MÁY THU THANH Biết được sơ đồ khối và nguyên lí làm việc của máy thu thanh. Hiểu được nguyên lí hoạt động của khối tách sóng. - KHÁI NIỆM VỂ MÁY THU THANH Âm thanh, muốn truyền thông đi xa phải được biến thành tín hiệu điện. Tín hiệu điện này có tần số rất thấp (tín hiệu âm tần), nên không có khả năng bức xạ thành sóng điện từ. Chỉ có sóng điện ở tần số cao (^10 kHz) mới có khả năng bức xạ và truyền đi xa được. Để truyền được tín hiệu âm tần đi xa, phải gửi (điều chế) nó vào một sóng cao tần (sóng mang). Việc điều chế này có thể được thực hiện bằng cách điều chế biên độ (AM) hoặc điều chế tần số (FM). Trong điều chế biên độ, biên độ sóng mang biến đổi theo tín hiệu cần truyền đi. Trong điều chế tần số, biên độ sóng mang không thay đổi, chỉ có tần số sóng mang thay đổi theo tín hiệu cần truyền đi. Máy thu thanh là thiết bị điện tử thu sóng điện từ do các đài phát thanh phát ra trong không gian, sau đó chọn lọc, xử lí, khuếch đại và phát ra âm thanh. Máy thu sóng phải tương thích với máy phát sóng về tần số thu phát và phương thức điều chế. Hình 19-1 giới thiệu một số loại máy thu thanh. - sơ Đổ KHỐI VÀ NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC CỦA MÁY THU THANH Một máy thu thanh AM thông thường bao gồm các khối như hình 19-2. Chức năng của các khối như sau : Khối chọn sóng : có nhiệm vụ điều chỉnh cộng hưởng để lựa chọn lấy sóng cao tần cần thu trong vô vàn các sóng trong không gian. Hình 19 - 2. Sơ đồ khối máy thu thanh Khối khuếch đại cao tần : có nhiệm vụ khuếch đại tín hiệu cao tần vừa nhận được từ khối chọn sóng để tăng thêm độ nhạy cho máy thu. Khối dao động ngoại sai: có nhiệm vụ tạo ra sóng cao tần (fj) trong máy với quy luật là luôn cao hơn sóng định thu (f) một trị số không đổi 465 kHz (hoặc 455 kHz). Khối trộn sóng : có nhiệm vụ trộn sóng thu của đài phát thanh (f) với sóng cao tần trong máy fj cho ra sóng có tần số fd - f = 465 kHz, gọi là trung tần. Khối khuếch đại trung tần : có nhiệm vụ khuếch đại tín hiệu trung tần 465 kHz nhận được từ khối trộn sóng để đưa tới khối tách sóng. Khối tách sóng : có nhiệm vụ tách, lọc tín hiệu âm tần ra khỏi sóng mang trung tần 465 kHz, để đưa tới khối khuếch đại âm tần. Kỉĩối khuếch đại âm tần : có nhiệm vụ khuếch đại tín hiệu âm tần lấy từ đầu ra của tầng tách sóng để phát ra loa. Khối nguồn : cung cấp điện cho máy thu. Đối với máy thu FM, về cơ bản cũng có sơ đồ khối như trên hình 19-2. Tuy nhiên, trong máy thu FM tín hiệu trung tần là 10,7 MHz và khối tách sóng là mạch tách sóng điều tần. - NGUYÊN LÍ HOẠT ĐỘNG CỦA KHOI TÁCH SÓNG TRONG MÁY THU THANH AM Hình 19-3 giới thiệu sơ đồ khối tách sóng tiêu biểu được dùng trong máy thu thanh AM. Đ KĐ KĐ trung tần . Tc âm tần a) Hình 19 - 3. Khối tách sóng trong máy thu thanh AM a) Sơ đồ ; b) Dạng sóng vào, ra. Điôt tách sóng Đ chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nên sóng vào khối tách sóng là sóng xoay chiều, còn sóng ra là sóng một chiều (phía trên trục hoành). Sau khi tách thành sóng một chiều, tụ lọc sẽ lọc bỏ các thành phần tần số cao (sóng mang) và giữ lại đường bao có tần số thấp là âm tần. CÂU HỎI 1 Trình bày các khối cơ bản của một máy thu thanh AM. Nêu chức năng và giải thích nguyên lí làm việc của khối tách sóng trong máy thu thanh. CÓ THỂ EM CHI A BIÊT Hình 19 - 4. Sơ đồ máy thu thanh dùng 1C LM 386 Hiện nay các khối chức năng trong máy thu thanh đã được tích hợp trong một vi mạch (IC). Có nhiều loại IC thực hiện chức năng này. Hình 19-4 giới thiệu sơ đổ máy thu thanh dùng IC LM 386. Một vài thông số tham khảo : C,:50 -ỉ- 280 pF ; C2:0,01 pF ; C3:2,2 p.F ; C4:0,047 pF ; C5:100 |iF ; C6:100 pE Cuộn cảm L dùng dây bọc emay 7 sợi o 0,7 quấn đều 85 vòng trên thanh ferit dẹt, dài 100 mm. Show Nội dung chính
