Nội dung chương trình học lớp 1

Là giáo viên (GV) dạy lớp 1 theo chương trình giáo dục phổ thông mới năm nay, cô Vũ Thị Thương, Trường tiểu học Ngô Quyền (Q.Bình Tân, TP.HCM), thừa nhận chương trình lớp 1 năm nay khá khó, nhiều học sinh (HS) sẽ gặp khó khăn khi tiếp cận bài vở.

“Mọi năm HS có thể tự hoàn thành tốt chương trình nhưng năm nay thì cần lắm đến sự hỗ trợ của phụ huynh. Chương trình năm nay ngay từ đầu đã có những yêu cầu bài rất dài, lượng chữ nhiều trong khi bé lại chưa biết mặt chữ. Trên lớp, GV phải hỗ trợ đọc và phân tích đề bài thì các em mới làm được. Nếu ở nhà phụ huynh không đọc, sẽ không hiểu được yêu cầu của bài”, cô Thương chia sẻ.

Phụ huynh thật sự cần thiết theo sát con, đặc biệt là trong thời điểm đầu của lớp 1, đừng giao hết cho giáo viên với quan niệm con chỉ cần học ở trường là đủ. Sự đồng hành của phụ huynh như là một điểm tựa để con có thể chia sẻ những vấn đề, khó khăn mà con gặp phải khi đi học

Bùi Thị Tuyết Trinh, GV lớp 1 Trường tiểu học ICS, Q.2, TP.HCM

Ngoài ra, GV sau khi dạy xong bài học cũng phải nhắc nhở HS về nhà xem lại bài để các em dễ nhớ. Mỗi lớp, GV đều có liên lạc với phụ huynh theo nhóm, phụ huynh có thể dựa trên những dặn dò của GV để hỗ trợ cho con trong việc học.

“Không cần nhiều đâu, mỗi buổi tối phụ huynh dành cho con khoảng 1 tiếng để cùng học bài. Ví dụ, cùng trò chuyện, thảo luận với con về một bức tranh, bài học trong chương trình. Hỏi xem trên lớp hôm nay con học được những gì, lúc đó tự động bé sẽ chia sẻ và khoe các bài mới được học, nếu thấy con còn đọc sai thì mẹ có thể giúp con chỉnh lại”, cô Thương nhắn nhủ.

“Chưa kể, việc phụ huynh thường xuyên chăm chú lắng nghe, chia sẻ với con cũng dễ tạo được hứng thú cho trẻ. Các em sẽ tập trung lắng nghe trên lớp để đem bài học của mình về kể lại cho cha mẹ”, nữ GV này nói thêm.

Cũng theo cô Thương, với HS bán trú thì vở bài tập, sách giáo khoa đều để lại ở trường, cuối tuần mới mang về một lần. Phụ huynh cuối tuần nên dành thời gian kiểm tra bài vở cũng như quá trình học tập của con để nhắc nhở, hỗ trợ thêm, dù bài vở đã được GV chấm, sửa tại lớp nhưng các bé còn nhỏ rất nhanh quên.

Lớp có tới 50 HS, nhưng cô Thương cho biết: “Sau một học kỳ hầu hết các em đã đọc trơn và làm toán tốt, chỉ còn 1 - 2 bé còn chậm. Phụ huynh vì vậy không nên quá lo lắng với chương trình học, chỉ cần dành thời gian đồng hành chia sẻ cùng con là được”.

\n

Tương tự, cô Bùi Thị Tuyết Trinh, GV lớp 1 Trường tiểu học ICS (Q.2, TP.HCM), cũng nhấn mạnh vai trò của phụ huynh trong việc đồng hành với con.

Cô Trinh cho rằng, trước khi trẻ vào lớp 1 phụ huynh không nên cho con học trước chương trìnhnhưng cũng cần phải có một bước chuẩn bị, không chỉ về tâm lý và còn cả những kỹ năng cần thiết như kỹ năng ngôn ngữ, toán học, khả năng tập trung như có thể cho con ngồi vẽ, tô màu hay làm việc gì đó liên tục trong 10 - 25 phút...

