Là một trong những bệnh có tính lây lan cộng đồng cao nên viêm gan B cần được phát hiện và kiểm soát tốt. Xét nghiệm máu Marker viêm gan B, đặc biệt là xét nghiệm HBsAg là một trong những phương pháp quan trọng để đánh giá cơ thể chúng ta có đang mang mầm virus HBV hay không. Vậy HBsAg là gì? Chỉ số HBsAg bao nhiêu được xem là an toàn? Bài viết sẽ giúp bạn tìm ra đáp án cho những vấn đề xoay quanh chỉ số này. Hãy cùng xem ngay nhé. Show
HBsAg là gì?Viêm gan B gây ra bởi virus HBV và gây bệnh nếu đối tượng tiếp xúc chưa được tiêm ngừa vắc-xin viêm gan B hoặc hệ miễn dịch đang suy yếu. Thời gian ủ bệnh thông thường là 75 ngày, một số trường hợp lên đến 180 ngày. Viêm gan B sau đó sẽ biến chuyển qua hai giai đoạn: viêm gan B cấp tính (virus viêm gan tồn tại trong cơ thể người dưới 6 tháng) và viêm gan B mãn tính (virus vẫn ở trong cơ thể người và chưa bị đào thải sau 6 tháng). (Xem thêm: Bệnh viêm gan B mãn tính có điều trị dứt điểm được không?) Bệnh viêm gan B thường tiến triển âm thầm, các biểu hiện bên ngoài của bệnh như: mệt mỏi, buồn nôn, biếng ăn…rất dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác. Do đó, muốn biết chính xác có bị nhiễm virus HBV hay không, chúng ta cần thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu, nhất là xét nghiệm HBsAg. Vậy HBsAg là gì?  HBsAg (Hepatitis B surface antigen) là kháng nguyên bề mặt của virus gây viêm gan B. Chỉ số HBsAg có thể tìm thấy trong máu sau 10 tuần kể từ ngày phơi nhiễm (tiếp xúc cấp) với virus HBV. Xét nghiệm HBsAg sẽ bao gồm xét nghiệm định tính và định lượng. Trong đó:
Chỉ số HBsAg bao nhiêu là bình thường?Hiện nay có nhiều kỹ thuật xét nghiệm HBsAg được áp dụng để phát hiện viêm gan B, nhưng phổ biến nhất nhất là 3 phương thức:
Với các phương pháp xét nghiệm HBsAg trên máy tự động, chỉ số HBsAg sẽ thể hiện bằng các con số và được so sánh đối chiếu với giá trị ngưỡng chuẩn: giá trị 1.0 SO hoặc COI.
Như vậy, chỉ số HBsAg chính là điều kiện tiên quyết nhằm phát hiện chính xác dấu ấn của virus HBV. Các đối tượng có khả năng phơi nhiễm cao cần nhanh chóng làm xét nghiệm HBsAg để sớm phát hiện bệnh trạng nhằm phòng và trị bệnh hiệu quả. Nếu bạn đã từng làm xét nghiệm viêm gan B, bạn có thể đã nghe thấy thuật ngữ HbsAg. HbsAg là kháng nguyên bề mặt viêm gan B – một loại protein có trên bề mặt của virus viêm gan B (HBV), và được coi là một chỉ số chính để chẩn đoán và theo dõi bệnh viêm gan B. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về HbsAg là gì, ý nghĩa và cách xét nghiệm HbsAg. Mục lục Viêm gan B là bệnh gan truyền nhiễm do virus viêm gan siêu vi B (HBV) gây ra, ở Việt Nam tỷ lệ mắc bệnh trên toàn quốc hiện nay là khoảng 20%. Nếu không kịp thời phát hiện và điều trị, bệnh có thể trở thành mãn tính gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động của gan, có thể gây xơ gan, ung thư gan thậm chí đe dọa đến tính mạng. Virus viêm gan B có dạng hình cầu có đường kính 42nm, gồm một lớp vỏ bên ngoài và lõi bên trong: Lớp vỏ ngoài của virus bao gồm một protein bề mặt gọi là kháng nguyên bề mặt viêm gan B (HBsAg); Lõi bên trong chứa DNA của virus viêm gan B và các enzyme được sử dụng trong quá trình sao chép của virus. Vậy