I - KHÁI NIỆM VỀ MÁY THU THANH Âm thanh muốn truyền đi xa phải được biến thành tín hiệu điện. Tín hiệu này có tần số thấp, nên không có khả năng bức xạ thành sóng điện từ. Chỉ có sóng điện ở tần số cao (> 10 kHz) mới có khả năng bức xạ sóng điện từ Để truyền được tín hiệu âm tần đi xa phải gửi nó vào một sóng cao tần (sóng mang), thực hiện bằng cách điều chế biên độ (AM) hoặc điều chế tần số (FM). Trong điều chế biên độ, biên độ sóng mang biến đổi theo tín hiệu cần truyền đi. Trong điều chế tần số, biên độ sóng mang không thay đổi, chỉ có tần số sóng mang thay đổi theo tín hiệu cần truyền đi. Máy thu thanh là một thiết bị điện tử thu sóng điện từ do các đài phát thanh phát ra trong không gian, sau đó chọn lọc, khuếch đại thông tin và phát ra âm thanh. Máy thu sóng phải tương thích với máy phát sóng. II - SƠ ĐỒ KHỐI VÀ NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC CỦA MÁY THU THANH Chức năng các khối như sau: - Khối chọn sóng: có nhiệm vụ điều chỉnh cộng hưởng, để lựa chọn sóng cần thu - Khối khuếch đại cao tần: khuếch đại tín hiệu cao tần để tăng độ nhạy. - Khối dao động ngoại sai: Tạo ra sóng cao tần (fd) trong máy với quy luật là luôn cao hơn sóng định thu (ft) một trị số không đổi 465 kHz (hoặc 455 kHz) - Khối trộn sóng: Trộn sóng thu của đài phát thanh (ft) với sóng cao tần trong máy fd cho ra tần số trung tần fd – ft = 465 kHz - Khối khuếch đại trung tần: Khuếch đại tín hiệu trung tần - Khối tách sóng: có nhiệm vụ tách, lọc tín hiệu ậm tần ra khỏi sóng mang trung tần 465 kHz, để đưa tới khối khuếch đại âm tần. - Khối khuếch đại âm tần: Khuếch đại tín hiệu âm tần lấy từ đầu ra của tầng tách sóng phát ra loa - Khối nguồn: Cung cấp điện cho máy thu. Đối với máy thu FM, về cơ bản cũng có sơ đồ khối như trên. Tuy nhiên trong máy thu FM tín hiệu trung tần là 10,7 MHz và khối tách sóng là mạch tách sóng điều tần. III - NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC CỦA KHỐI TÁCH SÓNG TRONG MÁY THU THANH AM Điốt Đ cho dòng điện đi qua theo một chiều nên sóng vào là sóng xoay chiều, còn sóng ra là sóng một chiều. Tụ lọc sẽ lọc thành phần có tần số cao và giữ lại đường bao có tần số thấp là âm tần. Xem thêm các bài Lý thuyết và câu hỏi trắc nghiệm Công nghệ lớp 12 có đáp án hay khác:
Giới thiệu kênh Youtube VietJack bai-19-may-thu-thanh.jsp Trang đã được tối ưu để hiển thị nhanh cho thiết bị di động. Để xem nội dung đầy đủ hơn, vui lòng click vào đây.
Trang chủ Sách ID Khóa học miễn phí Luyện thi ĐGNL và ĐH 2023 * Hướng dẫn giảiTrong sơ đồ khối của một máy thu thanh vô tuyến đơn giản không có bộ phận mạch biến điệu. Sơ đồ khối của máy thu thanh vô tuyến đơn giản gồm các bộ phận: anten thu, mạch chọn sóng, mạch tách sóng, mạch khuếch đại, loa.Câu hỏi trên thuộc đề trắc nghiệm dưới đây ! Số câu hỏi: 40 Trang chủ Đề thi & kiểm tra Lớp 12 Công nghệ Đề kiểm tra giữa HK2 môn Công Nghệ 12 năm 2019 trường THPT Trưng Vương- Bình Định Khối quan trọng nhất của máy thu thanh là:Câu hỏi: Khối quan trọng nhất của máy thu thanh là:A. Khối chọn sóng B. Khối tách sóng C. Khối khuếch đại âm tần D. Khối khuếch đại cao tần Đáp án B Câu hỏi trên thuộc đề trắc nghiệm Đề kiểm tra giữa HK2 môn Công Nghệ 12 năm 2019 trường THPT Trưng Vương- Bình ĐịnhLớp 12 Công nghệ Lớp 12 - Công nghệ Đáp án chính xác nhất của Top lời giảicho câu hỏi trắc nghiệm: “Khối quan trọng nhất của máy thu thanh là gì?” cùng với những kiến thức mở rộng thú vị về Máy thu thanh là tài liệu ôn tập dành cho thầy cô giáo và các bạn học sinh tham khảo. Trắc nghiệm: Khối quan trọng nhất của máy thu thanh là gì?A. Khối chọn sóng B. Khối tách sóng C. Khối khuếch đại âm tần D. Khối khuếch đại cao tần Trả lời: Đáp án đúng: B. Khối tách sóng Khối quan trọng nhất của máy thu thanh là Khối tách sóng. Kiến thức tham khảo vềMáy thu thanh1. Máy thu thanh là gìMáy thu thanh hay còn gọi là máy radio, máy nghe đài,...