Cảm nhận được tình yêu thương con và ước vọng của người mẹ dân tộc Tà-ôi trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước qua Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ ngọt ngào, tha thiết của Nguyễn Khoa Điềm. Qua bài thơ Ánh trăng hiểu được ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng, từ đó thẩm thía cảm xúc ân tình với quá khứ gian lao, tình nghĩa của Nguyễn Duy, biết rút ra bài học về cách sống cho mình.• Vận dụng kiến thức đã học về từ vựng để phân tích những hiện tượng ngôn ngữ trong thực tiễn giao tiếp và trong văn chương.• Biết đưa yếu tốnghị luận vào bài văn tựsựmột cách hợp líVẢN BẢNKHÚC HÁT RU NHỦNG EM BÉ LỞN TRÊN LƯNG MEEm cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối ’ Lưng đưa nôi và tim hát thành lời:- Ngủ ngoan a-kay”ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội152 Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngầnMai sau con lớn vung chày lún sân.Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi” Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ Em ngủ ngoan em đừng làm mẹ mỏi Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng- Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi Mẹ thương a-kay, mẹ thương làng đói Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều Mai sau con lớn phát mười Ka-lưi.Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi Em ngủ cho ngoan, đừng rời lưng mẹ Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng Thằng Mĩ đuổi ta phải rời con suối Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông Mẹ địu em đi để giành trận cuối Từ trên lưng mẹ em đến chiến trường Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn- Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi Mẹ thương a-kay, mẹ thương đất nước Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ Mai sau con lớn làm người Tự do.25-3-1971(Nguyễn Khoa Điềm”. Đất và khát vgpng. NXB Văn học, Hà Nội, 1984)153Chú thích (*) Nguyễn Khoa Điềm sinh năm 1943 trong một gia đình trí thức cách mạng, quê ở làng An Cựu, xã Thuỷ An, thành phố Huế. Sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm Hà Nội năm 1964, Nguyễn Khoa Điềm về quê hương miền Nam tham gia chiến đấu. Ông thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc. Nguyễn Khoa Điềm là Tổng thư kí Hội Nhà văn Việt Nam khoá V, nguyên Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng khoá IX, Trưởng Ban Tư tưởng – Văn hoá Trung ương.Bài thơ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ được Nguyễn Khoa Điềm sáng tác năm 1971, khi đang công tác ở chiến khu miền tây Thừa Thiên.(1) 4-kay: con (tiếng dân tộc Tà-ôi, một dân tộc thiểu số ở vùng núi tây Thừa Thiên).(2) Ka-lưi: tên một ngọn núi ở vùng tây Thừa Thiên.ĐọC-HIÊU VẢN BẢN1. Bài thơ là lời hát ru những em bé dân tộc Tà-ôi “lớn trên lưng mẹ” ở vùng chiến khu Trị-Thiên khi cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra quyết liệt. Lời hát ru có ba khúc, mỗi khúc có hai khổ và đều mở đầu bằng hai câu :”Em cu Tai… đừng rời lưng mẹ” rồi kết thúc bằng lời ru trực tiếp của người mẹ : “Ngủ ngoan a-kay ơi…” (bốn câu). Từng lời ru trực tiếp của người mẹ được ngắt nhịp đều đặn ở giữa dòng thơ. Theo em, cách lặp đi lặp lại, cách ngắt nhịp như thế có tác dụng tạo nhịp điệu như thế nào cho lời ru, có liên quan gì đến nội dung tình cảm của bài thơ ?2. Phân tích hình ảnh người mẹ Tà-ôi trong bài thơ. (Gợi ý: Qua từng đoạn thơ, người mẹ được miêu tả trong những công việc gì, hoàn cảnh nào ? Tìm những chi tiết, hình