– Do trục Trái Đất nghiêng và không đổi phương trong khi chuyển động quanh Mặt Trời nên tùy vị trí Trái Đất trên quỹ đạo mà ngày, đêm dài ngắn theo mùa và theo vĩ độ.
– Mùa theo dương lịch và độ dài ngày, đêm ở hai bán cầu trái ngược nhau. Ở bán cầu bắc:
+ Mùa xuân: Ngày dài hơn đêm. Song, ngày càng dài và đêm càng ngắn khi Mặt Trời càng gần chí tuyến Bắc. Riêng ngày 21-3 thời gian ban ngày bằng thời gian ban đêm, bằng 12 giờ ở mọi nơi.
+ Mùa hạ: Ngày vẫn dài hơn đêm, nhưng khi Mặt Trời càng gần Xích đạo thì ngày càng ngắn dần, đêm càng dài dần. Ngày 22-6 có thời gian ban ngày dài nhất, thời gian ban đêm ngắn nhất trong năm.
+ Mùa thu: Ngày ngắn hơn đêm. Mặt Trời càng xuống gần chí tuyến Nam ngày càng ngắn, đêm càng dài. Riêng ngày 23-9 thời gian ban ngày bằng thời gian ban đêm, bằng 12 giờ ở mọi nơi.
+ Mùa đông: Ngày vẫn ngắn hơn đêm. Khi Mặt Trời càng gần Xích đạo thì ngày dài dần, đêm ngắn dần. Ngày 22-12 có thời gian ban ngày ngắn nhất, thời gian ban đêm dài nhất trong năm.
– Ở Xích đạo, quanh năm có thời gian ngày và đêm bằng nhau. Càng xa Xích đạo, thời gian ngày và đêm càng chênh lệch nhiều. Từ vòng cực về phía cực có hiện tượng ngày hoặc đêm dài suốt 24 giờ (ngày địa cực, đêm địa cực). Càng gần cực, số ngày, đêm đó càng tăng. Riêng ở hai cực có sáu tháng ngày, sáu tháng đêm.
Vũ trụ. Hệ quả các chuyển động của Trái Đất
Câu 32: Hiện tượng chênh lệch độ dài ngày – đêm trong các ngày 21/3, 22/6, 23/9, 22/12 ở Xích đạo, các chí tuyến và các vòng cực diễn ra như thế nào? Tại sao?
Lời giải
* Ở Xích đạo: tất cả các ngày (21-3, 22-6, 23-9, 22-12) đều có số giờ chiếu sáng là 12 giờ. Do trục Trái Đất và mặt phẳng phân chia sáng tôi luôn luôn gặp
* Ở các chí tuyến và các vòng cực:
– Ngày 21-3 và ngày 23-9 đều có số giờ chiếu sáng trong ngày là 12 giờ. Do vào các ngày này, Trái Đất hướng cả hai nửa cầu về phía Mặt Trời như nhau, tia sáng mặt trời luôn chiếu vuông góc với Xích đạo, nên mọi nơi đều có số giờ chiếu sáng như nhau (12 giờ), ngày và đêm dài bằng nhau.
– Ngày 22-6 và 22-12, sô” giờ chiếu sáng trên các chí tuyến và các vòng cực ở hai nửa cầu trái ngược nhau.
– Ngày 22-6:
+ Chí tuyến Bắc: số giờ chiếu sáng trong ngày là 13,5 giờ, ngày dài hơn đêm. Chí tuyến Nam, số giờ chiếu sáng trong ngày là 10,5 giờ, đêm dài hơn ngày.
+ Ở vòng cực Bắc, sô” giờ chiếu sáng trong ngày là 24 giờ, không có đêm. Ớ vòng cực Nam, số giờ chiếu sáng trong ngày là 0 giờ, không có ngày.
+ Nguyên nhân: ngày 22-6, nửa cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời, diện tích chiếu sáng lớn hơn diện tích khuất trong bóng tối, nên ngày dài hơn đêm. Nửa cầu Nam lúc này chếch xa phía Mặt Trời nên diện tích chiếu sáng ít hơn diện tích khuất trong bóng tối, đêm dài hơn ngày. Vòng cực Bắc hoàn toàn nằm trước đường phân chia sáng tối, nên có hiện tượng ngày dài 24 giờ. Trong khi đó, vòng cực Nam hoàn toàn nằm sau đường phân chia sáng tối nên có hiện tượng đêm dài 24 giờ.
