Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê NinSinh viên thực hiện :Lê Trọng Nhân71306638Trần Thị Thùy My 31303170--------- NHÓM 1 TỔ 5--------Câu hỏi : So sánh giá trị thăng dư tương đối và giá trị thặng dư siêu ngạch. Ý nghĩa củaviệc nghiên cứu lý thuyết giá trị thặng dư siêu ngạch của C.Mác đối với việc xây dựngcơ chế quản lý kinh tế ở nước taTrả lời :Nội dung trả lời1.2.3.4.Giá trị thặng dưHai phương pháp sản xuất giá trị thặng dưSo sánh giá trị thặng dư tương đối và giá trị thặng dư siêu ngạchÝ nghĩa của việc nghiên cứu lý thuyết giá trị thặng dư siêu ngạch của C.Mác đốivới việc xây dựng cơ chế quản lý kinh tế ở nước ta.Bài làm1.Giá trị thặng dưGiá trị thặng dư là phần chênh lệch giữa giá trị hàng hóa và số tiền nhà tư bản bỏ ra.Trong quá trình kinh doanh, nhà tư bản bỏ ra tư bản dưới hình thức tư liệu sản xuất gọi làtư bản bất biến và bỏ ra tư bản để thuê mướn lao động gọi là tư bản khả biến. Tuy nhiên,người lao động đã đưa vào hàng hóa một lượng giá trị lớn hơn số tư bản khả biến mà nhàtư bản trả cho người lao động. Phần dư ra đó gọi là giá trị thặng dư. Tức là sản lượng củahàng hóa làm ra có giá trị cao hơn phần tiền mà nhà tư bản trả cho công nhân và mứcchênh lệch đó chính là giá trị thặng dư.Ví dụ: Giả sử một người lao động có trong tay giá trị nguyên vật liệu là 1000 đồng. Trêncơ sở sức lao động đã bỏ ra, người lao động đó sẽ làm ra được sản phẩm mới có giá trị1100 đồng. Số tiền 100 chênh lệch đó chính là giá trị thặng dư sức lao động. Tuy nhiênnhà tư bản chỉ trả lương cho anh ta 50 đồng/1 sản phẩm, có nghĩa 50 đồng còn lại là phầnnhà tư bản chiếm của người lao động.Page 1Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê Nin2.Hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư2.1 Giá trị thặng dư tuyệt đốiKhái niệm: Là phương pháp sản xuất ra giá trị thặng dư được thực hiện trên cơ sở kéo dàituyệt đối ngày công lao động của công nhân trong điều kiện thời gian lao động tất yếukhông thay đổi.Ví dụ :Thuê nhân công để dệt 5kg vải, bạn trả cho họ 2K/ngày. Tuy nhiên nhân công chỉmất có 4h để dệt xong 5kg vải mà bạn thuê họ cả ngày (8h), do vậy bạn cho họ dệt tiếp4h nữa, như vậy là bạn chiếm dụng 4h lao động của nhân công -> giá trị thặng dư đượctạo ra.Phương pháp nâng cao trình độ bóc lột bằng cách kéo dài toàn bộ ngày lao động mộtcách tuyệt đối gọi là phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối.Bóc lột giá trị thặng dư tuyệt đối gặp phải giới hạn về thể chất và tinh thần, đồng thờivấp phải sức đấu tranh ngày càng mạnh mẽ của công nhân nên với độ dài ngày lao độngkhông thay đổi, nhà tư bản sẽ nâng cao trình độ bóc lột bằng việc tăng cường độ laođộng. Thực chất tăng cường độ lao động cũng giống như kéo dài ngày lao động.Kết luận: kéo dài thời gian lao động cũng như tăng cường độ lao động là để sản xuất ragiá trị thặng dư tuyệt đối.2.2.Giá trị thặng dư tương đốiKhái niệm : Giá trị thặng dư tương đối là giá trị thặng dư thu được do rút ngắn thời gianlao động tất yếu bằng cách nâng cao năng suất lao động trong ngành sản xuất ra tư liệusinh hoạt để hạ thấp giá trị sức lao động, nhờ đó tăng thời gian lao động thặng dư lênngay trong điều kiện độ dài ngày lao động, cường độ lao động vẫn như cũ.Ví dụ : ngày lao động là 10 giờ, trong đó 5 giờ là lao động tất yếu, 5 giờ là lao độngthặng dư. Nếu giá trị sức lao động giảm đi 1 giờ thì thời gian lao động tất yếu xuống còn4 giờ. Do đó, thời gian lao động thặng dư tăng từ 5 giờ lên 6 giờ và m' tăng từ 100% lên150%.