh với người tiếp xúc.

Hiện nay, nguyên nhân viêm mao mạch dị ứng vẫn còn chưa được biết rõ. Nhiều nghiên cứu chỉ ra bệnh viêm mao mạch dị ứng có liên quan đến trong các trường hợp sau đây:

• Khởi phát sau khi người bệnh mắc các bệnh về nhiễm trùng đường hô hấp trên khoảng vài tuần trước khi xuất hiện triệu chứng với tỷ lệ khoảng từ 30 – 50%.
• Nguyên nhân do các vi khuẩn hoặc virus như tụ cầu, liên cầu, trực khuẩn lao, nấm. Một số trường hợp bệnh xuất hiện sau khi người bệnh sử dụng thuốc, sau khi tiêm phòng vacxin và sau khi bị côn trùng đốt.
• Bệnh còn liên quan đến cơ địa dị ứng, viêm da dị ứng, sau khi ăn các thức ăn lạ, khi thay đổi thời tiết.

Những triệu chứng hay gặp nhất của bệnh viêm mao mạch dị ứng gồm có:

• Hay gặp nhất là nổi ban xuất huyết dưới da dạng chấm và nốt ở mặt gấp của cẳng tay, cẳng chân, mông, đùi ... không ngứa. Các nốt ban ít gặp ở thân mình, đôi khi xuất hiện ở tai, mũi, bộ phận sinh dục.
• Đau khớp: gặp trong 75% trường hợp bị viêm mao mạch dị ứng. Các vị trí khớp gần kề với vị trí xuất huyết bị ảnh hưởng gây đau, hạn chế cử động, phù quanh khớp, đau gân.
• Các triệu chứng tiêu hóa: Bệnh nhân xuất hiện đau bụng quanh rốn, đau âm ỉ, liên tục. Bệnh nhân có thể đau ở vùng thượng vị, lan tỏa hoặc khu trú cùng với các hiện tượng nôn và buồn nôn.
• Các triệu chứng kèm theo như xuất huyết tiêu hóa, viêm cầu thận, đi tiểu ra máu, protein niệu.
• Viêm mao mạch dị ứng ở trẻ em: Bệnh viêm mao mạch dị ứng ngoài các triệu chứng như nổi các ban xuất huyết dạng chấm, nôn, đau bụng ... ra còn gây ra sự khó chịu cho trẻ nhỏ dẫn tình trạng trẻ nhỏ quấy khóc, bỏ ăn... Bố mẹ cần theo dõi trẻ liên tục đồng thời đưa đến khám bác sĩ ngay khi phát hiện triệu chứng. Nếu bệnh để lâu sẽ ảnh hưởng đến các cơ quan như tim phổi gây nên các triệu chứng nặng nề, khó điều trị và rất nguy hiểm đến tính mạng.

Bệnh viêm mao mạch dị ứng gặp ở các mọi đối tượng và mọi lứa tuổi, tuy nhiên bệnh viêm mao mạch dị ứng ở trẻ em và những người trẻ tuổi thường xuyên xảy ra với tỉ lệ khoảng 75% dưới 16 tuổi, 50% dưới 5 tuổi đồng thời tỷ lệ mắc bệnh ở nam nhiều hơn nữ.

Khi có các triệu chứng bệnh, người bệnh cần đi khám để có biện pháp điều trị sớm đạt kết quả tốt.

Việc chẩn bệnh viêm mao mạch dị ứng dựa vào biểu hiện việc khám lâm sàng kết hợp với thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán. Người bệnh nên đi khám khi xuất hiện những triệu chứng có liên quan đến bệnh như phát ban, đau khớp, các biểu hiện về đường tiêu hóa.

Những phương pháp chẩn đoán hay sử dụng như:

• Thăm khám các triệu chứng lâm sàng của người bệnh để đưa ra chẩn đoán, cần chẩn đoán phân biệt với các bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu, xuất huyết do nhiễm trùng, các bệnh tự miễn, bệnh đường tiêu hóa, bệnh thận.
• Xét nghiệm máu đánh giá tình trạng bệnh, đánh giá chức năng các cơ quan như thận, đường tiêu hóa, đánh giá nồng độ kháng thể bất thường.
• Sinh thiết trong các trường hợp triệu chứng không rõ ràng, cần sinh thiết để tìm nguyên nhân.
• Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh để tìm căn nguyên bệnh và loại trừ các nguyên nhân khác.

Việc điều trị viêm mao mạch dị ứng không có liệu pháp điều trị đặc hiệu, chủ yếu là điều trị triệu chứng, bảo vệ thành mạch, chống dị ứng:

• Sử dụng thuốc giảm đau, chống viêm để điều trị các triệu chứng đau khớp, dị ứng...
• Điều trị các triệu chứng về xuất huyết tiêu hóa, các bệnh lý về thận khi cần thiết như truyền hồng cầu và các chế phẩm máu.
• Điều trị kháng sinh khi có dấu hiệu nhiễm khuẩn hoặc khi đã xác định nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn.
• Ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng, nghỉ ngơi thường xuyên, bổ sung vitamin C để tăng cường sức bền thành mạch.

Trong mọi trường hợp, việc điều trị của người bệnh phải tuân thủ triệt để phác đồ của bác sĩ điều trị. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc điều trị sẽ gây ảnh hưởng đến việc điều trị dẫn đến biến chứng nguy hiểm.

Bệnh Henoch-Schonlei, hay còn gọi là viêm mao mạch dị ứng, là một dạng ban xuất huyết dị ứng, gây viêm và chảy máu trong các mạch máu nhỏ ở da, khớp, ruột và thận của bạn.