– Ngày 22-12: hiện tượng chênh lệch ngày đêm ở các chí tuyến và vòng cực diễn ra ngược lại với ngày 22-6.
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
1. Hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất.
- Vào ngày 22/6 bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời nên được chiếu sáng nhiều nhất, ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc vào vĩ tuyến 23027' B → vĩ tuyến đó gọi là chí tuyến Bắc
- Vào ngày 22/12, bán cầu Nam ngả về phía Mặt Trời nên được chiếu sáng nhiều nhất ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc với vĩ tuyến 23027'N → vĩ tuyến đó gọi là chí tuyến Nam.
- Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở những địa điểm có vĩ độ khác nhau, càng xa xích đạo về phía hai cực, càng biểu hiện rõ rệt.
+ Tại đường xích đạo quanh năm ngày, đêm dài bằng nhau.
+ Càng lên vĩ độ cao chênh lệch độ dài ngày - đêm càng lớn, từ 66033’đến cực có ngày hoặc đêm địa cực dài 24 giờ.
Ngày 22//6 (Hạ chí): bán cầu Bắc có ngày dài hơn đêm, càng về xích đạo chênh lệch ngày – đêm càng lớn, từ 66033’đến cực có ngày địa cực dài 24 giờ.
Ngày 22/12 (Đông chí): bán cầu Nam có ngày dài hơn đêm, càng về xích đạo chênh lệch ngày – đêm càng lớn, từ 66033’đến cực có ngày địa cực dài 24 giờ.
+ Ngày 21/3 và ngày 23/9: ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc vào xích đạo. Hai nửa cầu Bắc và Nam nhận được ánh sáng như nhau.
Loigiaihay.com
Dựa vào hình 25 SGK, cho biết: Sự khác nhau của độ dài ngày, đêm tại các địa điểm A, B ở nửa cầu Bắc và các địa điểm tương ứng A', B’ ở nửa cầu Nam vào các ngày 22-6 và 22-12.
Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 1 trang 29 SGK Địa lí 6
Dựa vào hình 25 SGK, cho biết: Vào các ngày 22-6 và ngày 22-12, độ dài ngày, đêm của các điểm D và D' ở vĩ tuyến 66033’ Bắc và Nam của hai nửa cầu sẽ như thế nào? Vĩ tuyến 66°33’ Bắc và Nam là những đường gì?
Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 2 trang 29 SGK Địa lí 6
Ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa
Các địa điểm nằm trên đường Xích đạo quanh năm có ngày đêm dài ngắn như nhau. Càng về về hai cực chênh lệch độ dài ngày - đêm càng lớn và thay đổi theo mùa
Bài 1 trang 30 SGK Địa lí 6
Dựa vào hình 24 SGK, hãy phân tích hiện tượng ngày, đêm dài ngắn khác nhau trong các ngày 22-6 và 22-12.
Bài 2 trang 30 SGK Địa lí 6
Từ sự phân tích trên, hãy rút ra kết luận về hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo vĩ độ trên Trái Đất.
Giải địa lí 6 bài 9: Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa
Hướng dẫn giải, soạn bài, làm bài tập, bài thực hành trong bài 9: Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa - trang 28 địa lí 6. Tất cả các kiến thức trong bài học này đều được giải đáp cẩn thận, chi tiết. Chúng ta tham khảo để học tốt địa lí 6 bài 9: Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa nhé.
Nội dung bài gồm:
I. Kiến thức trọng tâm
II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học
Câu 1: Dựa vào hình 24 (trang 28 SGK Địa lý 6) cho biết vì sao đường biểu hiện trục...
