'Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ' là một trích đoạn đặc biệt trong tác phẩm 'Chinh phụ ngâm' của Đặng Trần Côn. Tận dụng tám câu thơ đầu, nó vẽ nên bức tranh cảm xúc tuyệt vời của người phụ nữ chờ đợi chồng từ chiến trường xa xôi. Dưới đây là bài phân tích 8 câu đầu bài 'Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ' xuất sắc mà Mytour đã tổng hợp. Bài tham khảo số 1, Bài tham khảo số 2, Bài tham khảo số 3, Bài tham khảo số 4, Bài tham khảo số 5, Bài tham khảo số 6, Bài tham khảo số 7, Bài tham khảo số 8, Bài tham khảo số 9, Bài tham khảo số 10 Show Hình ảnh người chinh phụ nặng trĩu những tâm sự được Đặng Trần Côn tái hiện sống động qua những hành động cụ thể. Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen' Hành động 'dạo hiên vắng' và bước chân nặng nề, mệt mỏi 'gieo từng bước' đã gợi ra bức tranh cô đơn, nặng nề của người chinh phụ, nỗi nhớ và suy tư. 'Ngồi rèm thưa' không hòa mình trong sự thư thái, ngược lại, tô đậm nỗi trống trải, bất an bên trong tâm hồn người chinh phụ. Hành động buông rèm rồi lại cuốn rèm thực hiện trong vô thức, đại diện cho nỗi nhớ mong giăng kín cho người chồng nơi biên cương xa xôi. Ngoài rèm thước chẳng mách tin, Trong rèm dường đã có đèn biết chăng? Đèn có biết dường bằng chẳng biết? 'Chim thước' là loài chim báo tin, báo hỉ. Người chinh phụ mong chờ chim thước, nhưng hiện thực đau lòng khi 'thước chẳng báo tin'. Đây cũng là nỗi lòng chung của nhiều người chinh phụ trong xã hội xưa, nơi chiến tranh làm cho nhiều người phải đợi chờ với những nỗi trông mong mỏi mòn. Trong không gian vắng lặng, người chinh phụ chỉ bầu bạn với những vật vô tri như ngọn đèn dầu, là dường bằng. Những vật vô tri ấy không thể thấu hiểu được tâm sự chất chồng bên trong tâm hồn người phụ nữ. Hình ảnh đèn dầu thường diễn đạt nỗi nhớ thương của người con gái, người vợ với người yêu, người chồng của mình. 'Trong rèm đèn có biết chăng?', Đặng Trần Côn không chỉ dùng đèn để tái hiện nỗi nhớ nhung của người chinh phụ mà còn biểu tượng cho sự chảy trôi vô tình của thời gian, tô đậm sự bạc bẽo, tàn úa kiếp người. Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi. Buồn rầu nói chẳng nên lời, Hoa đèn kia với bóng người khá thương! Những tính từ chỉ cảm xúc: 'bi thiết', 'buồn rầu', 'thương' thể hiện chân thực và xót xa tâm trạng chán chường của người chinh phụ. Những nỗi buồn thương, đau đớn chẳng thể giãi bày thành lời, cũng không có ai có thể tâm sự, người chinh phụ chỉ đành dồn nén tất cả vào tận cõi lòng. Bằng tài năng khắc họa tâm trạng nhân vật và sử dụng tính từ cảm xúc, Đặng Trần Côn đã thành công tái hiện những cung bậc cảm xúc của người chinh phụ, nỗi nhớ, sự cô đơn, trống vắng, bất an, sầu muộn và khát khao hạnh phúc đơn giản, bình dị. Hướng ngòi bút đến số phận éo le của những người chinh phụ trong xã hội xưa, Đặng Trần Côn đã thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc của mình khi đồng cảm với số phận trớ trêu, phê phán những cuộc chiến tranh phi nghĩa đã làm cho bao gia đình tan nát, hạnh phúc vỡ tan.  