Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Đỗ Văn Mạnh - Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long. Show Chấn thương sọ não là tình trạng sang chấn ở đầu gây tổn thương hộp sọ và các cấu tạo khác bên trong. Nếu không xử trí cấp cứu chấn thương sọ não đúng cách, nạn nhân rất dễ tử vong hoặc gặp phải nhiều di chứng nặng nề. Chấn thương sọ não là một nguy cơ đe dọa đến sinh mạng, đặc biệt là chấn thương ở trẻ em luôn là mối nguy hiểm tiềm tàng. Những nguyên nhân chính gây chấn thương sọ não bao gồm:
Có hai loại đánh giá mức độ tổn thương sọ não phổ biến là:
Ngoài ra còn nhiều cách phân loại biến chứng chấn thương sọ não khác như theo bản chất hoặc vị trí tổn thương não, sang chấn não khu trú và lan tỏa hoặc xuất hiện cùng lúc cả hai loại. Chấn thương sọ não do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra 2. Triệu chứng chấn thương sọ nãoCơ chế sinh chấn thương sọ não là do đập trực tiếp vào đầu. Tùy theo nơi bị đụng, vận tốc và tác nhân gây chấn thương sẽ đưa đến các triệu chứng khác nhau từ nhẹ đến nặng. Nhìn chung, triệu chứng của chấn thương sọ não thường biểu hiện qua hai thể là: 2.1. Tổn thương nguyên phátLà tổn thương có ngay sau tai nạn, với biểu hiện cụ thể tại chỗ tiếp xúc gồm:
Ngoài ra còn có những tổn thương liên quan đến quán tính do hộp sọ bị lắc hoặc xoắn vặn, đầu di động nên não chịu sự tăng / giảm tốc đột ngột. Tình trạng này làm tổn thương trục lan tỏa khiến nạn nhân hôn mê kéo dài, trong khi đó triệu chứng cận lâm sàng lại nặng nề hơn rất nhiều. Máu tụ dưới màng cứng 2.2. Tổn thương thứ phátHình thành sau khi tai nạn xảy ra, bao gồm:
3. Cấp cứu chấn thương sọ não3.1. Khi nào cần nhập viện?Trong trường hợp bị chấn thương đầu, phụ huynh cần đưa con em đến bệnh viện ngay nếu thấy trẻ có một trong những dấu hiệu sau:
Ở người lớn có thể xuất hiện thêm những biểu hiện như lú lẫn hoặc giảm trí giác, đau đầu kéo dài và ói, xáo trộn tâm thần, động kinh,... Cấp cứu chấn thương sọ não cần đảm bảo an toàn cho người 3.2. Kế hoạch chăm sóc
Ngay sau khi bị chấn thương, nạn nhân phải được cấp cứu kịp thời, nhanh chóng chuyển đến cơ sở y tế gần nhất để xử trí ban đầu, sau đó đưa sang chuyên khoa phẫu thuật thần kinh.
Cần phải được khám toàn diện khi nạn nhân đến phòng cấp cứu, đặc biệt nếu có đa chấn thương như xuất huyết nội, tràn máu màng phổi, vỡ xương chậu, gãy xương đùi...
Khi khám thần kinh cần phải theo trình tự: Tri giác, dấu thần kinh định vị, sinh hiệu (mạch, huyết áp, nhiệt độ và nhịp thở). Phải kiểm soát được khả năng hô hấp và tuần hoàn của nạn nhân.
Khám xét, đánh giá lại thương tổn qua lâm sàng và cận lâm sàng. Xử lý các vết thương sọ não càng sớm càng tốt để tránh mất máu và nhiễm khuẩn. Người bệnh cần đưa đến bệnh viện để cấp cứu và theo dõi tình trạng bệnh 3.3. Ưu tiên cấp cứu
Nhìn chung, tất cả các biện pháp thăm khám ban đầu và cứu chữa nạn nhân phải thực hiện song song. Đối với những khối máu tụ nội sọ gây chèn ép não, cần phải mổ cấp cứu ngay sau khi phát hiện để giải tỏa não. Nếu nạn nhân đã bị suy giảm tri giác, giãn đồng tử một bên hoặc liệt thì việc xử trí cấp cứu chấn thương sọ não muộn sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng. 3.4. Chỉ định cận lâm sàng
Ngoài ra, muốn đánh giá tiên lượng bệnh nhân phải thực hiện đầy đủ các xét nghiệm điện não đồ (EEG), mạch não đồ (DSA) hoặc Doppler mạch máu não. Nhằm hạn chế tối đa mức độ tàn phế do di chứng để lại, bệnh nhân buộc phải trải qua quá trình phục hồi chức năng lâu dài. Nhìn chung, xử trí cấp cứu chấn thương sọ não là ưu tiên hàng đầu và phải nhanh chóng khai thông đường thở. Bác sĩ cũng cần phải đánh giá toàn diện tất cả thương tổn để tránh bỏ sót, làm ảnh hưởng đến hy vọng cứu chữa bệnh nhân. Đối với nạn nhân không cần nhập viện bắt buộc thì phải có giấy hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để tiện theo dõi tại nhà. Bác sĩ Chuyên khoa I Đỗ Văn Mạnh đã có hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Hồi sức tích cực - Chống độc. Bác sĩ từng là Phó trưởng khoa Hồi sức tích cực bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh trước khi công tác tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long. Quý khách hàng có thể trực tiếp đến Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám, chữa bệnh hoặc liên hệ đặt hẹn trực tuyến TẠI ĐÂY. Video đề xuất:
Phình mạch máu não - kiến thức cần thiết XEM THÊM:
|