Câu 2: Dựa vào hình 24 (trang 28 SGK Địa lý 6) cho biết:
Câu 3: Dựa vào hình 25 (trang 29 SGK Địa lý 6) cho biết:
Câu 4: Dựa vào hình 25 (trang 29 SGK Địa lý 6) cho biết:
III. Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học
Câu 1:Dựa vào hình 24 (trang 28 SGK Địa lý 6) hãy phân tích hiện tượng ngày,...
Câu 2:Từ sự phân tích trên, hãy rút ra kết luận về hiện tượng ngày,...
Câu 3:Dựa vào bảng số liệu sau đây, hãy giải thích tại sao số ngày có ngày...
I. Kiến thức trọng tâm
1. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái đất.
Trong khi quay quanh Mặt Trời, lú nào Trái đất cũng chỉ chiếu sáng được một nửa có lúc nửa cầu bắc, có lúc ngả nửa cầu Nam.
Do đường phân chia sáng tối không trùng với trục Trái Đất nên các địa điểm ở nửa cầu Bắc và nửa cầu Nam có hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ.
Hiện tượng ngày đêm dài ngắn ở những địa điểm có vĩ độ khác nhau, càng xa xích đạo về phía 2 cực càng biểu hiện rõ.
Các địa điểm nằm trên đường xích đạo quanh năm có ngày, đêm dài ngắn như nhau.
2. Ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa
Ngày
Vĩ độ
Số ngày có ngày dài 24h
Số ngày có đêm dài 24h
Mùa
22/6
6633’B
6633’N
1
1
Hạ, Đông
22/12
6633’B
6633’N
1
1
Đông, Hạ
21/3- 23/9
6633’B
6633’N
186 (6 tháng)
186 (6 tháng)
Hạ, Đông
23/9 - 21/3
6633’B
6633’N
186 (6 tháng)
186 (6 tháng)
Đông, Hạ
Kết luận: Mùa hè 1-6 tháng, Mùa đông 1 – 6 tháng
II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học
Câu 1: Dựa vào hình 24 (trang 28 SGK Địa lý 6) cho biết vì sao đường biểu hiện trục...
Dựa vào hình 24 (trang 28 SGK Địa lý 6) cho biết vì sao đường biểu hiện trụcTrái Đất (BN) và đường phân chia sáng tối (ST) không trùng nhau?
Trả lời:
Đường biểu hiện trục Trái Đất (BN) và đường phân chia sáng tối (ST) không trùng nhau là bởi vì: Đường biểu hiện truc nằm nghiêng trên mặt phẳng quỹ đạo với một góc 66°33’. Trong khi đó, đường phân chia sáng – tối lại vuông góc với mặt phẳng quỹ đạo. Vì vậy chúng không trùng nhau là điều lẽ phải.
Câu 2: Dựa vào hình 24 (trang 28 SGK Địa lý 6) cho biết:
Vào ngày 22-6 (hạ chí) ánh sáng Mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu? Vĩ tuyến đó là đường gì?
Vào ngày 22-12 (đông chí) ánh sáng Mặt trời chiếu thẳng vào mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu? Vĩ tuyến đó là gì?
Trả lời:
Quan sát hình 24 ta thấy:
Vào ngày 22-6 (hạ chí) ánh sáng Mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến 23o27′ Bắc, trên đường chí tuyến Bắc.
Vào ngày 22-12 (đông chí) ánh sáng Mặt trời chiếu thẳng vào mặt đất ở vĩ tuyến 23o27′ Nam, trên đường chí tuyến Nam.
Câu 3: Dựa vào hình 25 (trang 29 SGK Địa lý 6) cho biết:
Sự khác nhau về độ dài của ngày, đêm của các điểm A, B ở nửa cầu Bắc và các địa điểm tương ứng A’, B’ ở nửa cầu Nam vào ngày 22-6 và 22-12 ?
Độ dài của ngày, đêm trong ngày 22-6 và ngày 22-12 ở điểm C nằm trên đường Xích đạo?
Trả lời:
Quan sát hình 25 ta thấy:
Ngày 22-6:
Nửa cầu Bắc: điểm A, B có ngày dài hơn đêm.
Nửa cầu Nam: điểm A’, B’ có ngày ngắn hơn đêm.
Ngày 22-12:
Nửa cầu Bắc: điểm A, B có ngày ngắn hơn đêm.
