Hội chứng ruột kích thích (IBS - Irritable bowel syndrome) hay còn gọi là Viêm đại tràng co thắt đó là các rối loạn chức năng của đại tràng, tái đi tái lại nhiều lần mà người bệnh đi khám, làm các xét nghiệm nhưng đều không thấy bất kỳ một tổn thương thực thể nào về giải phẩu, tổ chức học cũng như sinh hóa ở ruột. Những ai dễ mắc ruột kích thích? IBS thường gặp ở tuổi thanh niên và trung niên, tỷ lệ mắc bệnh cao nhất từ 18-30 tuổi, giảm sau tuổi 50, nữ giới mắc bệnh nhiều hơn nam giới tỷ lệ 2:1. Những người có trình độ học vấn cao, học sinh, cán bộ tỷ lệ mắc bệnh cao hơn so với công nhân, nông dân, thành thị mắc bệnh nhiều hơn ở nông thôn... Nguyên nhân: Cơ chế bệnh sinh hiện chưa rõ, bệnh có liên quan đến nhiều yếu tố, hai yếu tố chủ đạo là nhiễm trùng đường ruột và rối loạn tâm lý, ngoài ra yếu tố di truyền, ăn uống, dùng thuốc, nội tiết... Các yếu tố này làm phát sinh những động ruột bất thường, liên quan đến tính phản ứng cao của nhu động ruột và sự mẫn cảm của đường ruột. Triệu chứng: Hội chứng ruột kích thích là hội chứng rối loạn chức năng, không có tổn thương thực thể, không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng nhiều tới chất lượng cuộc sống, bệnh kéo dài làm cho người bệnh luôn lo lắng căng thẳng mất ngủ, lo sợ bị các bệnh hiểm nghèo khác của ruột.  Các biểu hiện thường gặp bao gồm: EĐau bụng: là triệu chứng chủ yếu và thường gặp nhất, xuất hiện sau khi ăn, hay đau vùng bụng dưới và hố chậu trái. Giảm đau sau khi đại tiện hoặc trung tiện EĐại tiện lỏng: 3-5 lần/ngày, phân lỏng hoặc nát, phân có thể lẫn nhầy nhưng không bao giờ có máu theo phân. ETáo bón: đại tiện phân rắn, lượng ít, có thể lẫn nhầy và xuất hiện xen kẽ với đại tiện lỏng. EChướng bụng: Thường nặng về ban ngày, đặc biệt sau buổi trưa, giảm về ban đêm sau khi ngủ. Các triệu chứng trên thường tái phát lặp đi lặp lại, nếu người bệnh xuất hiện các triệu chứng như: sốt, sút cân nhanh, đi ngoài ra máu tươi hoặc phân đen, tự sờ thấy khối bất thường ở bụng hoặc biểu hiện của thiếu máu như da niêm mạc nhợt, hay chóng mặt hoa mắt... thì cần cảnh giác và đến gặp bác sĩ ngay để được khám và điều trị kịp thời. Điều trị và phòng ngừa: Điều trị IBS là một khó khăn chung cho cả Tây y và Đông y, mặc dù điều trị nhưng bệnh rất dễ tái phát, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống cũng như sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. E Y học hiện đại: Các triệu chứng lâm sàng có thể giảm hoặc mất sau điều trị nhưng rất dễ tái phát. Các loại thuốc có thể được sử dụng bao gồm: Thuốc bổ sung chất xơ; Thuốc chống tiêu chảy; Thuốc kháng cholinergic và chống co thắt; Thuốc chống trầm cảm; Thuốc kháng sinh... E Y học cổ truyền: Hiện nay, dùng thuốc Đông y là một hướng điều trị ngày càng được nhiều người bệnh mắc IBS ưu chuộng sử dụng. Theo Đông y, hội chứng ruột kích thích được xếp vào các chứng: Tiết tả, phúc thống, phúc chướng, tiện bí... Nguyên nhân bệnh là do rối loạn công năng các tạng phủ, đặc biệt là tỳ vị, thận, can và các yếu tố đàm thấp, huyết ứ. Tùy theo nguyên nhân và biểu hiện lâm sàng mà Đông y phân thành các thể bệnh khác nhau và dùng các bài thuốc cổ phương, nghiệm phương gia giảm các vị thuốc sao cho phù hợp. Nhưng pháp điều trị chủ đạo vẫn là điều hòa chức năng tỳ vị, hành khí chỉ thống, chỉ tả (nếu đại tiện lỏng), nhuận tràng thông tiện(nếu đại tiện táo).. EĐể điều trị và phòng ngừa hội chứng ruột kích thích hiệu quả, đối với bệnh nhân cần thực hiện tốt 1 số điểm sau: 1. Tránh căng thẳng, lo âu, suy nghĩ. 2. Ăn uống đúng giờ, lượng vừa phải, không nên ăn uống quá nhiều. 3. Kiêng đồ ăn tanh, lạnh, cay, ít dầu mỡ, lượng đạm vừa phải, tăng cường rau xanh chất xơ, hoa quả. 4. Hạn chế uống bia rượu và cà phê 5. Kiêng ăn những đồ ăn uống sinh hơi như: đồ uống có ga, các loại đậu, bắp cải, nho, táo... Ts.Bs Trần Văn Chiển Khoa Y học cổ truyền
