Não bộ con người là nơi điều khiển mọi hoạt động sống. Không những thế, đây cũng là nơi giúp chúng ta có thêm những cảm xúc phong phú và đa dạng. Cấu trúc tâm lý não bộ của con người cũng là một vấn đề hết sức phức tạp và tồn tại rất nhiều quan điểm khác nhau. Cùng xem bài viết dưới đây để hiểu thêm về cấu trúc tâm lý não bộ của con người nhé! Tham khảo: https://www.nbia.ca/brain-structure-function/ Cấu tạo não gồm ba phần chính: não trước, não giữa và não sau, mỗi phần gồm có nhiều phần nhỏ. Não trướcĐại não: Còn được gọi là vỏ não. Đại não là phần lớn nhất của não người, chức năng liên quan nhiều đến suy nghĩ và hành động. Các tế bào thần kinh tạo nên bề mặt màu xám, dày hơn một chút so với ngón tay cái. Các sợi thần kinh màu trắng, có chức năng truyền dẫn thông tin giữa các tế bào thần kinh ở các bộ phận khác của não và cơ thể. Bề mặt nhăn nheo của đại não làm tăng diện tích bề mặt. Đây là một cấu trúc 6 lớp được tìm thấy ở động vật có vú, gọi là tân vỏ não. Đại não được chia thành bốn phần, được gọi là “thùy”: thùy trán, thùy đỉnh, thùy chẩm và thùy thái dương. Chức năng của các thuỳ
Thùy trán nằm ngay dưới trán của chúng ta. Nó có liên quan đến khả năng suy luận, tổ chức, lập kế hoạch, nói, di chuyển, biểu hiện trên khuôn mặt, thực hiện nhiệm vụ nối tiếp, giải quyết vấn đề, kiểm soát sự ức chế, tính tự phát, bắt đầu và tự điều chỉnh hành vi , chú ý, ghi nhớ và kiểm soát cảm xúc.
Thùy đỉnh nằm ở phía sau và là phần phía trên của não. Thùy đỉnh kiểm soát các hành vi phức tạp của chúng ta. Bao gồm các giác quan như thị giác, xúc giác, nhận thức cơ thể và định hướng không gian. Thuỳ đỉnh đóng vai trò quan trọng trong việc tích hợp thông tin và cảm giác từ các bộ phận khác nhau của cơ thể, kiến thức về các con số và mối quan hệ của chúng cũng như trong việc vận dụng các đối tượng. Đồng thời, thuỳ đỉnh liên quan đến quá trình xử lí không gian trực quan, hiểu ngôn ngữ, khả năng xây dựng, định vị và chuyển động của cơ thể, lơ là / không chú ý, phân biệt trái phải và tự nhận thức / hiểu biết sâu sắc.
Thùy chẩm nằm ở phía sau não của chúng ta và có liên quan đến quá trình xử lí thị giác, chẳng hạn như nhận dạng thị giác, chú ý thị giác, phân tích không gian (di chuyển trong thế giới 3-D) và nhận thức trực quan về ngôn ngữ cơ thể; chẳng hạn như tư thế, biểu cảm và cử chỉ.
Thùy thái dương nằm gần tai của chúng ta. Nó có liên quan đến việc xử lí nhận thức và nhận dạng các kích thích thính giác (bao gồm khả năng tập trung vào một âm thanh trong số nhiều âm thanh, như nghe một giọng nói của nhiều người trong một bữa tiệc). hNó giúp ta hiểu được giọng nói ngôn ngữ, trí nhớ bằng lời nói, trí nhớ hình ảnh và sản xuất ngôn ngữ (bao gồm cả sự trôi chảy và tìm từ), kiến thức chung và ký ức tự truyện. Một rãnh sâu chia đại não thành hai nửa, được gọi là bán cầu trái và phải. Mặc dù hai bán cầu trông gần như đối xứng nhưng mỗi bên có các chức năng hoạt động khác nhau. Bán cầu phải được coi là mặt sáng tạo của chúng ta, bán cầu trái được coi là mặt logic của chúng ta. Một bó sợi trục, được gọi là tiểu thể, kết nối hai bán cầu. Não giữaNão giữa nằm bên dưới vỏ não và phía trên não sau – nằm ở vị trí gần trung tâm của não. Nó bao gồm tectum, tegmentum, ống dẫn nước não, cuống não và một số hạt nhân và các cuống. Vai trò chính của não giữa là hoạt động như một loại trạm chuyển tiếp cho hệ thống thính giác và thị giác của chúng ta. Các phần của não giữa được gọi là nhân đỏ. Phần não dưới có liên quan đến việc kiểm soát chuyển động của cơ thể. Nó còn chứa một số lượng lớn các tế bào thần kinh sản xuất dopamine. Sự thoái hóa của các tế bào thần kinh trong lớp nền có liên quan đến bệnh Parkinson. Não giữa là vùng nhỏ nhất của não, và nằm ở trung tâm nhất trong khoang sọ.
