Khái niệm tập tính, các loại tập tính, cơ sở thần kinh của tập tính.
Tập tính của động vật I. TẬP TÍNH ĐỘNG VẬT
Tập tính là một chuỗi những phản ứng của động vật trả lời kích thích từ môi trường (bên trong hoặc bên ngoài cơ thể) Ví dụ : Khi hổ báo săn mồi thì chúng tiến gần đến con mồi, sau đó nhảy vồ lên hoặc rượt đổi tiền gần con mồi. Chuỗi các hành động khi săn mồi của hổ được gọi là tập tính kiếm ăn của hổ báo . Ý nghĩa: Tập tính giúp cho sinh vật thích nghi được với môi trường để tồn tại và phát triển.
II. CÁC LOẠI TẬP TÍNH - Tập tính bẩm sinh là những hoạt động cơ bản của động vật, có từ khi sinh ra, được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho loài. Ví dụ: Nhên chăng tơ, thú con bú sữa mẹ - Tập tính học được là loại tập tính được hình thành trong quá trình sống của cá thể, thông qua học tập và rút kinh nghiệm. Ví dụ : Khi nhìn thấy đèn giao thông màu đỏ, những người qua đường dừng lại. - Tập tính hỗn hợp: bao gồm cả tập tính bẩm sinh lẫn tập tính thứ sinh. Ví dụ : Mèo bắt chuột.
III. CƠ SỞ CỦA TẬP TÍNH LÀ PHẢN XẠ Cơ sở thần kinh của tập tính là các phản xạ không điều kiện và có điều kiện. Tập tính bẩm sinh là chuỗi phản xạ không điều kiện, do kiểu gen qui định, bền vững, không thay đổi. Tập tính học được là chuỗi phản xạ có điều kiện, không bền vững và có thể thay đổi.. Sự hình thành tập tính học được ở động vật phụ thuộc vào mức độ tiến hóa của hệ thần kinh và tuổi thọ của chúng. Khi số lượng các xináp trong cung phản xạ tăng lên thì mức độ phức tạp của tập tính cũng tăng lên. IV. MỘT SỐ HÌNH THỨC HỌC TẬP Ở ĐỘNG VẬT
1. Quen nhờn - Khái niệm: là hình thức học tập đơn giản nhất, động vật phớt lờ, không trả lời những kích thích lặp lại nhiều lần nhưng không kèm theo sự nguy hiểm. - Ví dụ: Khi có bóng đen trên cao lặp lại nhiều lần mà không nguy hiểm gì thì gà con không chạy đi ẩn nấp nữa.
2. In vết - Khái niệm: In vết là hiện tượng các con non đi theo các vật chuyển động mà chúng nhìn thấy đầu tiên. Hiện tượng này chỉ thấy ở những loài thuộc lớp chim. - Ví dụ: Ngỗng xám con đã in vết nhà tập tính học Konrad Lorenz và đi theo ông. - Điều kiện hóa đáp ứng: là sự hình thành mối liên kết mới trong thần kinh trung ương dưới tác động của các kích thích kết hợp đồng thời. Ví dụ : thí nghiệm của Paplop - Điều kiện hóa hành động : Liên kết một hành động với một phần thưởng (hoặc phạt), sau đó động vật chủ động lặp lại (hoặc không lặp lại) các hành vi đó.
4. Học ngầm - Khái niệm: là kiểu học không có ý thức, không biết rõ là mình đã học được, khi có nhu cầu thì kiến thức đó tái hiện để giải quyết những tình huống tương tự. - Ví dụ: thả chuột vào đường đi, sau đó cho thức ăn thì chuột biết đi đúng đường đó.