Nửa cầu Nam: điểm A’, B’ có ngày dài hơn đêm.
Độ dài của ngày, đêm trong ngày 22-6 và ngày 22-12 ở điểm C nằm trên đường Xích đạo:
22/6: điểm C có ngày dài, đêm ngắn
22/12: điểm C có ngày ngắn, đêm dài.
Câu 4: Dựa vào hình 25 (trang 29 SGK Địa lý 6) cho biết:
Vào các ngày 22/6 và 22/12 độ dài ngày, đêm của các điểm D và D’ ở vĩ tuyến 66°33’ Bắc và Nam của 2 nửa địa cầu sẽ như thế nào? Vĩ tuyến 66°33’ Bắc và Nam là những đường gì?
Vào các ngày 22/6 và 22/12, độ dài của ngày và đêm ở hai điểm Cực như thế nào?
Trả lời:
Vào các ngày 22/6 và 22/12 độ dài ngày, đêm của các điểm D và D’ ở vĩ tuyến 66o33’ Bắc và Nam của 2 nửa địa cầu sẽ có:
Ngày dài suốt 24g (ngày địa cực)
Đêm dài suốt 24g (đêm địa cực).
Vĩ tuyến 66°33’ Bắc và Nam là những đường Vòng cực Bắc và Vòng cực Nam.
Vào các ngày 22/6 và 22/12, độ dài của ngày và đêm ở hai điểm Cực sẽ có:
6 tháng đêm,
6 tháng ngày.
III. Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học
Câu 1:Dựa vào hình 24 (trang 28 SGK Địa lý 6) hãy phân tích hiện tượng ngày,...
Dựa vào hình 24 (trang 28 SGK Địa lý 6) hãy phân tích hiện tượng ngày,đêm dài ngắn trong các ngày 22-6 và 22-12?
Trả lời:
Dựa vào hình 24 ta thấy:
Vào ngày 22/6, nửa cầu Bắc chúc về phía Mặt trời. Do đường phân chia sáng tối không trùng với trục Trái Đất nên các điểm ở nửa cầu Bắc có ngày dài hơn đêm, các địa điểm ở nửa cầu Nam có đêm dài hơn ngày.
Vào ngày 22/12, nửa cầu Nam ngả về phía Mặt trời, do đường phân chia sáng tối không trùng với trục Trái đất nên các địa điểm nửa cầu Nam có ngày dài hơn đêm, các địa điểm ở nửa cầu Bắc có đêm dài hơn ngày.
Câu 2:Từ sự phân tích trên, hãy rút ra kết luận về hiện tượng ngày,...
Từ sự phân tích trên, hãy rút ra kết luận về hiện tượng ngày,đêm dài ngắn theo vĩ độ trên Trái Đất?
Trả lời:
Ở Xích đạo : ngày và đêm dài bằng nhau trong năm.
Càng xa Xích đạo : ngày và đêm càng chênh lệch nhiều.
Từ vòng cực về phía cực : ngày dài suốt 24g (ngày địa cực) hoặc đêm dài suốt 24g (đêm địa cực).
Riêng ở Cực : có 6 tháng đêm, 6 tháng ngày.
=> Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn trong năm có ảnh hưởng trực tiếp đến khí hậu và ảnh hưởng gián tiếp đến mọi sinh hoạt và hoạt động sản xuất của con người.
Câu 3:Dựa vào bảng số liệu sau đây, hãy giải thích tại sao số ngày có ngày...
Dựa vào bảng số liệu sau đây, hãy giải thích tại sao số ngày có ngàydài suốt 24 giờ lại tăng từ vòng cực đến cực?
Vĩ độ
66°33’B
70°B
75°B
80°B
85°B
90°B
Số ngày có ngày dài suốt 24 giờ
1
65
103
134
161
186
Trả lời:
Từ vĩ độ 66°33’B là đường vòng cực Bắc, bắt đầu ngày dài 24 giờ. Càng lên các vĩ độ cao thì góc chiếu Mặt Trời càng lớn, do đó số ngày có 24 giờ lại tăng đến Cực (90°B).Gợi ý đáp án