Theo cô Trinh, chương trình học lớp 1 cũng khá nặng ở phần chính tả. Qua học kỳ 2, HS bắt đầu tập viết đúng chính tả. Thường em nào phát âm sai thì sẽ viết sai, do vậy khi nói chuyện với con, cha mẹ nên phát âm đúng, tránh dùng phương ngữ. Ví dụ, khi nghe mẹ nói “mái bai” thì trẻ sẽ quen và nhập tâm với từ này, khi viết chính tả, con vì thế cũng sẽ viết “mái bai” thay vì “máy bay”. Những bé nào được cha mẹ đọc sách, kể chuyện thường xuyên thì khả năng học tiếng Việt của các em tốt hơn, vốn từ phong phú, kỹ năng nghe nói và viết vì thế cũng tốt hơn...

Theo cô Trinh, cha mẹ có thể cho con chơi những trò chơi về đánh vần, ghép số... để trẻ có khả năng cảm âm, khi vào học con sẽ dễ dàng tiếp nhận chương trình hơn. Còn nếu để con vào lớp 1 mà con chưa biết gì thì trẻ sẽ mất 1 - 2 tháng đầu để thích nghi, điều này dễ khiến HS cảm thấy việc học nặng nề, khó khăn. Còn về kỹ năng tập viết, nếu phụ huynh biết cách cầm bút đúng thì nên hướng dẫn cho con, còn không thì để khi vào lớp 1 con sẽ được hướng dẫn. Tránh tình trạng để trẻ quen với việc cầm bút sai, GV sau đó sẽ rất khó sửa lại.

Phần lớn các GV cho rằng khi con bắt đầu học lớp 1, phụ huynh nên dành thời gian cùng con học hằng ngày vì giai đoạn đầu trẻ sẽ gặp rất nhiều khó khăn, nhất là khi trẻ học theo chương trình mới sẽ có nhiều bỡ ngỡ. Khi theo dõi quá trình học của con, phụ huynh sẽ biết được con có theo kịp chương trình hay không, gặp khó khăn chỗ nào để hướng dẫn thêm, nhưng tuyệt đối không gây áp lực cho trẻ.

“Phụ huynh thật sự cần thiết theo sát con, đặc biệt là trong thời điểm đầu của lớp 1, đừng giao hết cho GV với quan niệm con chỉ cần học ở trường là đủ. Sự đồng hành của phụ huynh như là một điểm tựa để con có thể chia sẻ những vấn đề, khó khăn mà con gặp phải khi đi học”, cô Trinh nhấn mạnh.

Tin liên quan

Nội dung chương trình học lớp 1

Học sinh lớp 1 Trường tiểu học Bích Sơn (Bắc Giang) học theo cặp đôi trong một tiết tiếng Việt - Ảnh: VĨNH HÀ

Hơn 7.000 người tham dự hội nghị này theo hình thức trực tuyến tại 63 điểm cầu chính tại các tỉnh, thành và trên 800 điểm cầu tại các phòng GD-ĐT, trường học.

Chủ trì hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Hữu Độ chia sẻ năm học 2020-2021 diễn ra với rất nhiều cảm xúc khi các đợt dịch COVID-19 khiến trường học phải chuyển sang dạy học trực tuyến. Các nhà trường, thầy cô giáo phải khắc phục nhiều khó khăn trong tình huống triển khai song song hai chương trình giáo dục (chương trình mới dạy ở lớp 1).

Báo cáo sơ bộ cho thấy học sinh tự tin, chủ động hơn, đọc tốt hơn. Bước đầu có thể nhìn thấy kết quả của những nỗ lực.

"Lớp 1" có sự nổi trội

Theo báo cáo của các tỉnh, thành gửi về Bộ GD-ĐT, chất lượng học sinh lớp 1 năm học vừa qua có phần nổi trội hơn lứa học sinh lớp 1 học chương trình cũ. Một số điểm "nổi trội" được ghi nhận là tỉ lệ học sinh đọc thông, viết thạo ngay trong học kỳ 1 của lớp 1 chiếm đa số. 

Với phương pháp dạy học mới nhằm phát huy tính tích cực của học sinh, các báo cáo cho biết học sinh lớp 1 tự tin, mạnh dạn, có khả năng tương tác tốt trong các nhóm học tập và với giáo viên.

Năm đầu tiên triển khai chương trình mới ở lớp 1 đúng vào thời điểm dịch COVID-19 ảnh hưởng khiến các nhà trường không có 2 tuần đệm để học sinh lớp 1 làm quen với trường, lớp, nề nếp, dẫn tới sự lúng túng trong triển khai dạy học ở thời kỳ đầu. 