Minh họa 3. Bài tham khảo số 2Đoạn trích dưới đây của Đặng Trần Côn từ tác phẩm “Chinh phụ ngâm” tạo nên một bức tranh tâm lý da diết về tình cảnh cô đơn của người phụ nữ trong đêm. Những hành động vô thức như dạo bước và ngồi rèm thưa không chỉ là biểu hiện của sự chờ đợi mà còn là hình ảnh đau đớn vì sự vắng bóng của người chồng. Những cảm xúc, nỗi nhớ, và sự cô đơn được diễn đạt qua từng câu thơ, tạo nên một tác phẩm thơ có giá trị nhân văn và nghệ thuật cao. Người chinh phụ dường như bị cuốn vào thế giới riêng, nơi cô đơn và những nỗi nhớ làm nặng trĩu tâm hồn. Bức tranh buồn về tình cảnh lẻ loi của người phụ nữ trở nên sống động thông qua những hình ảnh và từ ngữ tinh tế. Đặng Trần Côn không chỉ là một nhà thơ tài năng mà còn là người đồng cảm với những khát khao, hy vọng, và đau thương của những người phụ nữ trong xã hội xưa. Thậm chí, đoạn trích còn là lời phê phán tinh tế về cuộc chiến tranh và những mất mát mà những người chinh phụ phải chịu đựng. Qua bút pháp tinh tế, tác giả đã lồng ghép những suy tư nhân đạo, làm nổi bật tình cảm đồng cảm và sự đau đớn vô tận của những người phụ nữ xưa. Đoạn thơ không chỉ là một tác phẩm văn chương, mà còn là một bức tranh xã hội đầy tính nhân văn, tận cùng sâu sắc trong lòng độc giả. Minh họa hình ảnh 3. Tài liệu tham khảo số 2Dưới sự tài năng của dịch giả Đoàn Thị Điểm - người phụ nữ thông minh và hiếm có nhưng đã xuất sắc thể hiện trong tác phẩm Hán ngữ 'Chinh phụ ngâm khúc' của Đặng Trần Côn. Bằng những câu thơ tinh tế, Đoàn Thị Điểm mô tả nét đẹp lãng mạn và tình cảnh cô đơn của người phụ nữ chờ đợi ngày đoàn tụ. 'Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen.' Đoạn thơ mở đầu với hình ảnh người phụ nữ đơn độc, với những bước chân nhẹ nhàng, làm nổi bật sự tương phản giữa bên ngoài yên bình và tâm hồn đang lo lắng. Những từ như 'vắng', 'thưa' làm nổi bật sự cô đơn, lạc lõng của người phụ nữ trong đêm tĩnh lặng. Tác giả sử dụng cảm nhận về môi trường xung quanh để thể hiện tâm trạng của nhân vật. Sau đó, người phụ nữ dường như hướng ra ngoại ô, hy vọng nhận được tin tức đầy ý nghĩa: 'Ngoài rèm thước chẳng mách tin' Chim thước, loài chim mang tin tức, lại không mang lại thông điệp gì. Sự phủ định 'chẳng' làm tăng cường cảm giác vô vọng, mơ hồ. Người phụ nữ quay về bên trong, trò chuyện với cây đèn, tìm kiếm sự thoải mái cho sự cô đơn: 'Trong rèm, dường đã có đèn biết chăng? Đèn có biết dường bằng chẳng biết, Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi. Buồn rầu nói chẳng nên lời, Hoa đèn kia với bóng người khá thương.' Đoạn thơ tạo hình ảnh người phụ nữ trìu mến chồng. Hình ảnh gửi tâm sự vào đèn, như cách Vũ Nương trong 'Chuyện người con gái Nam Xương' của Nguyễn Dữ chỉ vào bức tranh trên tường để giảm đi sự buồn phiền của con trai. Đây có thể là cách người phụ nữ giải tỏa nỗi nhớ thương chồng. Từ ngôn ngữ và hành động, tác giả mô tả sự bất lực, nghẹn ngào của nhân vật, tạo nên không khí bi đát, đau lòng. Summarize, đoạn thơ 8 câu đầu trong 'Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ' của Đoàn Thị Điểm là lời kể bi thương về số phận của phụ nữ trong chiến tranh và sự đồng cảm với nguyện vọng hạnh phúc của họ. Đến giờ, lần đầu tiên có những trái tim chân thành biết thông cảm với những người phụ nữ nhỏ bé. Điều này thể hiện tinh thần nhân văn và sự đảm bảo đầy đủ của tác giả. Minh họa hình ảnh 4. Tài liệu tham khảo số 5Đặng Trần Côn, một nhà văn vĩ đại của nửa đầu thế kỉ XVIII, để lại dấu ấn không thể phai nhạt trong thế giới văn chương với tác phẩm nổi tiếng 'Chinh phụ ngâm”. Tác phẩm này, thuộc thể loại ngâm khúc, không chỉ mang giá trị hiện thực mà còn chứa đựng sâu sắc tâm hồn nhân loại. Trích đoạn “Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ” đặt trong tác phẩm đã tận dụng những câu thơ đầu tiên để mô tả nỗi nhớ, nỗi đợi chồng và khát vọng hạnh phúc của người chinh phụ. Từ đó, người đọc dễ dàng cảm nhận được