HBsAg là gì? HbsAg là viết tắt của “Hepatitis B surface antigen”, một chất có ở bề mặt virus viêm gan B. HBsAg nằm ở phần vỏ envelope (vỏ ngoài cùng) của virus và nó có 3 phân nhóm nhỏ hơn gồm: S-HBsAg, M-HBsAg và L-HBsAg. Lần đầu tiên HBsAg được phân lập bởi bác sĩ người Mỹ Baruch S. Blumberg trong huyết thanh của một thổ dân người Úc. Để dễ hiểu bạn đọc có thể xem hình dưới đây: Để chẩn đoán cơ thể có nhiễm virus viêm gan B hay không thì phải làm các xét nghiệm máu, trong đó xét nghiệm về chỉ số HBsAg là điển hình nhất. Đây là chỉ số chỉ kháng nguyên bề mặt của siêu vi B. Nhằm kiểm tra xem người bệnh có bị nhiễm virus viêm gan B hay không, nhưng không được dùng xét nghiệm này để đánh giá chính xác loại virus đó đang hoạt động trong cơ thể người bệnh như thế nào. Xét nghiệm HBsAg gồm những gì?Khi nghi ngờ mình đã bị phơi nhiễm viêm gan B thì cần làm các xét nghiệm theo chỉ định của bác sĩ. Gồm các xét nghiệm sau:
Trong đó HBsAg là một chỉ số quan trọng, xét nghiệm chỉ số HBsAg được thực hiện với mục đích để sàng lọc, phát hiện và giúp các bác sĩ có thể chẩn đoán có sự xuất hiện của virus viêm gan B trong máu hay không. Kháng nguyên bề mặt từ vi khuẩn gây viêm gan B chỉ có thể tìm thấy được ở huyết thanh con người. Do đó, để làm xét nghiệm, kỹ thuật viên sẽ lấy máu từ tĩnh mạch. Kết hợp với một số thiết bị công nghệ cao, kết quả phân tích sẽ cho thấy xét nghiệm này trả về kết quả âm tính hay dương tính. Xét nghiệm này có thể thực hiện với bất cứ người nào, bao gồm cả người nghi ngờ phơi nhiễm cho đến người đã mắc bệnh. Đây là cơ sở rõ ràng nhất giúp bác sĩ kết luận một người có bị nhiễm virus viêm gan B hay không. Chỉ số HBsAg bao nhiêu là bình thường?Để xác định chỉ số HBsAg người ta thường dùng đến chỉ số số S/CO là một thuật ngữ kỹ thuật. Đây là chỉ số cao nhất dùng để phân biệt giữa âm tính và dương tính. Cụ thể, đối với những người bị phơi nhiễm viêm gan B thường cho ra kết quả hiển thị HBsAg vượt ngưỡng (HBsAg > 1.0S/S0) nghĩa là dương tính với viêm gan B. Người bệnh cần phải làm thêm các xét nghiệm để xác định số lượng cũng như mức độ hoạt động của virus, mức độ lây lan như thế nào. Từ đó giúp bác sĩ đánh giá tổng quan về mức độ tổn thương gan ở bệnh nhân để có biện pháp điều trị kịp thời. Đối với trường hợp chỉ số HBsAg bình thường (HBsAg < 1.0/S0), hay nói cách khác là xét nghiệm cho kết quả âm tính. Điều này cho thấy trong cơ thể người đó không có virus viêm gan B. Bên cạnh đó, nếu xét nghiệm Anti-HBs (kháng thể bề mặt HBsAg) âm tính thì nên nhanh chóng tiêm vacxin viêm gan B để phòng ngừa bệnh hiệu quả nhất. Xét nghiệm HBsAg dương tínhXét nghiệm HBsAg dương tính hay (+) có nghĩa là trong huyết thanh của người bệnh đang có kháng nguyên này. Điều này cũng đồng nghĩa với việc người bệnh đã từng hoặc đang bị nhiễm virus viêm gan siêu vi B. Thời gian ủ bệnh của người nhiễm virus viêm gan B dao động từ 45- 160 ngày, trung bình là 120 ngày. Trong trường hợp người bệnh có hệ miễn dịch tốt thì HBsAg sẽ giảm dần và biến mất sau khoảng 4 – 6 tháng. Lúc này, cơ thể chúng ta hoàn toàn khỏi bệnh và có miễn nhiễm suốt đời với viêm gan B mà không cần phải tiêm ngừa. Ngược lại, với những người có hệ miễn