Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

  • lý thuyết
  • trắc nghiệm
  • hỏi đáp
  • bài tập sgk

giải phương trình sau trên tập số thực:

\(9x^2\)\(2\sqrt{x^2-4}\)=36

Các câu hỏi tương tự

Nhóm thuvientoan.net xin gởi đến bạn đọc tài liệu Một số phương pháp giải toán Phương trình hàm trên tập số thực. 
Nội dung cụ thể:

CHƯƠNG 1 KIẾN THỨC CHUẨN BỊ  1.1 Ánh xạ 1.1.1 Định nghĩa 1.1.2 Đơn ánh 1.1.3 Toàn ánh 1.1.4 Song ánh 1.1.5 Tích ánh xạ 1.1.6 Ánh xạ ngược 1.1.7 Ảnh của một tập hợp 1.2 Hàm số 1.2.1 Định nghĩa 1.2.2 Hàm số chẵn và hàm số lẻ 1.2.3 Hàm số cộng tính và hàm số nhân tính 1.2.4 Hàm số đơn điệu 1.2.5 Hàm số liên tục 1.2.6 Hàm số bị chặn 1.3 Phương trình sai phân tuyến tính 1.3.1 Phương trình sai phân tuyến tính cấp một thuần nhất với hệ số hằng 1.3.2 Phương trình sai phân tuyến tính cấp hai thuần nhất với hệ số hằng

1.4 Cận trên, cận dưới, cận trên đúng, cận dưới đúng, giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất

1.4.1 Cận trên, cận dưới 1.4.2 Phần tử lớn nhất, phần tử nhỏ nhất 1.4.3 Cận trên đúng, cận dưới đúng 1.5 Tập trù mật

CHƯƠNG 2 CÁC PHƯƠNG PHÁP GIẢI PHƯƠNG TRÌNH HÀM TRÊN TẬP SỐ THỰC

2.1 Giải phương trình hàm bằng phép thế 2.2 Giải phương trình hàm bằng cách sử dụng tính đơn ánh, toàn ánh, song ánh 2.3 Giải phương trình hàm bằng phương pháp phân li biến số 2.4 Giải phương trình hàm dựa vào giá trị của đối số và giá trị của hàm số 2.5 Giải phương trình hàm bằng cách sử dụng đẳng thức kiểu "truy hồi" 2.6 Giải phương trình hàm trong lớp các hàm đơn điệu 2.7 Giải phương trình hàm trong lớp các hàm liên tục 2.8 Giải phương trình hàm trong lớp các hàm bị chặn 2.9 Giải phương trình hàm bằng cách sử dụng dãy hàm số 2.10 Giải phương trình hàm bằng phương pháp thêm biến

CHƯƠNG 3 CÁC BÀI TOÁN TỔNG HỢP
TÀI LIỆU THAM KHẢO

Hi vọng với tài liệu này, các bạn sẽ học tập được những bổ ích. Chúc các bạn học tốt!

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

TÀI LIỆU

Like fanpage của https://thuvientoan.net/ để cập nhập những tài liệu mới nhất: https://bit.ly/3g8i4Dt

THEO THUVIENTOAN.NET

Định lý Viet là một trong những kiến thức quan trọng của chương trình toán Trung học cơ sở. Đây là chủ đề thường xuyên xuất hiện trong các kì thi học sinh giỏi, thi tuyển sinh lớp 10. Vì vậy hôm nay Kiến Guru xin giới thiệu đến bạn đọc một số ứng dụng quan trọng của định lý này. Bài viết vừa tổng hợp lý thuyết, vừa đưa ra các ví dụ rõ ràng, chi tiết giúp các bạn nắm vững và ứng dụng thành thục các hệ thức Viet vào việc chinh phục các bài toán. Cùng khám phá nhé:

I. Định lý Viet – Lý thuyết quan trọng.

Định lý Viet hay hệ thức Viet thể hiện mối quan hệ giữa các nghiệm của một phương trình đa thức do nhà toán học Pháp François Viète khám phá ra.

1. Định lý Viet thuận.

Cho phương trình bậc 2 một ẩn: ax2+bx+c=0 (a≠0) (*) có 2 nghiệm x1 và x2. Khi đó 2 nghiệm này thỏa mãn hệ thức sau:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Hệ quả: Dựa vào hệ thức Viet khi phương trình bậc 2 một ẩn có nghiệm, ta có thể nhẩm trực tiếp nghiệm của phương trình trong một số trường hợp đặc biệt:

  • Nếu a+b+c=0 thì (*) có 1 nghiệm x1=1 và x2=c/a
  • Nếu a-b+c=0 thì (*) có nghiệm x1=-1 và x2=-c/a

2. Định lý Viet đảo.

Giả sử hai số thực x1 và x2 thỏa mãn hệ thức:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

thì x1 và x2 là 2 nghiệm của phương trình bậc 2: x2-Sx+P=0 (1).

Chú ý: điều kiện S2-4P≥0 là bắt buộc. Đây là điều kiện để ∆(1)≥0  hay nói cách khác, đây là điều kiện để phương trình bậc 2 tồn tại nghiệm.

Đăng Ký Học Ngay Toán thầy Mạnh lớp 10

II. Các dạng bài tập ứng dụng định lý Viet.

1.  Ứng dụng hệ thức Viet tìm hai số khi biết tổng và tích.

Phương pháp:

Nếu 2 số u và v thỏa mãn:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

thì u, v sẽ là 2 nghiệm của phương trình: x2-Sx+P=0.

Như vậy, việc xác định hai số u, v sẽ quay về bài toán giải phương trình bậc 2 một ẩn:

  • Nếu S2-4P≥0 thì tồn tại u,v.
  • Nếu S2-4P<0 thì không tồn tại số nào thỏa mãn.

