Sinh sản là quá trình kết hợp giữa tế bào sinh dục đực (tinh trùng) và tế bào sinh dục cái (trứng) để tạo thành hợp tử → hợp tử phát triển thành cơ thể. Quá trình sinh sản ra tinh trùng và trứng có liên quan trực tiếp đến kết quả của sinh sản → được gọi là cơ chế điều hòa sinh sản. Show I. Các yếu tố tham giaHệ nội tiết đóng vai trò chủ yếu. Thần kinh và nhân tố môi trường đóng vai trò ảnh hưởng. II. Cơ chế điều hòa quá trình sinh tinhCác hoocmôn tham gia: Tên hoocmôn Nơi sản sinh Tác dụng GnRH Vùng dưới đồi Kích thích tuyến yên tiết FSH, LH. FSH Tuyến yên Kích thích ống sinh tinh sản sinh tinh trùng. LH Tuyến yên Kích thích tế bào kẽ tiết hoocmôn testostêrôn. Testostêrôn Tinh hoàn Kích thích phát triển ống sinh tinh và sản xuất tinh trùng. Cơ chế điều hòa:
IV. Cơ chế điều hòa quá trình sinh trứngCác hoocmôn tham gia: Tên hoocmôn Nơi sản sinh Tác dụng GnRH Vùng dưới đồi Kích thích tuyến yên tiết FSH, LH. FSH Tuyến yên Kích thích nang trứng phát triển và tiết ơstrôgen. LH Tuyến yên Kích thích trứng chín, rụng và tạo thể vàng. Ơstrôgen Nang trứng Kích thích làm niêm mạc tử cung dày lên. Prôgestêrôn và ơstrôgen Thể vàng Kích thích làm niêm mạc tử cung dày lên. Cơ chế điều hòa:
IV. Ảnh hưởng của thần kinh và môi trường sống đến quá trình sinh tinh và sinh trứngCăng thẳng thần kinh kéo dài, sợ hãi, lo âu, buồn phiền kéo dài gây rối loạn quá trình trứng chín và rụng, làm giảm sinh tinh trùng. Sự hiện diện và mùi của con đực tác động lên hệ thần kinh và nội tiết qua đó ảnh hưởng đến quá trình phát triển chín và rụng của trứng và ảnh hưởng đến hành vi sinh dục của con cái. Sự thay đổi nhiệt độ, ánh sáng, thiếu ăn, suy dinh dưỡng, chế độ ăn không hợp lí gây rối loạn quá trình chuyển hóa vật chất trong cơ thể, ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh và sinh trứng. Người nghiện thuốc lá, nghiện rượu, nghiện ma túy có quá trình sinh trứng bị rối loạn, tinh hoàn giảm khả năng sinh tinh trùng. V. Bài tập luyện tập cơ chế điều hòa sinh sản của hệ thống trường NK – LTTCâu 1: Vai trò của hoocmôn GnRH là kích thích
Câu 2: Trong cơ chế điều hòa sinh tinh, FSH có vai trò kích thích
Câu 3: Trong cơ chế điều hòa sinh trứng, LH có vai trò kích thích
Câu 4: Khi nồng độ testostêrôn trong máu tăng cao thì sẽ ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh như thế nào?
Câu 5: Ơstrôgen có vai trò
Câu 6: Sự phối hợp của các hoocmôn nào có tác động làm cho niêm mạc dạ con dày, phồng lên tích đầy máu trong mạch chuẩn bị cho sự làm tổ của phôi trong dạ con?
Câu 7: Tế bào kẽ tiết chất nào sau đây
Câu 8: Điều hòa ngược âm tính diễn ra trong quá trình sinh trứng khi
Câu 9: Trong thời kì mang thai không có trứng chín và rụng trứng, vì
Câu 10: Phát biểu nào sau đây không đúng khi nói về ảnh hưởng của thần kinh và môi trường sống đến quá trình sinh tinh và sinh trứng?
Câu 1: Chọn C. Hướng dẫn giải Trong cả cơ chế điều hòa sinh tinh và sinh trứng, GnRH có vai trò kích thích tuyến yên sản sinh LH và FSH. Câu 2: Chọn A. Hướng dẫn giải Trong cơ chế điều hòa sinh tinh, FSH chỉ tác động lên ống sinh tinh sản sinh ra tinh trùng. Câu 3: Chọn B. Hướng dẫn giải Trong cơ chế điều hòa sinh trứng, LH có vai trò kép: kích thích trứng chín, rụng trứng hình thành và duy trì hoạt động của thể vàng. Câu 4: Chọn D. Hướng dẫn giải Khi nồng độ testostêrôn trong máu tăng cao thì sẽ gây ra ức chế ngược vùng dưới đồi và tuyến yên nên giảm tiết GnRH, FSH và LH giảm sinh tinh trùng. Câu 5: Chọn C. Hướng dẫn giải Ơstrôgen là hoocmôn được sản sinh ra bởi nang trứng và thể vàng do đó hooc-môn có liên quan đến sự sinh trưởng và phát triển các đặc điểm sinh dục phụ ở con cái. Câu 6: Chọn A. Hướng dẫn giải Prôgestêrôn và ơstrôgen phối hợp tác động làm cho niêm mạc dạ con dày, phồng lên tích đầy máu trong mạch chuẩn bị cho sự làm tổ của phôi trong dạ con. Câu 7: Chọn C. Hướng dẫn giải Tế bào kẽ tiết ra hoocmon Testostêrôn. Câu 8: Chọn D. Hướng dẫn giải Điều hòa ngược âm tính diễn ra trong quá trình sinh trứng khi nồng độ prôgestêrôn và ơstrôgen cao. Câu 9: Chọn B. Hướng dẫn giải Trong thời kì mang thai không có trứng chín và rụng trứng, vì khi nhau thai được hình thành sẽ tiết ra hoocmôn kích dục nhau thai (HCG) duy trì thể vàng tiết ra prôgestêrôn ức chế sự tiết FSH và LH của tuyến yên. Câu 10: Chọn D. Hướng dẫn giải Gợi ý D không đúng vì chế độ dinh dưỡng phù hợp tập thể dục đều đặn dẫn đến hình thành thói quen tốt duy trì sức khỏe tốt và không ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh và sinh trứng. |