Để hạ thấp giá trị sức lao động thì phải giảm giá trị các tư liệu sinh hoạt và dịch vụ cầnthiết cho người công nhân. Muốn vậy phải tăng năng suất lao động xã hội trong cácPage 2Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê Ninngành sản xuất tư liệu tiêu dùng và các ngành sản xuất tư liệu sản xuất để trang bị chongành sản xuất ra các tư liệu tiêu dùng.2.3 Giá trị thặng dư siêu ngạchKhái niệm - Là phần giá trị thặng dư thu được do áp dụng công nghệ mới sớm hơn các xínghiệp khác làm cho giá trị cá biệt của hàng hoá thấp hơn giá trị thị trường của nó. Khi sốđông các xí nghiệp đều đổi mới kỹ thuật và công nghệ một cách phổ biến thì giá trị thặngdư siêu ngạch của doanh nghiệp đó sẽ không còn nữa.- Giá trị thặng dư siêu ngạch là phần giá trị thặng dư phụ thêm xuất hiện khi doanhnghiệp áp dụng công nghệ mới sớm hơn các doanh nghiệp khác làm cho giá trị cá biệtcủa hàng hoá thấp hơn giá trị xã hội.- Giá trị thặng dư siêu ngạch là hiện tượng tạm thời trong từng doanh nghiệp, nhưngtrong phạm vi xã hội nó thường xuyên tồn tại. Theo đuổi giá trị thặng dư siêu ngạch làkhát vọng của nhà tư bản và là động lực mạnh nhất thúc đẩy các nhà tư bản cải tiến kỹthuật, hợp lý hoá sản xuất, tăng năng suất lao động, làm cho năng suất lao động tăng lênnhanh chóng.3. So sánh giá trị thặng dư tương đối và giá trị trị thặng dư siêu ngạchĐiểm giống nhau: Giá trị thặng dư siêu ngạch và giá trị thặng dư tương đối có mộtcơ sở chung là chúng đều dựa trên cơ sở tăng năng suất lao động.• Điểm khác nhau :•Giá trị thặng dư tương đốiGiá trị thặng dư siêu ngạch Do tăng năng suất lao động xã hội Do tang năng suất lao động cá biệt Toàn bộ các nhà tư bản thu Từng nhà tư bản thu Biểu hiện mối quan hệ giữa công nhân Biểu hiện mối quan hệ giữa công nhânvới tư bảnvới nhà tư bản và giữa các nhà tư bảnvới nhau4.Ý nghĩa của việc nghiên cứu lý thuyết giá trị thặng dư siêu ngạch của C.Mác đối vớiviệc xây dựng cơ chế quản lý kinh tế ở nước ta.Trong hoàn cảnh đất nước ta hiện nay cần có phương hướng khai thác và vận dụng nhữngtư tưởng và nguyên lý của học thuyết giá trị thặng dư một cách hiệu quả để có nhữngthành tựu mới đưa nền kinh tế phát triển theo định hướng XHCN.Page 3Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê NinVấn đề đặt ra cho cơ chế quản lý của chúng ta- Nhà nước sử dụng giá trị thặng dư được điều tiết sao cho có lợi đối với việc thực hiệnmục tiêu “ dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh”-Nhà nước phải đủ mạnh về thực lực kinh tế, năng lực quản lý và uy tín đối với xã hội- Chuyển dịch cơ cấu đầu tư, tập trung đầu tư cho công nghiệpCần phải chuyển dịch nhanh chóng cơ cấu vốn đầu tư theo ngành theo hướng tăng đầu tưcho ngành sản xuất vật chất và giảm đầu tư đối với ngành dịch vụ. Vì chỉ có phát triểncông nghiệp, chúng ta mới thực sự phát huy được năng lực nội sinh. Tập trung đầu tư chocông nghiệp, với mục tiêu lấy đó làm đà để phát triển các ngành khác trong nền kinh tếquốc dân, trong đó đặc biệt phải đầu tư cho ngành công nghiệp chế biến, cần phải chú ýđầu tư cho ngành công nghiệp chế biến nông – lâm sản, vì đây là chìa khoá, nhằm nângcaoh giá trị, khả năng cạnh tranh của hàng hoá nông lâm sản trên thị trường thế giới.