Vì sao không nên cho trẻ ngồi xe tập đi

Cũng như nhiều em bé khác ở thành phố, bé Hoa được bà nội mua cho chiếc xe tập đi từ rất sớm. Dù chưa biết đứng, bé đã được đặt vào chiếc xe này, ban đầu được xem như cái ghế đồ chơi để bé chịu ăn bột. Một tháng sau đó, bà nội bắt đầu khuyến khích và tập cho bé di chuyển trong xe. Hoa có vẻ thích với cách chơi mới, còn người lớn thì phấn khởi thấy bé di chuyển rất nhanh, hy vọng bé sớm biết đi.

Mức giá trung bình của xe tập đi là 150-250 nghìn đồng. Nhiều loại đắt hơn được làm bằng vật liệu tốt, màu sắc bắt mắt, trang trí thêm một số đồ chơi như xúc xắc, con giống, có chỗ để thức ăn, thậm chí có nhạc. Cũng có những loại làm bằng nhựa xấu, thiết kế tối đơn giản, giá chỉ 70-80 nghìn đồng. Do đó, hầu như gia đình nào cũng có thể mua cho con vật dụng này. Theo một khảo sát nhanh của VnExpress với hơn 300 người tham gia, cứ 10 phụ huynh thì có đến 7 từng mua xe tập đi cho con mình.

Những người mua xe cho con chỉ biết là nó là vật dụng thú vị, đem đến cho con họ những khoảnh khắc đáng yêu mà không biết rằng vật dụng này đã gây nhiều tai nạn. Theo tiến sĩ Lê Thanh Hải, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, cơ sở này từng tiếp nhận một số ca tai nạn do xe tập đi, phần lớn các cháu bị ngã do xe lao rất nhanh, lăn xuống bậc thềm hoặc cầu thang. Những trẻ này thường bị chấn thương đầu, mặt hoặc gãy xương chân tay...

Bệnh viện Nhi Đồng TP HCM cũng từng cấp cứu, điều trị nhiều ca chấn thương sọ não, gãy xương, bỏng... do dùng xe tập đi. Gần đây nhất là một bé gái 7 tháng tuổi tử vong do bỏng và ngạt nước sau khi ngã úp mặt vào nồi nước sôi.

Có nên cho trẻ dùng xe tập đi?

Tiến sĩ Hải trả lời dứt khoát: "Không nên". Lý do là các loại xe tập đi trên thị trường hiện nay có độ an toàn thấp, thường không kiểm soát được tốc độ nên dễ xảy ra tai nạn. Tiến sĩ Trịnh Quang Dũng, Phó trưởng khoa Phục hồi chức năng Bệnh viện Nhi Trung ương cũng đồng quan điểm: Trên thế giới, như mọi đồ dùng cho trẻ khác, xe tập đi được sản xuất theo các quy cách chặt chẽ nhằm đảm bảo an toàn, kết cấu vững, có bộ phận giảm trơn trượt, chống đổ ngã. Sản phẩm được bán ở Việt Nam thường không đạt yêu cầu này. Mặt khác, trẻ thường phải sống trong không gian hẹp, ở nhà tầng, đi mấy bước đã đến bậc thềm hay cầu thang, rất dễ lăn xuống.

Ngay cả khi không gây tai nạn cấp cứu, xe tập đi cũng có tác hại nghiêm trọng cho cơ thể trẻ về lâu dài. Hệ xương của trẻ dưới 1 tuổi rất mềm yếu, dễ thay đổi theo tác động bên ngoài. Tư thế của bé khi đứng trong xe lâu ngày sẽ dẫn đến biến dạng xương, gây dị tật chân vòng kiềng chữ O, chữ X.

Nhiều người cho con sử dụng xe với hy vọng trẻ sẽ biết đi sớm. Thực ra, theo tiến sĩ Dũng, nếu bắt trẻ đi khi hệ xương, gân, cơ, dây chằng chưa phát triển đủ để đáp ứng cho hoạt động này, hệ vận động của trẻ sẽ bị ảnh hưởng xấu, thậm chí biến dạng xương chân.