ảnh thể hiện sự vất vả, gian khổ của người mẹ ở chiến khu)3. Em hiểu như thế nào về hai câu thơ : “Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi – Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng” ? Phân tích tình cảm của người mẹ đối với con ở câu thơ thứ hai.4. Qua các khúc ru, em cảm nhận tình cảm của người mẹ đối với con như thế nào ? Nhận xét về mối liên hệ giữa lời ru trực tiếp của người mẹ với hoàn cảnh, công việc mà mẹ đang làm ở từng đoạn thơ, về sự phát triển của tình cảm và ước vọng của người mẹ qua ba khúc ru.154Em thấy tình yêu thương con của người mẹ gắn với những tình cảm gì ? Em hiểu thế nào về những ước mong, ý chí của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mĩ được thể hiện trong các khúc ru? Ghi nhớ Trong gian nan, vất vả của cuộc sống ở chiến khu, người mẹ càng danh cho con tình yêu thương thăm thiết càng ước mong con mau lớn khôn, khoẻ mạnh, trở thành công dân của một đất nước tự do. Nguyễn Khoa Điềm đã thể hiện tình yêu thương con gắn với lòng yêu nước, với tinh thần chiến đấu của người mẹ miền tây Thừa Thiên qua Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ mang giọng điệu ngọt ngào, trìu mến.LUYÊN TÂP Nhận xét về ý nghĩa của yếu tố miêu tả trong bài thơ đối với việc thể hiện cuộc sống của người dân ở chiến khu Trị-Thiên thời chống Mĩ. Show
Tập đọc lớp 4: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ Tập đọc lớp 4: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ là lời giải phần Tập đọc SGK Tiếng Việt 4 tập 2 trang 49 được VnDoc biên soạn bám sát theo nội dung sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 4 giúp các em học sinh ôn tập, củng cố các dạng bài tập Đọc hiểu trả lời câu hỏi môn Tiếng Việt lớp 4. Mời các em cùng tham khảo. \>> Bài trước: Kể chuyện lớp 4 tuần 23: Kể chuyện đã nghe, đã đọc 1. Tập đọc khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹKhúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ Em ru Tai ngủ trên lưng mẹ ơi Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối Lưng đưa nôi và tim hát thành lời Ngủ ngoan a Kay ơi, ngủ ngoan a Kay hỡi Mẹ thương a Kay, mẹ thương bộ đội Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần Mai sau con lớn vung chày lún sau.. Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka Lưi Em ngủ ngoan em đừng làm mẹ mỏi Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng Ngủ ngoan a Kay ơi, ngủ ngoan a Kay hỡi Nguyễn Khoa Điềm Chú thích:
2. Nội dung bài tập đọc Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹNội dung: Bài thơ ca ngợi tình yêu con, yêu nước sâu sắc của người mẹ miền núi. Hăng hái lao động sản xuất làm ra của cải vật chất để nuôi bộ đội đánh giặc giải phóng quê hương đất nước. 3. Trả lời câu hỏi bài tập đọc Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹCâu 1 trang 49 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 2Em hiểu thế nào là những em bé lớn trên lưng mẹ? Trả lời: Theo tập quán của người phụ nữ miền núi, đi đâu làm việc gì thường địu con theo trên lưng của mình. Lúc em bé ngủ cũng ngủ trên lưng mẹ nên mới nói "những em bé lớn trên lưng mẹ" là như vậy. Câu 2 trang 49 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 2Người mẹ làm những công việc gì? Những công việc đó có ý nghĩa như thế nào? Trả lời: Đó là những công việc: giã gạo nuôi bộ đội, tỉa bắp trên nương, nuôi con khôn lớn... Những công việc ấy góp một phần không nhỏ cho cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước của cả dân tộc. Câu 3 trang 49 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 2Tìm những hình ảnh đẹp nói lên tình yêu thương và niềm hi vọng của người mẹ đối với con Trả lời: Những hình ảnh đẹp nói lên tình yêu thương và niềm hi vọng của người mẹ đối với con: Nhịp chày nghiêng, giấc ngủ con nghiêng. Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi. Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối, Lưng đưa nôi và tim hát thành lời. Mặt trời của mẹ em thì nằm trên lưng. Mai sau con lớn vung chày lún sâu. Câu 4 trang 49 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 2Theo em cái đẹp thể hiện trong bài thơ này là gì? Trả lời: Cái đẹp trong bài thơ này là những hình ảnh độc đáo, sáng tạo, mang tính nghệ thuật cao: - Nhịp chày nghiêng, giấc ngủ em nghiêng - Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối Lưng đưa nôi và tim hát thành lời - Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần Mai sau con lớn vung chày lún sân - Lưng núi thì to, mà lưng mẹ nhỏ - Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng. Theo em đó là vẻ đẹp của người mẹ miền núi: đẹp trong tình thương yêu con cái, đẹp trong sự cần cù lao động, đẹp trong tình yêu nước bao la. Câu 5 trang 49 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 2Học thuộc lòng khổ thơ mà em thích 4. Trắc nghiệm bài Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹCâu 1. Ai là tác giả của bài thơ? ☐ Nguyễn Khoa Điềm. ☐ Xuân Diệu. ☐ Vũ Bằng. Câu 2. Trong bài thơ, bà mẹ và em bé là người dân tộc nào? ☐ Dân tộc Tày. ☐ Dân tộc Tà-ôi. ☐ Dân tộc Ê-đê. Câu 3. Dựa vào những chi tiết trong bài, theo em “A-kay” nghĩa là gì? ☐ Em. ☐ Em bé. ☐ Con. Câu 4. Người mẹ làm những công việc gì? ☐ Nuôi nấng con, tỉa bắp trên nương. ☐ Giã gạo nuôi bộ đội. ☐ Cả hai ý trên đều đúng. Câu 5. Theo em, cái đẹp thể hiện trong bài thơ này là gì? ☐ Là hình ảnh người mẹ Tà-ôi cần cù lao động, hết lòng vì công cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. ☐ Ca ngợi tình yêu nước, thương yêu con sâu sắc của người phụ nữ Tây Nguyên. ☐ Cả hai ý trên đều đúng. Trả lời: Câu 1. Ai là tác giả của bài thơ? ☑ Nguyễn Khoa Điềm. ☐ Xuân Diệu. ☐ Vũ Bằng. Câu 2. Trong bài thơ, bà mẹ và em bé là người dân tộc nào? ☐ Dân tộc Tày. ☑ Dân tộc Tà-ôi. ☐ Dân tộc Ê-đê. Câu 3. Dựa vào những chi tiết trong bài, theo em “A-kay” nghĩa là gì? ☐ Em. ☐ Em bé. ☑ Con. Câu 4. Người mẹ làm những công việc gì? ☐ Nuôi nấng con, tỉa bắp trên nương. ☐ Giã gạo nuôi bộ đội. ☑ Cả hai ý trên đều đúng. Câu 5. Theo em, cái đẹp thể hiện trong bài thơ này là gì? ☐ Là hình ảnh người mẹ Tà-ôi cần cù lao động, hết lòng vì công cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. ☐ Ca ngợi tình yêu nước, thương yêu con sâu sắc của người phụ nữ Tây Nguyên. ☑ Cả hai ý trên đều đúng. Phiếu bài tập cuối Tuần lớp 4 có đáp án - Tuần 23- Môn Tiếng Việt: Đề kiểm tra cuối tuần môn Tiếng Việt lớp 4: Tuần 23 - Môn Tiếng Anh: Bài tập cuối tuần môn Tiếng Anh lớp 4 - Tuần 23 - Môn Toán:
---------- \>> Bài tiếp theo: Tập làm văn lớp 4 tuần 23: Luyện tập miêu tả các bộ phận của cây cối Trên đây là bài Tập đọc lớp 4: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ có đáp án và hướng dẫn giải chi tiết. Ngoài ra các bạn luyện giải bài tập SGK Tiếng Việt 4 được VnDoc sưu tầm, chọn lọc. Đồng thời các dạng đề thi giữa học kì 2 lớp 4, và đề thi học kì 2 lớp 4 các môn học Toán, Tiếng Việt, Tiếng Anh, Khoa học, Sử, Địa, Tin học,...mới nhất được cập nhật. Mời các em học sinh, các thầy cô cùng các bậc phụ huynh tham khảo đề thi, bài tập mới nhất. |