không khí trống vắng và tâm trạng bi thương của nhân vật trữ tình. Mở màn đoạn trích, tác giả đã tinh tế mô tả tâm trạng của người chinh phụ qua hình ảnh: 'Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước, Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen.” Đây là những lời than thở dài, nhẹ nhàng của người phụ nữ chồng đi xa. Tác giả sử dụng mô tả ngoại hình và hành động lặp đi lặp lại để nói lên tâm trạng lo lắng, cô đơn của người chinh phụ, ngồi trong hiên nhà vắng vẻ, chờ đợi chồng quay về. Khoảng thời gian là chiều tối, không gian trở thành một không gian hiên vắng, tĩnh lặng, càng làm nổi bật sự cô đơn, trống vắng của người chinh phụ. Với khung cảnh như vậy, những bước chân nhẹ nhàng của người phụ nữ như là biểu tượng cho mỗi nỗi lòng, mỗi ưu tư của bà đang đổ vào từng bước đi mệt mỏi và chậm rãi. Mỗi bước đi chứa đựng nỗi nhớ thương, lo lắng cho chồng xa. Người chinh phụ cảm nhận âm thanh êm dịu của bước chân riêng mình, đau đớn và xao xuyến. 'Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen” Hình ảnh buông rèm, cuốn rèm nhiều lần là hành động lặp đi, không mục đích rõ ràng, thể hiện tâm trạng tù túng, hồi hộp. Nỗi nhớ và mong đợi của người chinh phụ đổ dồn trong lòng, làm cho nàng thực hiện hành động này để giảm bớt những cảm xúc đang tràn đầy. Cảm giác vừa nhớ nhung, vừa lo lắng tạo nên một không khí của người phụ nữ đang chờ đợi tin từ chồng. Thế nhưng, sự mong đợi và chờ đợi này lại không mang lại kết quả. 'Ngoài rèm thước chẳng mách tin” 'Thước” là loài chim biết mang tin vui về người đi xa đã trở về. Nhưng tại thời điểm này, chính con chim này lại im lặng, tăng thêm nỗi nhớ, khắc khoải của người chinh phụ. Chim thước chẳng mang lại tin tức, chồng yêu quý vẫn chưa quay về, khiến cho nỗi đau âm thầm trong lòng nàng lớn lên. Nhưng trong cảnh đau đớn này, chỉ có đèn dầu nhỏ bé làm bạn đồng hành với nàng. 'Trong rèm dường đã có đèn biết chăng?” Tâm trạng cô đơn đến tận cùng khiến nàng tự hỏi: Liệu ngọn đèn nhỏ xinh kia có thấu hiểu được nỗi lòng của mình, có chiếu sáng tâm hồn đang nhung nhớ chồng? Ngọn đèn như một đối tác trung thành, nhưng liệu nó có hiểu rõ được cảm xúc của người chinh phụ, hay không? Câu hỏi như là một lời than thở, một hy vọng trong lòng người phụ nữ, nỗi đau đợi chồng biến thành trạng thái không yên bình. “Đèn có biết dường bằng chẳng biết Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi” Ngôn ngữ “Đèn có biết” - “Đèn không biết” như là hình ảnh tuyệt vời để diễn đạt sự tuyệt vọng, nỗi buồn dài lê thê của người chinh phụ. Hình ảnh của ngọn đèn, một vật vô tri vô giác, trở thành người thấu hiểu duy nhất của nàng. Nhân vật trữ tình chìm đắm trong nỗi cô đơn, đau buồn một mình. Trong bóng tối yên bình, ngọn đèn dầu nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa, làm nổi bật nỗi cô đơn, buồn bã và nhung nhớ trong tâm hồn người chinh phụ. 'Buồn rầu nói chẳng nên lời, Hoa đèn kia với bóng người khá thương” Kết thúc tám câu thơ là hình ảnh của “hoa đèn”. “Hoa đèn” là đầu bấc đèn dầu đã cháy như than nhưng được nung đỏ lên trông như một bông hoa. Hình ảnh này gợi lên bài ca dao: 'Đèn thương nhớ ai Mà đèn không tắt?” Trong im lặng đêm tối, dưới ánh đèn dầu ấm áp, người chinh phụ trẻ chỉ có bóng của chính mình để nói chuyện, để thấu hiểu. Hình ảnh của hoa đèn, ngọn đèn làm tăng thêm cảm giác cô đơn, buồn bã, khắc khoải trong tâm hồn của người chinh phụ. Qua tám câu thơ đầu, người đọc có thể hiểu được tất cả những tâm trạng, những