"Nhiều bà mẹ dựa vào câu thành ngữ 3 tháng biết lẫy, 7 tháng biết bò, 9 tháng lò dò tập đi và sốt ruột thúc trẻ tập đi sớm để đạt 'chỉ tiêu' này. Thực ra câu đó không hoàn toàn đúng. Mỗi đứa trẻ có một lịch trình sinh trưởng khác nhau, có thể sớm hoặc muộn, nhưng thông thường trẻ biết đi khi 12 tháng tuổi" - tiến sĩ Dũng nói. Theo ông, chỉ khi trẻ đã thực sự đứng vững, bố mẹ mới nên khuyến khích trẻ đi.

Mặt khác, theo tiến sĩ Nguyễn Thanh Hải, dù vào thời điểm nào, chiếc xe kể trên cũng không hề giúp trẻ biết đi sớm hơn, thậm chí việc di chuyển được mà không cần cố gắng sẽ càng khiến trẻ lười tập đi thực sự khi đến lúc. Ông Hải cho rằng, dù không ngồi xe thì khi đủ tuổi, đủ sức, trẻ vẫn biết đi như thường.

Quan điểm trên cũng thống nhất với kết quả một nghiên cứu của Anh: Những trẻ dùng xe tập đi sẽ chậm biết đứng, biết đi hơn bạn bè đồng lứa không dùng thiết bị này. Nguyên nhân là trẻ đã quen di chuyển mà không cần nâng toàn bộ trọng lượng cơ thể, lâu ngày khiến cơ - xương không lớn mạnh được như bình thường. Hệ thần kinh cũng bị tước mất những thông tin cảm giác cần có để trẻ học đi hiệu quả.

Do những tác hại đó, một số nước tiên tiến đã cấm sử dụng xe tập đi cho trẻ em. Ở Việt Nam hiện không có lệnh cấm này, và theo ông Nguyễn Huy Quang, Phó vụ trưởng vụ Pháp Chế, Bộ Y tế, các vật dụng cho trẻ em như xe tập đi không thuộc phạm vi quản lý của ngành. Bộ Y tế chỉ quản lý các thiết bị, dụng cụ dùng trong điều trị. Ở nhiều nước, khi một thứ đồ gia dụng được phát hiện là ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, đe dọa sự an toàn của người sử dụng, ngành y tế sẽ có các khuyến cáo hoặc đề nghị ra lệnh cấm. Tuy nhiên, ông Quang cho biết ở Việt Nam hiện chưa có tiền lệ nào về việc này, cũng không có quy trình để áp lệnh cấm cho một thiết bị gia dụng với lý do liên quan đến sức khỏe. 

Hải Hà

Xe tròn tập đi là loại xe thông dụng thường được bố mẹ lựa chọn cho các bé đang trong quá trình tập đi. Thiết kế xe bao gồm một bộ khung cứng có thể điều chỉnh cao thấp, một tấm vải trong phía trong làm chỗ cho bé ngồi và các vật trang trí làm đồ chơi cho bé. 

Thông thường các loại xe tập đi thiết kế cho các bé có độ tuổi từ 5-15 tháng tuổi. Các bé dưới 6 tháng tuổi hệ xương vẫn chưa phát triển hoàn chỉnh, bố mẹ nên lưu ý khi cho bé sử dụng.

Ưu - nhược điểm của xe tròn tập đi

Để mang lại an toàn cho bé khi sử dụng xe tròn tập đi các mẹ hãy xem các ưu nhược điểm của sản phẩm để lưu ý nhé!

2 Có nên cho trẻ ngồi xe tròn tập đi không?

Việc có nên cho trẻ ngồi xe tròn tập đi không còn tùy thuộc vào lứa tuổi của trẻ. Đối với trẻ từ dưới 6 tháng tuổi các bậc cha mẹ không nên cho con dùng xe tập đi. Vì thời điểm này hệ xương của trẻ vẫn chưa phát triển cứng cáp, có thể ảnh hưởng đến kỹ năng, khả năng phát triển, thậm chí có thể dẫn đến dị tật. 

Cho trẻ từ 8 tháng tuổi sử dụng xe tròn tập đi thì không gây hại đến sự phát triển vì lúc này hệ xương của bé bắt đầu cứng cáp hơn, phát triển tốt hơn, bé có thể tập đứng, tập đi dễ dàng hơn.