(trong tiếng Anh gọi là radio receiver) là một loại máy, thiết bị điện tử có chức năng thu nhận các tín hiệu sóng có tuyến từ chân không và khôi phục phát ra tín hiệu. Tín hiệu ban đầu được thu nhận qua an ten, khuếch đại lên và cuối cùng nhận được thông tin qua việc giải điều chế. Trong các thiết bị điện tử tiêu dùng, thuật ngữ máy thu thanh được sử dụng để tái tạo âm thanh từ các đài phát thanh. Trước đây là ứng dụng radio phát hiện đầu tiên trên thị trường đại chúng. 2. Phân loại máy thu thanhMáy thu thanh được chia làm 2 loại: Máy thu thanh khuếch đại trực tiếp và Máy thu thanh đổi tần a. Máy thu thanh khuếch đại trực tiếp Tín hiệu cao tình từ Anten được khuyếch đại thẳng và đưa đến mạch lọc băng thông, mạch khuếch đại cao tần, giải điều chế, mạch khuếch đại âm tần mà không qua mạch đổi tần. Đối với dạng này cấu trúc sơ đồ của máy đơn giản nhưng chất lượng thu sóng không cao, độ chọn lọc kém, không ổn định và khả năng thu không đồng đều trên cạnh bằng sóng. Vì vậy, hiện nay loại máy thu này gần như không còn được sử dụng Việc nâng cao độ nhạy và độ chọn lọc của mấy chú này bị hạn chế bởi những lý do sau đây: + Số tàng khuếch đại không thể tăng lên một cách tùy ý vì khi số tầng càng tăng thì tính ổn định của bộ khuếch đại cao tần càng giảm. Ngoài ra, khi số tần càng tăng thì số mạch cộng hưởng cũng tăng làm hệ thống điều chỉnh cộng hưởng phức tạp, cồng kềnh và đắt tiền. + Tần số cao khó đạt được những hệ số khuếch đại lớn. + Tần số càng cao thì giải thông càng rộng làm giảm độ chọn lọc của máy thu. Muốn giải thông hẹp phải dùng mạch cộng hưởng có hệ số phẩm chất cao có khi vượt quá khả năng chế tạo. + Do không dùng được các hệ thống công cộng phức tạp nên không có khả năng đạt đặt tuyến tần số có dạng chữ nhật lý tưởng b. Máy thu thanh đổi tần Máy thu thanh đổi tần có những ưu điểm sau đây: + Độ khuếch đại đồng đều hơn trên tất cả băng sóng vì tuần số trung tần tương đối thấp và ổn định tín hiệu vào thay đổi. + Mạch vào làm nhiệm vụ chọn lọc các tín hiệu cần thu và loại trừ các tín hiệu không cần thu cũng như các nhiễu khác nhờ có mạch cộng hưởng tần số cộng hưởng được điều chỉnh đúng bằng tín hiệu cần thu f0 + Khuếch đại cao tần: nhằm mục đích khuếch đại bước đầu cho tín hiệu cao tần thu được từ Anten. + Bộ đổi tần: Gồm mạch dao động nộivà mạch trộn tần. Khi trộn hai tần số dao động nội fn và tín hiệu cần thu f0 ta được tần số trung gian hay còn gọi là trung tần, giữa tần số giao động nội và tần số tín hiệu cần thu: khi tần số tín hiệu từ đài phát thay đổi từ f0min -> f0max thì tần số dao động nội cũng phải thay đổi từ fnmin -> fnmax để đảm bảo hiệu số giữa chúng luôn luôn là hằng số. 3. Nguyên lý làm việc của máy thu thanh+ Khối chọn sóng: Có nhiệm vụ điều chỉnh cộng hưởng, để lựa chọn sóng cần thu. + Khối khuếch đại cao tần: Khuếch đại tín hiệu cao tần để tăng độ nhạy. + Khối dao động ngoại sai: Tạo ra sóng cao tần (fd) trong máy với quy luật là luôn cao hơn sóng định thu (ft) một trị số không đổi 465 kHz (hoặc 455 kHz) + Khối trộn sóng: Trộn sóng thu của đài phát thanh (ft) với sóng cao tần trong máy fd cho ra tần số trung tần fd – ft = 465 kHz Khối khuếch đại trung tần: Khuếch đại tín hiệu trung tần + Khối tách sóng: Có nhiệm vụ tách, lọc tín hiệu ậm tần ra khỏi sóng mang trung tần 465 kHz, để đưa tới khối khuếch đại âm tần. + Khối khuếch đại âm tần: Khuếch đại tín hiệu âm tần lấy từ đầu ra của tầng tách sóng phát ra loa |