nỗi đau của người chinh phụ. Khung cảnh trống vắng, sự cô đơn, mong chờ, và những động từ mô tả hành động thể hiện rõ nét những tình cảm, tâm trạng của nhân vật, giúp người đọc đồng cảm và hiểu sâu hơn về trạng thái tinh thần của người phụ nữ này. Minh họa hình ảnh 5. Tài liệu tham khảo số 4'Chinh phụ ngâm khúc” là một tuyệt phẩm văn học cổ điển Việt Nam của danh sĩ Đặng Trần Côn, thế kỉ XVIII, được tái hiện qua bản tương truyền của nữ sĩ Đoàn Thị Điểm. Đoạn trích “Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ” thể hiện sâu sắc cảm hứng nhân đạo và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình. Câu thơ đầy ắp tâm trạng nhớ nhung sầu muộn của nàng chinh phụ, nhất là tám câu đầu: “Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen. Ngoài rèm thước chẳng mách tin Trong rèm, dường đã có đèn biết chăng? Đèn có biết dường bằng chẳng biết, Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi. Buồn rầu nói chẳng nên lời, Hoa đèn kia với bóng người khá thương.” Ngôi nhà, phòng khuê giờ đây trở nên tối tăm, chật chội. Người vợ trẻ chờ chồng, nỗi cô đơn như bao trùm, khắc khoải mong chờ: “Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen. Ngoài rèm thước chẳng mách tin Trong rèm, dường đã có đèn biết chăng?” Nàng quên hết mọi thứ, cô đơn len lỏi, gậm nhấm nàng thành hình hài qua dáng vẻ thơ thơ, thẩn thẩn như người mất hồn. Nhịp thơ chậm gợi cảm giác thời gian ngưng đọng. Tiếng bước chân như gieo vào lòng người âm thanh lẻ loi, cô độc Dáng vẻ ủ ê, ngao ngán, gầy gò khắc sâu, hằn nếp nỗi đau trong tim nàng thật bơ bơ, lạc lõng, lại đáng thương quá đỗi. Nàng biết làm gì đây khi ngày lại tiếp ngày, đêm lại tàn đêm trong nỗi nhớ mong vô vọng. Hết ngồi lại đứng, hết đứng lại đi, tâm trạng bồn chồn, buông rèm xuống lại kéo rèm lên, chỉ một mình một bóng giữa đêm khuya. “Sầu ôm nặng hãy chồng làm gối Muộn chứa đầy hãy thổi thành cơm.” Trong sự cô đơn, lẻ loi người chinh phụ mong có người đồng cảm và chia sẻ tâm tình. Không ai cả! Nàng chỉ có ngọn đèn vô tri vô giác làm bạn duy nhất. Ánh đèn đến cùng nàng xua bớt tịch liêu của đêm tối hay cũng là cõi lòng tan nát của nàng? Có thể như vậy. Nhưng ta còn thấy gì sau hình ảnh đó? Một chiếc đèn khuya in bóng dáng lẻ loi của một người con gái trong canh trường liệu có xua tan được sự cô tịch của đêm? Hay nó càng khắc khoải sâu hơn nữa cái hình ảnh đáng thương đó. Tả đèn chính là để tả không gian mênh mông và sự cô đơn của con người. Biện pháp này khá phổ biến trong thơ xưa, mang tính biểu cảm cao: ”Đèn thương nhớ ai mà đèn không tắt”. Hình ảnh đèn ở đây được nhắc đến liên tiếp trong ba câu thơ là vì vậy. Nhìn ngọn đèn cháy năm canh, dầu đã cạn, bấc đã tàn, nàng chợt liên tưởng đến tình cảnh của mình và trong lòng rưng rưng nỗi thương thân trách phận. Thương cho đèn rồi lại thương cho lòng mình bi thiết: “Buồn rầu nói chẳng nên lời, Hoa đèn kia với bóng người khá thương.” Về nghệ thuật, thể thơ song thất lục bát, cách dùng từ, hình ảnh ước lệ, đoạn thơ thể hiện tinh tế các cung bậc sắc thái tình cảm của nỗi cô đơn buồn khổ của người chinh phụ. Về nội dung, đoạn trích cũng thể hiện tấm lòng thương yêu và cảm thông sâu sắc của tác giả với khát khao hạnh phúc chính đáng của người chinh phụ, cất lên tiếng kêu nhân đạo, phản đối chiến tranh phong kiến phi nghĩa. Đoạn thơ giàu giá trị nhân văn, thể hiện sâu sắc và cảm động sự oán ghét chiến tranh phong kiến và niềm khao khát tình yêu, hạnh phúc lứa đôi giữa thời chiến tranh loạn lạc