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ CKI Phạm Thị Thảo - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng Hội chứng ruột kích thích (Irritable bowel syndrome – viết tắt IBS) là tình trạng rối loạn tiêu hóa thường gặp, thường xuyên tái phát và gây ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. Hội chứng ruột kích thích (bệnh đại tràng co thắt, hội chứng đại tràng kích thích,...) là tình trạng rối loạn chức năng ruột, không gây viêm loét tại ruột và không kèm theo các rối loạn về cấu trúc cũng như sinh hóa. Hội chứng ruột kích thích còn được gọi bằng những cái tên khác như bệnh đại tràng co thắt, hội chứng đại tràng kích thích. Bệnh mặc dù không nguy hiểm tới tính mạng nhưng gây ảnh hưởng khá nhiều tới cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh. Hội chứng ruột kích thích là bệnh lý khá thường gặp trên thế giới. Theo thống kê, trung bình có tới 15 – 20% dân số mắc phải căn bệnh này. Tuy nhiên, số bệnh nhân thực sự mắc bệnh đại tràng co thắt còn lớn hơn nhiều bởi chỉ có khoảng 30% trường hợp mắc bệnh đi thăm khám. Tỷ lệ mắc bệnh ở nữ giới cao gấp 2 - 3 lần so với nam giới. Bệnh thường xuất hiện ở người trẻ tuổi, thường là trước tuổi 45. Hội chứng ruột kích thích IBS gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, tiêu biểu là tiêu chảy, táo bón, đầy hơi, đau quặn bụng,... ảnh hưởng tới sinh hoạt và công việc của bệnh nhân. Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh sẽ tái đi tái lại nhiều lần, dễ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như trĩ, viêm đại tràng mạn tính hay thậm chí là ung thư đại trực tràng. Ngoài ra, khi bị bệnh, nếu kiêng khem nhiều loại thực phẩm thì cơ thể bệnh nhân sẽ không được bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, dẫn đến suy yếu, mệt mỏi. Đặc biệt, người bệnh viêm đại tràng co thắt còn dễ bị ảnh hưởng tâm lý, chán nản hoặc trầm cảm vì căn bệnh không được điều trị dứt điểm. Hội chứng ruột kích thích gây ảnh hưởng nhiều đến cuốc sống của bệnh nhân Hội chứng ruột kích thích IBS là bệnh lành tính nhưng dễ tái phát. Lý do là vì: 3.1 Khó chẩn đoán xác định bệnh Triệu chứng của người mắc hội chứng ruột kích thích rất khác nhau. Thậm chí, diễn biến bệnh trên một người cũng không cố định mà thay đổi theo thời gian. Một số bệnh nhân có triệu chứng khó chịu nhưng khi thăm khám không phát hiện được các tổn thương thực thể: không sút cân, siêu âm bụng và các kết quả xét nghiệm đều bình thường, niêm mạc đại tràng bình thường, không có thay đổi rõ rệt khi kiểm tra phân,... Chính vì khó phát hiện nên hội chứng đại tràng kích thích dễ tái phát vì không được chẩn đoán, điều trị kịp thời, đúng cách. 3.2 Chỉ tập trung điều trị triệu chứng Hội chứng ruột kích thích cứ tái đi tái lại liên tục, khó điều trị dứt điểm vì người bệnh thường chỉ chú trọng chữa “phần ngọn” – tức các triệu chứng của bệnh. Cụ thể, khi đau bụng, người bệnh chỉ dùng thuốc chống co thắt, thuốc giảm đau; khi đi ngoài bệnh nhân lựa chọn uống thuốc cầm tiêu chảy; khi táo bón người bệnh dùng thuốc nhuận tràng,... mà không chú trọng điều trị tận gốc nguyên nhân gây bệnh. 3.3 Không thể kiểm soát hoàn toàn nguyên nhân gây bệnh Trong trường hợp nắm được nguyên nhân gây hội chứng ruột kích thích, người bệnh vẫn khó điều trị dứt điểm. Nguyên nhân là vì các yếu tố tăng nguy cơ gây bệnh thường khó có thể kiểm soát, loại bỏ hoàn toàn. Cụ thể:
Căng thẳng do làm việc cũng có thể là nguyên nahan gây ra hội chứng ruột kích thích
Mặc dù là bệnh lành tính, không gây tử vong nhưng hội chứng ruột kích thích IBS gần như không có khả năng điều trị khỏi hẳn. Việc điều trị bệnh chủ yếu làm giảm triệu chứng đau bụng, tiêu chảy, táo bón,... giúp cho người bệnh dễ chịu hơn. Bên cạnh đó, bệnh nhân nên điều chỉnh chế độ ăn lành mạnh hơn, giảm tiêu thụ thực phẩm khó dung nạp, tăng cường vận động và tránh căng thẳng thần kinh để giảm nhẹ triệu chứng của bệnh. Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn! XEM THÊM: |