Hệ thống limbic thường được gọi là “bộ não cảm xúc”, hoặc “bộ não trẻ con”. Nó được tìm thấy trong đại não và chứa đồi thị, vùng dưới đồi, hạch hạnh nhân và hải mã.
Vai trò chính của vùng dưới đồi là điều chỉnh các chức năng khác nhau của tuyến yên và hoạt động nội tiết. Ngoài ra còn có các chức năng soma, ví dụ như nhiệt độ cơ thể, giấc ngủ, cảm giác thèm ăn.
Vai trò chính của hạch hạnh nhân là trở thành bộ xử lí quan trọng cho các giác quan. Nó được kết nối với hồi hải mã. Hạch hạnh nhân đóng một vai trò trong kí ức đầy cảm xúc và chứa một số lượng lớn các vị trí thụ thể có liên quan đến cơn thịnh nộ, sợ hãi và cảm xúc tình dục.
Vai trò chính của hồi hải mã là hình thành trí nhớ, sự tổ chức và lưu trữ thông tin. Đồi hải mã đặc biệt quan trọng trong việc hình thành kí ức mới. Ngoài ra, chúng còn giúp kết nối cảm xúc và giác quan với nhau. Điển hình như mùi và âm thanh với kí ức.
Vai trò chính của tuyến yên là một liên kết quan trọng giữa hệ thần kinh và hệ thống nội tiết. Tuyến yên giải phóng nhiều hormone ảnh hưởng đến tăng trưởng, trao đổi chất, phát triển giới tính và hệ thống sinh sản. Tuyến yên kết nối với vùng dưới đồi và có kích thước bằng hạt đậu. Nó nằm ở trung tâm của hộp sọ, ngay sau sống mũi. Tìm hiểu thêm Học cách quan sát và làm chủ cảm xúc bản thân Não sau
Tiểu não, tương tự như đại não với hai bán cầu và bề mặt gấp nếp. Tiểu não là nơi điều hòa, phối hợp của cử động, tư thế, thăng bằng và các trung tâm tim, hô hấp và vận mạch.
Thân não nằm bên dưới hệ thống limbic. Thân não chịu trách nhiệm cho các chức năng sống quan trọng như thở, nhịp tim và huyết áp. Thân não được cấu tạo bởi não giữa, học cầu và tủy.
Vai trò chính của học cầu là một cầu nối giữa các bộ phận khác nhau của hệ thần kinh, bao gồm cả tiểu não và đại não. Nhiều dây thần kinh quan trọng bắt nguồn từ các cơ. Chẳng hạn như dây thần kinh sinh ba, chịu trách nhiệm về cảm giác ở mặt. Đồng thời, nơi đây cũng điều khiển các cơ chịu trách nhiệm cắn, nhai và nuốt. Học cầu cũng chứa dây thần kinh bắt cóc, cho phép chúng ta nhìn từ bên này sang bên kia. Ngoài ra, dây thần kinh tiền đình tại học cầu còn cho phép nghe. Là một phần của thân não, một phần của học cầu dưới kiểm soát cường độ thở. Trong khi đó, một phần của học cầu trên làm giảm độ sâu và tần số của hơi thở. Các học cầu liên quan đến việc kiểm soát chu kì giấc ngủ, kiểm soát hô hấp và phản xạ. Học cầu nằm phía trên tủy, bên dưới não giữa và ngay trước tiểu não.
Vai trò chính của tủy là điều chỉnh các chức năng duy trì sự sống không chủ ý của chúng ta như thở, nuốt và nhịp tim. Tuỷ cũng giúp chuyển các thông điệp thần kinh đến và đi từ não và tủy sống. Tuỷ cũng là một phần của thân não, nằm ở điểm nối của tủy sống và não. Người dịch: Tâm lí gia Vân Anh Văn phòng tham vấn tâm lí trên mây của Dự án Bảo hiểm sức khoẻ tinh thần xác định tầm nhìn và sứ mệnh của mình, hướng đến việc xây dựng môi trường học đường lành mạnh, hỗ trợ học sinh – phụ huynh – giáo viên nhận biết và phòng ngừa các khó khăn tâm lí. Chúng tôi luôn muốn trở thành người bạn đồng hành chăm sóc sức khỏe tinh thần và bảo vệ tương lai của thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay và cả mai sau. |