trong xã hội cũ. Minh họa hình ảnh 6. Tham khảo số 7Đoạn trích Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ từ “Chinh phụ ngâm” của Đặng Trần Côn là một bức tranh thơ ngâm, nhấn mạnh tâm trạng hiu quạnh, cô đơn của người chinh phụ trong 8 câu thơ đầu. Đặng Trần Côn với tâm trạng của người chinh phụ sử dụng hình ảnh động: “Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước, Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen.” Người phụ nữ, chờ chồng xa chiến trận, miêu tả hành động “gieo từng bước”, “rèm thưa rủ” để thể hiện sự cô đơn, nỗi nhớ da diết chồng. Buổi chiều tối, hiên vắng, hành động lặp đi lặp lại “gieo từng bước” đầy mệt mỏi, thấu hiểu chờ đợi trống vắng của người phụ nữ. Hành động gieo từng bước như nỗi lòng mong ngóng ngày chồng trở về. “Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen” chiếc rèm cuốn lên hạ xuống thể hiện trạng thái tâm lý buồn bã, chán chường. Cảm giác bất an lo lắng cho người chồng ngoài chiến trận vừa là nỗi nhớ tha thiết, càng làm người chinh phụ trở nên buồn bã, ngóng chờ nhiều hơn, nhưng: “Ngoài rèm thước chẳng mách tin” Chờ đợi nhưng chẳng thấy tin? Chim “thước” là biểu tượng của điềm lành sẽ có người đi xa trở về. Thế nhưng chả thấy hình bóng của chim thước để báo tin nỗi nhớ đầy rẫy khắc khoải, ngóng chờ một tín hiệu nhỏ nhưng không có làm tăng nỗi buồn người chinh phụ. Nhưng trong khung cảnh đau buồn này chỉ có ngọn đèn làm bạn với nàng. “Trong rèm dường đã có đèn biết chăng?” Sự cô đơn đến cùng cực khiến người chinh phụ phải thốt lên “Trong rèm dường đã có đèn biết chăng?” Ngọn đèn có thể soi sáng nỗi lòng của nàng, rọi sáng sự nhớ nhung của nàng dành cho chồng, hai câu thơ tiếp theo diễn tả thêm sự ưu phiền: “Đèn có biết dường bằng chẳng biết Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi” Tác giả sử dụng điệp ngữ “Đèn biết chăng -đèn có biết” làm kéo dài nỗi cô đơn của người phụ nữ. Hình ảnh ngọn đèn là vật vô tri, không hiểu được nỗi lòng của người phụ nữ, chỉ giải toả tâm trạng cho người chinh phụ. Nhìn ngọn đèn heo hắt trong đêm tối làm tăng ưu phiền. Ngọn đèn sáng ấm áp thể hiện đối nghịch của sự cô đơn, rầu rĩ: “Buồn rầu nói chẳng nên lời, Hoa đèn kia với bóng người khá thương” Câu thơ thứ tám kết lại hình ảnh hoa đèn, như thế nỗi nhớ nhung đọng lại, đỏ rực như bấc đèn nung nóng, ánh sáng lên như hoa. Trong bóng đêm đen người chinh phụ chỉ biết trút bầu tâm sự với ngọn đèn, với bóng của chính mình in lên tường cho vơi đi nỗi cô đơn nỗi nhớ chồng da diết mà thôi. Tám câu thơ đầu trong đoạn trích “Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ” thấy được tâm trạng của người phụ nữ, khung cảnh hiu quạnh, cô đơn của người phụ nữ xa chồng do chiến tranh khiến những cặp vợ chồng son phải xa nhau trong nhớ thương, biện pháp tu từ khắc họa nỗi ưu sầu, nỗi cô đơn trống trải của những người ở lại chờ tin người đi xa. Minh họa hình ảnh 7. Tham khảo số 6Trích đoạn về Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ trong “Chinh phụ ngâm” của Đặng Trần Côn là một tác phẩm thơ đầy cảm xúc, tạo nên một bức tranh sâu sắc về tâm trạng của người phụ nữ. Những câu thơ đầu tiên với hình ảnh hiên nhà vắng vẻ và rèm thưa rủ thác đòi phen thổ lộ lòng nhớ chồng da diết. Hành động gieo từng bước là như lời thề, còn rèm thưa rủ như nước mắt lặng lẽ rơi. Buổi chiều tối trở thành bức tranh u tối, nơi người chinh phụ mong đợi và chờ đợi. “Ngoài rèm thước chẳng mách tin” Người phụ nữ mong đợi tin đồn, nhưng không có. Chim “thước” biến mất, không mang tin về. Đèn leo lét trong rèm có biết gì không? “Trong rèm dường đã có đèn biết chăng?” Nỗi cô đơn càng lên cao khi ngọn đèn không hiểu được nỗi lòng. “Đèn có biết dường bằng chẳng biết, Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi” – người chinh phụ tỏ ra buồn bã, cảm xúc trào dâng nhưng không được đồng cảm. “Buồn rầu nói chẳng nên lời, Hoa đèn kia với bóng người khá thương” Những dòng thơ cuối cùng là hình ảnh hoa đèn rực rỡ trong đêm, làm nổi bật nỗi nhớ nhung và cô đơn trong trái tim người chinh phụ. Đèn làm nổi bật cảm xúc, nhưng cũng làm tăng thêm đau thương và ưu phiền. Tám câu thơ đầu tiên của đoạn trích “Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ” là một tác phẩm thơ đầy nghệ thuật, đưa độc giả đến với thế giới tâm hồn của người phụ nữ đơn chiếc, chờ đợi và nhớ thương trong cô đơn của chiến trận. Hình minh hoạ 8. Tài liệu tham khảo số 9“Chinh phụ ngâm khúc” bằng chữ Hán của Đặng Trần Côn, một danh sĩ trí thức, tài năng sống vào thế kỉ XVIII, là một kiệt tác trong văn học cổ điển Việt Nam, được tái hiện qua bản dịch của nữ sĩ Đoàn Thị Điểm với sự kỳ diệu. Đoạn trích “Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ” là bức tranh tinh tế về tình cảm nhân quả và nghệ thuật miêu tả cảnh đời của bài thơ “Chinh phụ ngâm khúc”. Những câu thơ đầu tiên chứa đựng nỗi niềm nhớ thương và buồn bã của người chinh phụ, đặc biệt là tám câu đầu đoạn trích: “Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen. Ngoài rèm thước chẳng mách tin Trong rèm, dường đã có đèn biết chăng? Đèn có biết dường bằng chẳng biết, Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi. Buồn rầu nói chẳng nên lời, Hoa đèn kia với bóng người khá thương.” Ngôi nhà, góc phòng giờ trở nên tối tăm, hẹp hòi. Người vợ trẻ dường như đã chờ đợi chồng từ lâu. Nàng luôn trải qua niềm khao khát, nỗi cô đơn như lớp sương dày đặc: “Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen. Ngoài rèm thước chẳng mách tin Trong rèm, dường đã có đèn biết chăng?” Nàng như lạc quan mọi thứ xung quanh. Sự cô đơn và khao khát bức tranh trong tâm hồn nàng: “Sầu ôm nặng hãy chồng làm gối Muộn chứa đầy hãy thổi thành cơm.” Trong tình cảnh cô đơn, người chinh phụ mong đợi người đồng cảm và chia sẻ tâm tư: “Đèn có biết dường bằng chẳng biết, Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi. Buồn rầu nói chẳng nên lời, Hoa đèn kia với bóng người khá thương.” Trong thể thơ song thất lục bát, từ ngữ sâu sắc, hình ảnh tinh tế, đoạn thơ đã truyền đạt một cách tinh tế các tầng cảm xúc khác nhau của nỗi cô đơn và buồn bã của người chinh phụ trong khát khao hạnh phúc lứa đôi. Tác phẩm là lời phê phán chiến tranh phi nghĩa và là biểu tượng của lòng nhân đạo, kêu gọi hòa bình và tình yêu thương. Thông qua đoạn thơ, ta cảm nhận sức mạnh âm nhạc của thể thơ song thất lục bát, thể hiện độ lớn của tiếng Việt trong lĩnh vực trữ tình. Đoạn thơ không chỉ giàu giá trị nhân văn, mà còn thể hiện sự oán giận về chiến tranh và niềm hy vọng vào tình yêu, hạnh phúc lứa đôi của người chinh phụ giữa bối cảnh chiến tranh hỗn loạn của xã hội cũ. Hình minh hoạ 9. Tài liệu tham khảo số 8Đặng Trần Côn, một danh sĩ và nhà thơ tài năng trong văn hóa cổ điển, để lại dấu ấn với tác phẩm “Chinh phụ ngâm khúc”, một kiệt tác viết bằng chữ Hán. Nữ danh sĩ Đoàn Thị Điểm đã dịch và làm nổi tiếng tác phẩm này trong giới văn thơ. Trích đoạn “Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ” đặc sắc, làm hiện lên tâm