dịch kém thì HBsAg có thể không mất đi mà tiếp tục phát triển sau 6 tháng. Lúc này, người bệnh đã nhiễm siêu vi B mạn tính. Chỉ có khoảng 10 – 15% người xét nghiệm HBsAg (+) rơi vào trường hợp mang mầm bệnh mãn tính. Trong đa số trường hợp khác, viêm gan B sẽ tự khỏi mà không cần điều trị đáng kể. Trong số những người mang mầm bệnh viêm gan B mạn tính nếu điều trị hợp lý và đúng cách thì tỷ lệ chuyển thành viêm gan mạn, xơ gan hoặc ung thư gan là rất thấp. Vì vậy người bệnh không nên quá lo lắng. Xét nghiệm HBsAg âm tínhĐiều này chứng tỏ bạn không bị nhiễm virus viêm gan B. Đây là một tín hiệu đáng mừng. Tuy nhiên, bạn nên tiếp tục thực hiện xét nghiệm xác định hiệu giá kháng thể Anti-HBs (kháng thể kháng viêm gan B). Khi nồng độ Anti-HBs >10 UI/ml được coi là có kháng thể phòng bệnh. Còn để phòng được lây nhiễm thì định lượng kháng thể phải đạt 100 IU/l trở lên. Kháng thể được xem là bền vững với virus viêm gan B nằm ở ngưỡng C =1.000 IU/l. Nếu nồng độ Anti-HBs chưa đạt ngưỡng bạn nên đến các cơ sở uy tín, có các bác sĩ chuyên môn để được tư vấn và tiêm vacxin. Cần làm gì khi xét nghiệm HBsAg dương tính?Chỉ số HBsAg biết được bản thân có nhiễm virus viêm gan B hay không nhưng để biết rõ tình trạng hoạt động của virus, mức độ lây lan như thế nào… thì người bệnh cần phải làm thêm các xét nghiệm HBeAg, HBeAb, đếm tải lượng HBV DNA, siêu âm, đánh giá chức năng gan, đột biến kháng thuốc,… Việc này giúp bác sĩ đánh giá tổng quan về mức độ tổn thương gan ở bệnh nhân để có biện pháp điều trị kịp thời.
Kết LuậnXét nghiệm HbsAg là cơ sở rõ ràng nhất giúp bác sĩ kết luận một người có bị nhiễm virus viêm gan B hay không. Nếu bạn được xác định HBsAg dương tính thì cũng không nên quá lo lắng. Chỉ cần thực hiện theo đúng phác đồ điều trị, tuần thủ nghiêm ngặt chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi của bác sĩ thì bệnh sẽ tự khỏi và không bao giờ mắc lại nữa. Ngoài ra, bạn cũng cần xây dựng một chế độ ăn uống cũng như tập luyện phù hợp với bản thân để đảm bảo cho mình có một sức khỏe tốt nhất. Định lượng HBsAg bao nhiêu là nguy hiểm?Chỉ số HBsAg \>1 tức là vượt mức bình thường. Đây là tín hiệu nguy hiểm mà người bệnh cần kiểm soát và tìm hiểu cách điều trị phù hợp. Chỉ số HBsAg < 1000 nói lên điều gì? Chỉ số bao nhiêu thì bị viêm gan B?Nồng độ virus viêm gan B được gọi là cao khi chỉ số này đạt trên 10.000 IU/ml, đạt trung bình từ 2000 – 10.000 IU/ml và mức thấp khi dưới 2000 IU/ml. Dựa vào kết quả xét nghiệm, bác sĩ có thể đánh giá mức độ virus đang nhân lên trong tế bào gan. HBsAb định lượng bao nhiêu là bình thường?Dấu ấn HBsAb là kháng thể chống lại kháng nguyên bề mặt HBsAg. Được sinh ra khi tiêm vắc-xin viêm gan B hoặc đã bị nhiễm virus viêm gan B trước đó. Với nồng độ HBsAb = 13 UL/mL (bình thường nồng độ tối thiểu Anti HBs > 10 UI/mL) là đủ để chống tái nhiễm/nhiễm viêm gan B. Chỉ số HBV DNA bao nhiêu là nguy hiểm?Thông thường, giá trị trung bình của HBV-DNA: Từ 10^3 - 10^5 copies/ml máu thì virus đang ở giai đoạn sao chép chưa mạnh. Từ 10^5 - 10^7 copies/ml máu thì virus đang ở giai đoạn sao chép tương đối mạnh. Từ vượt ngưỡng 10^7 copies/ml máu thì virus đang ở giai đoạn sao chép rất mạnh. |