Xe tròn tập đi hình voi AUTORU có tay đẩy và tấm lót kê chân hỗ trợ bé

Và các bậc cha mẹ cũng lưu ý không phải cho bé ngồi xe tập đi cả ngày là tốt, chỉ nên cho trẻ sử dụng từ 1 - 2 tiếng/ngày. Thời gian bé ngồi xe tập đi càng lâu thì càng bị chậm phát triển. Trong suốt thời gian cho bé ngồi xe tập đi, phải có người lớn để mắt đến để hạn chế những sự cố ngoài ý muốn. 

3 Một số hạn chế của xe tròn tập đi mà bố mẹ cần khắc phục

Ảnh hưởng đến hệ xương của bé

Nhiều người quan niệm rằng sử dụng xe tròn tập đi sẽ giúp bé phát triển xương cứng cáp và đi nhanh hơn. Tuy nhiên, sẽ có một số trường hợp sử dụng xe tập đi không làm xương chân trẻ phát triển.

Khi cho bé sử dụng bố mẹ nên chú ý đến tình trạng chân của bé, tránh để bé dùng toàn bộ lực chân để chịu sức nặng cơ thể, nhất là những bé có xương yếu, sẽ ảnh hưởng đến khung xương của bé.

Dễ bị té ngã

Thiết kế xe tròn tự đi có các bánh xe tròn, tự lăn và khi có lực đẩy, tốc độ sẽ di chuyển nhanh, điều này làm tăng nguy cơ bé bị té ngã.

Bố mẹ nên chú ý tránh để bé va vào các vật dụng trong nhà hoặc dưới sàn vì như vậy dễ khiến bé té ra khỏi xe, nên có đồ vật chắn ở các của để bé không bị mất kiểu soát khi di chuyển nhanh.

Khiến bé bị phụ thuộc

Các bé ở giai đoạn mới lớn thường bò, trườn, để tìm hiểu và khám phá thế giới xung quanh, bé tự vận động theo khả năng và cách của riêng mình nên sẽ phát triển tư duy, nhận thức, cảm xúc, kỹ năng, nhanh nhạy hơn.

Bố mẹ nên hạn chế cho bé ngồi xe nhiều chỉ cho bé ngồi xe khi bố mẹ bận việc không thể bế bé nhưng hãy để bé trong tầm mắt để dễ nhìn bé.

Ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao

Trẻ sử dụng xe tập đi có thể bị cản trở phát triển chiều cao, xương chân ở trẻ từ 5 tháng tuổi vẫn còn rất mềm và yếu, bé vẫn chưa có khả năng chịu được sức nặng của cơ thể. Thế nhưng, khi bé ở độ tuổi lớn hơn và khung xương đã phát triển chắn chắn thì bố mẹ có thể yên tâm cho bé sử dụng..

4Một số điều mẹ cần lưu ý khi cho bé ngồi xe tròn tập đi

• Các mẹ nên chú ý đến tình trạng của con cũng như độ tuổi phù hợp, trẻ cứng cáp thì mới nên cho trẻ ngồi xe tròn tập đi.
• Có thể tạo không gian riêng, rộng rãi, không có vật dụng nguy hiểm, chướng ngại vật khi trẻ đi xe tập đi. 
• Cần phải có người lớn hoặc mẹ phải theo dõi, để ý đến con trong suốt thời gian đi xe tập đi.
• Không nên để con ngồi quá lâu trên xe tròn tập đi, chỉ nên tối đa 1 - 2  tiếng/ngày.

• Nên chọn các loại xe có thiết kế chắc chắn, chất liệu xe và phần ghế ngồi không có thành phần dị ứng da, nên thoáng mát, tạo cảm giác thoải mái nhất cho trẻ vận động. 
• Đừng để con dùng xe quá 15 phút mỗi lần.
• Đảm bảo khi trẻ dùng xe tập đi trên bề mặt phẳng, không có dốc, cầu thang, hồ bơi,...

Hy vọng qua bài biết các bậc phụ huynh hiểu được ưu nhược điểm của xe tập đi để giúp trẻ phát triển tốt nhất. Cha mẹ cũng tìm được sản phẩm phù hợp, an toàn cho bé. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào vui lòng liên hệ tổng đài 1900.866.874 (7:30 - 22:00) hoặc truy cập website avakids.com để được hỗ trợ hướng dẫn và tư vấn miễn phí nhé!