trạng, nỗi nhớ của người chinh phụ, mang giá trị nhân đạo và đặc biệt là 8 câu thơ đầu. Mở màn với 4 câu đầu: Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen. Ngoài rèm thước chẳng mách tin Trong rèm, dường đã có đèn biết chăng?” Trải qua khổ thơ, người phụ nữ hiện lên cô đơn và buồn bã. Căn phòng trở nên tối tăm và cô đơn khi chỉ còn người chinh phụ sống. Nó trở nên hẹp hòi, tăm tối, và cô đơn khiến ta hình dung về hình ảnh người vợ cô đơn nhớ về chồng. Căn phòng đã từng ồn ào giờ đây chỉ yên tĩnh. Sự chờ đợi làm người vợ tiễn chồng ra chiến trận cảm thấy như một kiếp trôi qua. Chẳng khác nào đá vọng phù, chờ mãi mà chồng vẫn không về. Câu thơ: “Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước' thể hiện sự mệt mỏi, bước chân nặng nề, đau lòng nhưng vẫn phải bước đi, chờ đợi. Không gian “hiên vắng” làm tăng thêm tình cảm đau đớn. “Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen”. Ngoài hiên vắng, về đến phòng, cô đơn càng trở nên. Chiếc rèm lên xuống, ngày qua ngày không thấy chồng, nàng chỉ nhìn về hướng chàng mà càng cảm thấy cô đơn: “cảnh xưa còn đó mà người xưa đâu rồi!?” Nhưng sự chờ đợi không được đáp trả. Câu thơ: “Ngoài rèm thước chẳng mách tin/ Trong rèm, dường đã có đèn biết chăng?” Thể hiện sự chờ đợi lâu dài, không nghe thấy tin tức gì, không có hy vọng. Ngồi trước đèn chỉ để ngóng trông. Đèn có biết dường bằng chẳng biết, Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi. Buồn rầu nói chẳng nên lời, Hình ảnh chiếc đèn trở nên quan trọng, là người bạn tri kỉ của người vợ. Khi chồng ra trận và không có ai để chia sẻ, đèn trở thành người bạn đồng hành. Nàng tự hỏi liệu ngọn đèn có hiểu được tâm tư chung thủy của mình, có thấu hiểu sự chịu đựng nỗi nhớ của nàng hay không. Nỗi nhớ đến đau lòng: “Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi”. Hình ảnh chiếc đèn chứng minh sự cô đơn của người chinh phụ, khiến nàng cảm thấy buồn rầu mà không nói ra, chỉ có mình nàng và hoa đèn đáng thương. Hoa đèn chính là tàn của bấc đèn, cháy rực nhưng cũng sẽ tàn phai theo thời gian. Sự tàn phai của đời con gái trong cô đơn như chiếc đèn kia. Chỉ qua 8 câu thơ đã làm nổi bật nghệ thuật và giá trị nhân đạo của tác phẩm. Bằng bút pháp nghệ thuật, thể thơ song thất lục bát và giọng thơ nhẹ nhàng, tác phẩm truyền đạt tâm trạng u buồn, sầu não, cô đơn và khát khao hạnh phúc của người chinh phụ. Đồng thời, tác phẩm lên án chiến tranh phi nghĩa và sự hà khắc của xã hội, khiến nhiều phụ nữ phải sống cô đơn nếu chồng mất ngoài chiến trận. Hình minh hoạ 10. Tài liệu tham khảo số 10Đặng Trần Côn, một nhà văn lừng danh với nhiều tác phẩm đặc sắc, nổi tiếng trong giới văn chương, đặc biệt là tác phẩm “Chinh phụ ngâm”. Tác phẩm này thuộc thể loại ngâm khúc, mang đến giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc. Đoạn trích “Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ” là một phần của tác phẩm, thể hiện nỗi nhớ đau lòng của người chinh phụ khi chồng bận rộn chiến trận. Tám câu thơ đầu tiên giúp đọc giả hiểu sâu hơn về tâm trạng trống vắng và cảm xúc chân thành của nhân vật. Mở đầu đoạn trích là tâm trạng hỗn loạn của người chinh phụ, thể hiện qua hành động vô thức: Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen Những hành động này là biểu hiện của nỗi than thở triền miên, lòng nhớ thương của người phụ nữ có chồng đang chiến đấu. Bằng bút pháp miêu tả nội tâm qua ngoại cảnh, tác giả đã thành công trong việc diễn đạt sự đau lòng và câm nín của