Một số nhà trường chưa thực hiện đúng yêu cầu về sự chủ động, linh hoạt xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường dẫn tới việc áp dụng cứng nhắc các bài học đối với học sinh lớp 1. Học sinh bị quá tải, áp lực là khó khăn lớn đối với trường tiểu học ở nhiều địa phương.

Bên cạnh đó, sách giáo khoa mới có những điểm bất cập không được phát hiện, khắc phục trong thời gian tập huấn sử dụng sách khiến dư luận hoang mang lo lắng về chất lượng và ảnh hưởng tiêu cực đến học sinh. Do dịch bệnh nên việc tập huấn giáo viên thực hiện chương trình mới cũng bị chậm tiến độ. Nhiều giáo viên còn hiểu chưa thấu đáo về chương trình mới, chưa có khả năng linh hoạt trong việc dạy học để khắc phục khó khăn.

Những bất cập trên đã được Bộ GD-ĐT nắm ngay trong quá trình triển khai và đã có những điều chỉnh trong năm học. Trong đó chủ động xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường để thực hiện chương trình mềm dẻo, linh hoạt hơn trong các điều kiện khác nhau của nhà trường, mức độ tiếp nhận khác nhau của học sinh là điểm quan trọng được chỉ đạo rốt ráo.

Việc điều chỉnh các bất hợp lý trong sách giáo khoa, hướng dẫn giáo viên sử dụng các ngữ liệu thay thế phù hợp trên cơ sở bám sát yêu cầu của chương trình cũng được thực hiện ngay trong năm học.

Một số địa phương đã "vượt chướng ngại vật" với lớp 1 tốt nhờ sự nỗ lực, trách nhiệm của giáo viên, trong đó có vai trò quan trọng của các tổ chuyên môn hỗ trợ. Những sáng kiến như ghi nhật ký dạy học hằng ngày, cho phép phụ huynh lần lượt dự giờ để yên tâm và cùng hỗ trợ con, đưa các vướng mắc về bài dạy, những tình huống khó đối với các đối tượng học sinh đặc biệt ra tổ chuyên môn cùng bàn, cùng tìm hướng giải quyết, tổ chức nhiều hội thảo, bồi dưỡng cấp trường, cụm trường… là những kinh nghiệm thực tế ở nhiều địa phương như Bắc Giang, Tuyên Quang, Hà Nam… đã thực hiện.

Dịch bệnh lan rộng khiến việc chuẩn bị cho năm học mới gặp khó khăn, học sinh được học trực tiếp tại trường có thể sẽ bị ít hơn mọi năm. Trong khi thời gian vàng của giáo dục là dạy học trực tiếp. Việc chuẩn bị sẵn sàng, kết hợp giữa dạy học trực tiếp và trực tuyến trong năm học này để đảm bảo chất lượng giáo dục là một thách thức mà chúng ta cần có các giải pháp tích cực để vượt qua.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Hữu Độ

Tiếp tục phải vượt khó

Năm học mới 2021-2022, ở bậc tiểu học, Bộ GD-ĐT triển khai tiếp chương trình mới ở lớp 1, lớp 2, trong khi dịch bệnh phức tạp hơn năm trước. Tính tới thời điểm hiện tại, mới chỉ có vài địa phương có kế hoạch tựu trường, nhiều địa phương chưa xác định được do dịch bệnh chưa được kiểm soát.

Đây là khó khăn rất lớn ở hầu hết các địa phương và Bộ GD-ĐT xác định năm học sắp tới cũng là một năm học đặc biệt nữa, trong đó khó khăn có thể nhiều hơn.

Bộ GD-ĐT đã xây dựng hành lang pháp lý cho việc dạy học trực tuyến, xác định hình thức này không chỉ là tạm thời trong một thời gian ngắn mà có thể sẽ kéo dài hơn. Nhưng với học sinh tiểu học, việc không được đến trường để học tập trực tiếp là một khó khăn lớn nhất. 

Đặc biệt là lớp 1 - lớp đầu cấp và lớp 2 lần đầu tiên triển khai chương trình mới cũng sẽ có những khó khăn hơn khi mọi việc tập huấn chương trình (modun tiếp theo), tập huấn sách giáo khoa phải thực hiện trực tuyến, khâu chuẩn bị khó khăn khi các nhà trường hiện vẫn đang phải đóng cửa vì dịch bệnh.

Nội dung chương trình học lớp 1
Bỏ bài kiểm tra học kỳ 2 với học sinh lớp 1, lớp 2 ở Hà Nội do COVID-19

VĨNH HÀ