Tình trạng này được gọi là viêm mạch máu, có thể làm các mạch máu của các cơ quan bị rò rỉ và sẽ dẫn đến một số triệu chứng nghiêm trọng.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh bệnh schonlein – henoch (viêm mao mạch dị ứng) là gì?

Các triệu chứng phổ biến của ban xuất huyết Henoch-Schonlein (HSP) là:

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Trong một số trường hợp, ban xuất huyết dị ứng gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho ruột hoặc thận. Bạn nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt nếu bạn hoặc con bạn xuất hiện phát ban đặc biệt kết hợp với bệnh schonlein henoch.

Nguyên nhân gây bệnh

Những nguyên nhân nào gây ra ban xuất huyết Henoch-Schonlein (viêm mao mạch dị ứng)?

Trong bệnh schonlein henoch"}” data-sheets-userformat=”{"2":14977,"3":{"1":0},"10":2,"12":0,"14":[null,2,0],"15":"Calibri","16":8}”>bệnh schonlein henoch, một số mạch máu nhỏ của cơ thể sẽ bị viêm và có thể gây chảy máu ở da, khớp, bụng và thận. Những dấu hiệu ban đầu của viêm mạch máu thường không rõ ràng, mặc dù hệ thống miễn dịch bất thường – nơi hệ miễn dịch tấn công các tế bào và cơ quan của cơ thể – cũng gây ra những dấu hiệu tương tự.

Gần 30-50% các trường hợp bị HSP phát bệnh sau khi bị nhiễm trùng đường hô hấp trên, chẳng hạn như cảm lạnh khoảng 10 ngày. Nhiễm trùng có thể bao gồm thủy đậu, viêm họng, bệnh sởi và viêm gan. Các tác nhân khác có thể có bao gồm một số thuốc, thực phẩm, côn trùng cắn hoặc tiếp xúc với thời tiết lạnh.

Nguy cơ mắc phải

Những ai thường mắc phải bệnh ban xuất huyết Henoch-Schonlei (viêm mao mạch dị ứng)?

Ban xuất huyết dị ứng có thể ảnh hưởng đến bệnh nhân ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở trẻ em từ 2 đến 11 tuổi. Bạn có thể kiểm soát bệnh bằng cách giảm các yếu tố nguy cơ. Hãy thảo luận với bác sĩ để biết thêm thông tin.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh ban xuất huyết Henoch-Schonlein (viêm mao mạch dị ứng)?

Có rất nhiều yếu tố khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh ban xuất huyết Henoch-Schonlein (HSP), chẳng hạn như:

• Tuổi tác. Bệnh ảnh hưởng chủ yếu đến trẻ em và thanh thiếu niên, đa số là ở trẻ em từ 2 đến 6 tuổi;
• Giới tính. Ban xuất huyết dị ứng phổ biến hơn ở các bé trai hơn bé gái
• Chủng tộc. Trẻ em da trắng và châu Á có nhiều khả năng mắc bệnh hơn trẻ em da đen;
• Thời gian trong năm. Bệnh schonlein henoch (HSP) xuất hiện chủ yếu vào mùa thu, mùa đông và mùa xuân, nhưng hiếm khi vào mùa hè.

Điều trị hiệu quả

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán ban xuất huyết Henoch-Schonlein (viêm mao mạch dị ứng)?

Bạn có thể dễ dàng được chẩn đoán bệnh khi xuất hiện tất cả các triệu chứng điển hình.

Xét nghiệm

Mặc dù không có xét nghiệm nào có thể một mình xác nhận được ban xuất huyết dị ứng, nhưng một số xét nghiệm có thể giúp loại trừ các bệnh khác. Chúng có thể bao gồm:

• Xét nghiệm máu. Những người mắc bệnh ban xuất huyết dị ứng thường có nồng độ kháng thể bất thường;
• Xét nghiệm nước tiểu. Bác sĩ tiến hành xét nghiệm để kiểm tra chức năng thận.

Sinh thiết

Trong trường hợp các triệu chứng không rõ ràng, bác sĩ cần phải lấy mẫu sinh thiết da hoặc thận.

Chẩn đoán hình ảnh

Bác sĩ có thể khuyên bạn nên đi siêu âm để loại trừ các nguyên nhân khác gây đau bụng và để kiểm tra các biến chứng có thể, chẳng hạn như tắc ruột.

Những phương pháp nào dùng để điều trị ban xuất huyết Henoch-Schonlein (viêm mao mạch dị ứng)?

HSP sẽ tự hết mà không cần điều trị sau một tháng. Một số phương pháp điều trị giảm đau bao gồm:

Thuốc

Việc sử dụng corticosteroid mạnh, chẳng hạn như prednisone, để điều trị triệu chứng tiêu hóa hoặc bệnh thận vẫn còn gây tranh cãi vì chúng có thể có tác dụng phụ nghiêm trọng và không có hiệu quả rõ ràng.

Bạn có thể sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) để giảm đau và sưng khớp.

Thuốc giảm đau cũng có thể giúp kiểm soát cơn đau. Bác sĩ cũng có thể cho bạn dùng thêm kháng sinh nếu có nhiễm trùng.

Phẫu thuật

Nếu phần ruột của bạn đã tắc hoặc vỡ, bạn cần phải phẫu thuật.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của ban xuất huyết Henoch-Schonlein (viêm mao mạch dị ứng)?

Trẻ em và người lớn bị bệnh schonlein henoch nhẹ nên nghỉ ngơi thoải mái trong khi bệnh diễn ra. Bạn nên nghỉ ngơi trên giường, uống nhiều nước và thuốc giảm đau.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.