5. Học khôn - Khái niệm: là kiểu học phối hợp các kinh nghiệm cũ để giải quyết tình huống mới. - Ví dụ: Tinh tinh biết dùng que để bắt mối. Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Sinh lớp 11 - Xem ngay
Câu hỏi trên thuộc đề trắc nghiệm dưới đây ! Số câu hỏi: 15 Câu hỏi: Ví dụ về tập tính bẩm sinh? Trả lời: – Ếch đực kêu vào mùa sinh sản Bạn đang xem: Ví dụ về tập tính bẩm sinh? – Ve sầu kêu vào ngày hè oi ả
– Thú non mới được sinh ra có thể tìm vú bú ngay Hãy cùng THPT Ninh Châu tìm hiểu kiến thức về tập tính bẩm sinh nhé! 1. Tập tính bẩm sinh là gì? – Tập tính bẩm sinh là những hoạt động cơ bản của cơ thể động vật mà ngay từ khi sinh ra đã có, không cần qua học hỏi, rèn luyện, mang tính bản năng, được di truyền từ bố mẹ, không thay đổi và không chịu ảnh hưởng của điều kiện và hoàn cảnh sống, chúng được quyết định bởi yếu tố di truyền. 2. Tập tính học được là gì? Tập tính học được là loại tập tính được hình thành trong quá trình sống do học tập hoặc do có sự bàn giao gữa các cá thể cùng loài. 3. So sánh tập tính bẩm sinh và tập tính học được
4. Một số ví dụ về tập tính bẩm sinh và tập tính học được a. Ví dụ về tập tính bẩm sinh – Ếch đực kêu sau cơn mưa đầu hạ để gọi bạn tình. – Ve sầu non (ấu trùng) sau khi nở sẽ chui xuống đất . – Gà trống gáy vào mỗi sớm. – Chuồn chuồn đẻ trứng vào nước. – Cóc nghiến răng khi trời sắp mưa. – Chão chuộc kêu sẽ báo hiệu cơn bão đã đi qua. – Chó, mèo, hổ, báo,… có tập tính đánh dấu lãnh thổ. – Cá chuối bố mẹ chăm sóc cá chuối con . – Cá ngựa vằn ăn trứng của mình…. – Việc sinh con của gấu cái sẽ diễn ra vào kì ngủ đông. b. Ví dụ về tập tính học được – Gà con thấy có diều hâu sẽ nhanh chóng trốn vào chỗ gà mẹ. – Sư tử non học tập để săn mồi. – Khỉ con học cách leo trèo. – Chim non học tập để có thể bay. – Trên các đồng cỏ, các loài thú ăn cỏ sẽ luôn thay nhau vừa ăn vừa canh chừng thú ăn thịt. – Cá voi con sẽ học cách ép mỏ vào bụng cá voi mẹ để lấy sữa. – Rái cá học cách “xây đập nước” để ở. – Trước kì ngủ đông, các con gấu thường cố gắng ăn thật nhiều để cơ thể béo lên nhanh chóng chuẩn bị cho việc không ăn trong suốt mùa đông. Bài tập 1: Cho các tập tính sau ở động vật: 1.Sự di cư của cá hồi 2. Báo săn mồi 3. Nhện giăng tơ 4. Vẹt nói được tiếng người 5. Vỗ tay, cá nổi lên mặt nước tìm thức ăn 6. Ếch đực kêu vào mùa sinh sản 7. Xiếc chó làm toán 8. Ve kêu vào mùa hè Những tập tính nào là bẩm sinh? Những tập tính nào là học được? A. Tập tính bẩm sinh: (1), (3), (6), (8) ; Tập tính học được: (2), (4), (5), (7) B. Tập tính bẩm sinh: (1), (2), (6), (8) ; Tập tính học được: (3), (4), (5), (7) C. Tập tính bẫm sinh: (1), (3), (5), (8); Tập tính học được: (2), (4), (6), (7) D. Tập tính bẩm sinh: (1), (3), (6), (7); Tập tính học được: (2), (4), (5), (8) Đáp án đúng: A. Tập tính bẩm sinh: (1), (3), (6), (8) ; Tập tính học được: (2), (4), (5), (7) Bài tập 2: Xét các đặc điểm sau: 1. Có sự thay đổi linh hoạt trong đời sống cá thể 2. Rất bền vững và không thay đổi 3. Là tập hợp các phản xạ không điều kiện 4. Do kiểu gen quy định Trong các đặc điểm trên, những đặc điểm của tập tính bẩm sinh gồm: A. (1) và (2) B. (2) và (3) C. (2), (3) và (4) D. (1), (2) và (4) Đáp án đúng: C. (2), (3) và (4) Bài tập 3: Tập tính bẩm sinh là những tập tính A. sinh ra đã có, được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho cá thể B. được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho cá thể hoặc đặc trưng cho loài C. học được trong đời sống, không có tính di truyền, mang tính cá thể D. sinh ra đã có, được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho loài Đáp án đúng: D. sinh ra đã có, được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho loài Bài tập 4: Xét các tập tính sau : 1. Người thấy đèn đỏ thì dừng lại 2. Chuột chạy khi nghe tiếng mèo kêu 3. Ve kêu vào mùa hè 4. Học sinh nghe kể chuyển cảm động thì khóc 5. Ếch đực kêu vào mùa sinh sản Trong các trường hợp trên, những tập tính bẩm sinh là A. (2) và (5) B. (3) và (5) C. (3) và (4) D. (4) và (5) Đáp án đúng: B. (3) và (5) Đăng bởi: Đại Học Đông Đô Chuyên mục: Lớp 11, Sinh 11 |