Ví dụ 1: Một hình chữ nhật có chu vi 6a, diện tích là 2a2. Hãy tìm độ dài 2 cạnh.

Hướng dẫn:

Gọi x1, x2 lần lượt là chiều dài và chiều rộng của hình chữ nhật. Theo đề ta có:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Suy ra x1, x2 là nghiệm của phương trình: x2-3ax+2a2=0.

Giải phương trình trên được x1=2a, x2=a (do x1>x2)

Vậy hình chữ nhật có chiều dài 2a, chiều rộng là a.

Ví dụ 2: Tìm hai số x1, x2 thỏa mãn (x1>x2)

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Hướng dẫn:

Ta cần biến đổi hệ đã cho về dạng tổng tích quen thuộc:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

suy ra x1, x2 là nghiệm của phương trình bậc 2: x2-5x+6=0. Giải tìm được x1=3, x2=2

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

suy ra x1, x2 là nghiệm của phương trình bậc 2: x2+5x+6=0. Giải tìm được x1=-2, x2=-3.

Ví dụ 3: Giải phương trình:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Hướng dẫn:

Điều kiện: x≠-1

Để ý, nếu quy đồng mẫu, ta sẽ được một phương trình đa thức, tuy nhiên bậc của phương trình này khá lớn. Rất khó để tìm ra định hướng khi ở dạng này.

Vì vậy, ta có thể nghĩ đến việc đặt ẩn phụ để bài toán đơn giản hơn.

Ta đặt:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Khi đó theo đề: uv=6.

Ta lại có:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Suy ra u, v là nghiệm của phương trình bậc 2: t2-5t+6=0.

Giải phương trình trên được:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

  • Trường hợp 1: u=3, v=2. Khi đó ta thu được phương trình: x2-2x+3=0 (vô nghiệm)
  • Trường hợp 2: u=2, v=3. Khi đó ta thu được phương trình x2-3x+2=0, suy ra x1=1, x2=2 (thỏa mãn điều kiện x≠-1)

2. Áp dụng định lý Viet tính giá trị biểu thức đối xứng.

Phương pháp:

Biểu thức đối xứng với x1, x2 nếu ta đổi chỗ x1, x2 cho nhau thì giá trị biểu thức không thay đổi:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

  • Nếu f là một biểu thức đối xứng, nó luôn tồn tại cách biểu diễn qua biểu thức đối xứng S=x1+x2, P=x1x2
  • Một số biểu diễn quen thuộc:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

  • Áp dụng hệ thức Viet, ta tính được giá trị biểu thức cần tìm.

Ví dụ 4: Cho phương trình bậc 2 một ẩn: ax2+bx+c=0 (a≠0) tồn tại 2 nghiệm x1, x2. Gọi:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Hãy chứng minh:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Hướng dẫn:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Ví dụ 5: Cho phương trình x2+5x+2=0. Gọi x1, x2 là nghiệm của phương trình. Tính giá trị của:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Hướng dẫn:

Cách 1:

Ta biến đổi:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Lại có:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Thế vào ta tính được S.

Cách 2:

Ta có thể ứng dụng ví dụ 4 để tính trong trường hợp này, chú ý:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Ta có: S=S7.

Vậy ta tính lần lượt S1, S2,.., S6. Sau đó sẽ có được giá trị của S7.

3. Áp dụng định lý Viet vào các bài toán có tham số.

Đối với các bài toán tham số, điều kiện tiên quyết là phải xét trường hợp để phương trình tồn tại nghiệm. Sau đó áp dụng định lý Viet cho phương trình bậc hai, ta sẽ có các hệ thức của hai nghiệm x1, x2 theo tham số, kết hợp với dữ kiện đề bài để tìm đáp án.

Ví dụ 5: Cho phương trình mx2-2(3-m)x+m-4=0 (*) (tham số m).

Hãy xác định giá trị của tham số để:

  1. Có đúng 1 nghiệm âm.
  2. Có 2 nghiệm trái dấu.

Hướng dẫn:

Nhắc lại kiến thức:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Đặc biệt, do ở hệ số a có chứa tham số, vì vậy ta cần xét hai trường hợp:

Trường hợp 1: a=0⇔m=0

Khi đó (*)⇔-6x-4=0⇔x=-⅔. Đây là nghiệm âm duy nhất.

Trường hợp 2: a≠0⇔m≠0

Lúc này, điều kiện là:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Ví dụ 6: Tìm tất cả giá trị m thỏa mãn phương trình bậc 2 sau:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

tồn tại  nghiệm x1, x2  phân biệt sao cho:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Hướng dẫn:

Điều kiện để phương trình tồn tại 2 nghiệm phân biệt:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Khi đó dựa vào hệ thức Viet:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Hai nghiệm phân biệt này phải khác 0 (vì để thỏa mãn đẳng thức đề cho), suy ra:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9
  (2)

Mặt khác, theo đề:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Trường hợp 1:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Trường hợp 2:

Giải phương trình trên tập số thực lớp 9

Kết hợp với 2 điều kiện (1) và (2) suy ra m=1 hoặc m=5 thỏa yêu cầu bài toán.

Trên đây là tổng hợp của Kiến Guru về định lý Viet. Hy vọng thông qua bài viết, các bạn sẽ tự củng cố và rèn luyện thêm tư duy giải toán của bản thân. Mỗi bài toán sẽ có nhiều cách tiếp cận khác nhau, chính vì vậy, hãy tự do vận dụng một cách sáng tạo những gì bạn học được nhé, điều đó sẽ hỗ trợ cho các bạn sau này rất nhiều. Ngoài ra, các bạn có thể tham khảo thêm các bài viết khác trên trang của Kiến Guru để làm mới thêm lượng kiến thức của mình. Chúc các bạn học tập hiệu quả!