- Khuyến khích và thu hút đầu tưCải thiện môi trường kinh doanh trong nước. Thực hiện sự bình đẳng giữa các doanhnghiệp nhà nước và các doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế tư nhân, đặc biệt là tronglĩnh vực vay vốn ở các ngân hàng.Tiếp tục tiến hành cải cách thủ tục hành chính, giảm thiểu các thủ tục cho các doanhnghiệp, vì trong kinh doanh cơ hội tốt chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn. - Tăng cườngkhả năng đầu tư của các doanh nghiệp trong nước-Không ngừng nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư là tiêu chí quan trọng nhất để đánh giá hoạt động đầu tư.Khi nói đến hiệu quả đầu tư là không chỉ nói đến hiệu quả kinh tế mà còn phải nói đếnhiệu quả xã hội (tức là việc đầu tư đó, có thể thu hút được bao nhiêu lao động; ảnh hưởngđến môi trường ở mức độ nào…). Việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư phụ thuộcvào mục đích của hoạt động đầu tư là hiệu quả kinh tế hay hiệu quả xã hội. Vì vậy, khiđầu tư phải xác định rõ mục đích đầu tư và không được thay đổi mục đích đó trong quátrình tiến hành hoạt động đầu tư.Thực hiện quyền tự chủ trong kinh doanh của các thành phần kinh tế, tận dụng tính năngđộng của các thành phần kinh tế tư nhân, phát triển sản xuất. Chủ đầu tư phải được độcPage 4Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê Ninlập trong việc lựa chọn lĩnh vực đầu tư và phương án đầu tư, tránh tình trạng đầu tư theophong trào.Đối với các doanh nghiệp, sử dụng vốn có hiệu quả kinh tế là chú ý đến việc thực hiệngiá trị thặng dư, theo lý luận giá trị thặng dư của Mác- Nâng cao chất lượng nguồn lao động, phát triển thị trường lao động trong nước, có sựkiểm tra, giám sát của Nhà nước. Phát triển thị trường lao động với tư cách là một yếu tốđầu vào quan trọng của quá trình sản xuất, theo đó cung về lao động phải đáp ứng cầu vềlao động cho công nghiệp hoá, hiện đại hoá- Nâng cao vai trò quản lý của Nhà nước về kinh tế và giữ vững định hướng XHCNCần tiến hành phân cấp quản lý nhà nước, đặc biệt là việc phân cấp quản lý nhà nước vềkinh tế. Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý kinh tế của Nhà nước, tránh sự quản lý chồngchéo, gây ra sự phiền hà đối với việc kinh doanh của các doanh nghiệpKiện toàn hệ thống pháp luật và các chính sách kinh tế vĩ mô để nâng cao năng lực quảnlý của Nhà nước. Hệ thống pháp luật phải thông thoáng, thống nhất, một mặt phải bảođảm việc trả lương tương xứng cho người lao động (và việc mua bảo hiểm xã hội chongười lao động) của các doanh nghiệp, mặt khác phải định hướng dư luận, bảo vệ nhữngngười có thu nhập cao chính đáng. Các chính sách kinh tế vĩ mô, phát huy đúng tác dụngđiều tiết nền kinh tế, tránh những tác động tiêu cực của nền kinh tế thị trường, khuyếnkhích sản xuất phát triển…Bên cạnh những ưu đãi đối với hoạt động kinh doanh của các doanh nhân nước ngoàihiện nay ở nước ta, cũng cần phải xây dựng hoàn chỉnh và thực hiện nghiêm túc hơn luậtkinh doanh đối với những doanh nhân này, tránh tình trạng coi thường pháp luật ViệtNam của những người này.Trong các doanh nghiệp tư nhân cần phải tăng cường sự hoạt động của các tổ chức, đoànthể Đảng, Công doàn, đoàn thanh niên… để bảo vệ quyền lợi chính đáng của côngnhân.Đặc biệt là đối với các doanh nghiệp liên doanh, hay các doanh nghiệp 100% vốnđầu tư nước ngoài, cần nâng cao năng lực hoạt động cũng như tư cách đạo đức của nhữngngười làm công tác công đoàn.Page 5Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê NinPage 6 |