người chinh phụ trong hiên vắng chờ đợi chồng quay về từ xa. Chiều tối âm u đã bắt đầu, thời điểm ảm đạm nhất của một ngày, người chinh phụ tiếp tục bước đi trong hiên vắng yên bình. Khoảnh khắc này tô đậm bước chân cô đơn, nỗi trống trải của người chinh phụ. Trong bức tranh đó, người ta đang sum họp gia đình, còn người chinh phụ chỉ biết đứng lẻ bóng, thiếu vắng người chồng thương nhớ. Cảm giác cô đơn bao trùm trái tim người phụ nữ, làm cho bước chân trở nên chậm rãi và mệt mỏi. Mỗi bước chân là một tiếng thở dài cho những nỗi chất chứa trong lòng, cho niềm lo lắng của người phụ nữ đang đợi tin từ chồng. Nhưng mong đợi chỉ đổi lại là sự thực tế đau đớn. Hành động buông rèm của người chinh phụ là hành động lặp đi lặp lại trong vô thức, che đi sự tù túng, lòng nóng ruột của người phụ nữ. Đây có phải là cách nàng che giấu tâm trạng, hay là lòng nhớ nhung da diết xen kẽ với lo lắng cho an nguy của chồng? Sự nhớ nhung và mong đợi tích tụ trong người chinh phụ, làm nàng trải qua cảm giác cô đơn và buồn bã. Nhưng rồi, mỗi mong đợi đều chỉ đổi lại là sự đau đớn thực tế. “Ngoài rèm thước chẳng mách tin Trong rèm dường đã có đèn biết chăng” Thước là linh báo tin vui, nhưng mặc cho người đang ngóng trông, thước lúc này lại giữ im lặng, làm tăng nỗi nhớ và khắc sâu nỗi cô đơn của người chinh phụ. Thước không mách tin, chồng vẫn chưa trở về, làm thế nào giảm được nỗi đau quặn thắt này? Nỗi đau đó lớn đến mức nàng muốn chia sẻ, muốn tâm sự, muốn được đồng cảm. Nhưng trước cảnh đau đớn, nàng chỉ có ngọn đèn leo lét để làm bạn. Sự cô đơn đã khiến nàng tự hỏi, liệu ngọn đèn ấy có thấu hiểu lòng nàng, có chiếu sáng được tâm can rối bời của nàng, có sưởi ấm được sự nguội lạnh hiu quạnh của nàng? Dĩ nhiên, ngọn đèn chỉ là vật vô tri, nó làm sao hiểu được tâm hồn con người. Trong cô đơn, nàng muốn bày tỏ lòng mình, hay đó chỉ là lời than thở, là niềm hy vọng khiến nàng đêm ngày không yên? Đèn có biết dường bằng chẳng biết Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi Đèn lặp lại hai lần như biểu hiện sự giải tỏa tâm sự của người chinh phụ, nhưng ngọn đèn vô tri vô giác làm thế nào hiểu rõ cảm giác cô đơn, buồn bã ấy. Nàng chỉ có thể ôm vào lòng mọi thứ, nhìn ngọn đèn leo lét trong đêm tĩnh lặng, nỗi đau lại tăng thêm. Ngọn đèn là hình ảnh của sự sum họp, ấm áp gia đình, nhưng với người chinh phụ, nó lại làm nổi bật cảm giác cô đơn, khắc sâu nỗi buồn bã rối bời. 'Buồn rầu nói chẳng nên lời, Hoa đèn kia với bóng người khá thương” Người chinh phụ buồn rầu không nói nên lời, chỉ còn lại hoa đèn, cô đơn đến đáng thương. Hoa đèn như chiếc đèn dầu đã cháy, nhưng vẫn đẹp như hoa, như là trái tim đang cháy đỏ. Trong bóng đêm, người chinh phụ chỉ có thể tâm sự với ngọn đèn, với bóng của chính mình. Phải cô đơn đến bao nhiêu thì mới phải níu kéo những vật vô tri vô giác để trải lòng? Đoạn trích này thực sự là một tác phẩm nghệ thuật, với bút pháp tinh tế, kết hợp thể thơ song thất lục bát và giọng thơ nhẹ nhàng tha thiết, nhịp điệu chậm rãi đã chấm điểm tâm trạng của người chinh phụ với những mạch cảm xúc đa dạng. Tác giả đã không chỉ tập trung vào cái cảm giác cô đơn và nỗi nhớ nhung, mà còn nâng cao giá trị nhân đạo cao quý khi chỉ trích chiến tranh và những hạn chế của xã hội phong kiến. Ví dụ minh họa Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc và tăng trải nghiệm khách hàng. Mọi ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ tổng đài chăm sóc: 1900 2083 hoặc email: [email protected] |
