Bò sữa có trọng lượng lớn, cho sữa nhiều thì nhu cầu dinh dưỡng nhiều hơn so với bò sữa có khối lượng nhỏ, cho sữa ít hoặc không cho sữa. Khẩu phần thức ăn (KPTA) hợp lý và khoa học mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bò sữa là khẩu phần thức ăn đảm bảo những yêu cầu sau: + Duy trì sự sống bình thường: Cứ 100 kg thể trọng cần 1 đơn vị thức ăn (ĐVTĂ). Mỗi loại nguyên liệu thức ăn đều có giá trị dinh dưỡng khác nhau, qui ra ĐVTĂ khác nhau. Ví dụ: 1 kg cám loại 1 là 1 đơn vị, 1 kg cỏ voi tươi là 0,13 đơn vị… Nhu cầu dinh dưỡng của bò rất phong phú và đa dạng bao gồm các chất bột đường, đạm, khoáng, sinh tố. Ngoài ra, mỗi loại nguyên liệu đều có độ cồng kềnh, thể tích to nhỏ, tính ngon miệng khác nhau… cho nên cần phối hợp nhiều loại nguyên liệu thức ăn khác nhau để cân đối đầy đủ giá trị dinh dưỡng của khẩu phần thức ăn cho bò. + Sinh trưởng, phát triển và mang thai: Cần 0,5 ĐVTĂ. + Sản xuất (sản xuất sữa): Để sản xuất 1 lít sữa cần 0,5 ĐVTĂ từ lít sữa thứ 6 trở đi, mỗi lít sữa tăng lên cần bổ sung 0,5 kg TĂHH.  Trong mỗi ĐVTĂ cần 60 gr protein thô, trong toàn bộ KPTĂ hàng ngày cần 50-60 gr can xi. 30-40 gr phốt pho, 10-20 gr muối. Nên để sẵn hỗn hợp khoáng có tỷ lệ Ca/p= 2/1, như đá liếm cho bò ăn tự do. Trong tổng số ĐVTĂ hàng ngày nên cân đối 40-50% TĂHH (khoảng 1 – 1,5% trọng lượng cơ thể) và 50- 60% thức ăn thô xanh khác. (khoảng 10% trọng lượng cơ thể). Lượng cám hỗn hợp cho bò sữa trong một ngày đêm phụ thuộc vào sản lượng sữa và chất lượng cỏ xanh, các loại thức ăn thô và phụ phế phẩm khác trong khẩu phần. Khi có đủ cỏ xanh chất lượng tốt thì lượng thức ăn tinh hỗn hợp cho mỗi bò sữa là: 0,5 kg cho 1 lít sữa, tính từ lít sữa thứ 6 trở đi. Ví dụ: Bò cho 15 lít sữa/ngày cần: (15-5) x 0,5 kg = 5 kg cám hỗn hợp. Khi không có đủ cỏ xanh, hoặc cỏ xanh chất lượng kém thì lượng thức ăn tinh hỗn hợp cho mỗi bò sữa phải cao hơn (có thể tính bình quân 0,4 kg cám hỗn hợp cho 1 lít sữa được sản xuất ra). Ví dụ: Bò cho 15 lít sữa/ngày cần: 15 x 0,4 kg = 6 kg cám hỗn hợp. Thức ăn nên chia làm nhiều lần/ngày cho bò ăn, tối thiểu cũng phải 2-3 lần/ngày. Nếu KPTĂ tinh quá cao thì chi phí thức ăn cao, sản lượng sữa có thể có tăng nhưng chất lượng sữa giảm (sữa bị chua, tỷ lệ bơ trong sữa thấp dưới 3%). Bò dễ bị rối loạn tiêu hóa, bệnh axít dạ cỏ làm giảm khả năng tiêu hoá chất xơ. Nguy hiểm hơn axít vào máu gây nên nhiều bệnh sản khoa, sinh đẻ khó khăn, bại liệt trước và sau khi sinh, yếu chân, hư móng, sứt móng… Nếu KPTĂ thô xanh quá cao thì không bảo đảm nhu cầu dinh dưỡng… Một khẩu phần ăn chỉ đảm bảo tiêu chuẩn ăn (cân đối dinh dưỡng) chưa đủ. Cần phải quan tâm đến tính ngon miệng, khả năng bò sữa ăn hết khẩu phần, dạng vật lý (thể tích, kích cỡ thức ăn) của khẩu phần, tỷ lệ thức ăn tinh thô, giá nguyên liệu của khẩu phần… Khẩu phần thức ăn hợp lí và khoa học là khẩu phần thoả mãn các yêu cầu trên. Cho bò sữa ăn khẩu phần thức ăn hợp lí và khoa học sẽ phát huy được phẩm chất giống, tăng năng suất và chất lượng sữa, giảm bệnh tật, khai thác sữa lâu dài, tăng hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi. Để đạt được điều đó người chăn nuôi phải biết những nhu cầu dinh dưỡng cơ bản, nguyên tắc xây dựng khẩu phần, chế độ dinh dưỡng, những kinh nghiệm sử dụng nguyên liệu thức ăn. KS. Đặng Tịnh Báo nông nghiệp số 106 ngày 14/6/2002 Để lại comment của bạnChăn nuôi bò theo hình thức nuôi nhốt hiện nay không còn xa lạ đối với nhiều hộ nông dân nhưng để mô hình này thật sự có hiệu quả thì cần áp dụng mô hình kỹ thuật trong khâu chăm sóc nuôi dưỡng, cũng như công tác thú y để phòng những thiệt hại không đáng có cho bà con. Sau đây chúng tôi hướng dẫn bà con về khẩu phần ăn của bò nhốt chuồng để có đàn bò khỏe mạnh, năng suất cao nhất. Việc chăm sóc nuôi dưỡng là yếu tố rất quan trọng giúp đàn bò phát triển nhanh. Cần phải đảm bảo nguồn năng lượng cao được ăn vào hàng ngày là 2,5% trọng lượng cơ thể để cho bò phát triển khỏe mạnh và năng suất. Ví dụ nếu trọng lượng cơ thể bò là 200kg thì cần phải cung cấp khoảng 5kg vật chất khô trong một ngày, còn với thức ăn thô xơ khoảng 15- 20 kg. Khẩu phần ăn hoàn chỉnh gồm đầy đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu sau khi đã trộn chung cả hai loại thức ăn tinh và thô cùng với nhau. Phương pháp cho ăn và tập cho bò ăn thức ăn tinh là vô cùng quan trọng đối với sự sinh trưởng của bò. Nên cho bò ăn loại thức ăn thô xanh vào thời gian đầu, ít sử dụng thức ăn tinh để cho bò quen với khẩu phần năng lượng cao. Nếu ngay từ đầu mà cho bò ăn thức ăn tinh sẽ dẫn đến hiện tượng bò chết do bị ngộ độc axit (acidosis). Thức ăn thô xanh được sử dụng chung với thức ăn tinh để tạo thành một khẩu phần ăn đầy đủ dinh dưỡng và hoàn chỉnh. Khẩu phần ăn hợp lý cho bò nhốt chuồng bao gồm: các loại thức ăn thô xanh, phụ phẩm, thức ăn tinh, thức ăn bổ sung chất khoáng và vitamin. Thức ăn thô xanh: Gồm các loại cỏ băm nhỏ, thức ăn băm nhỏ ủ chua, phụ phẩm nông nghiệp băm nhỏ, phụ phẩm công nghiệp (bã bia, rượu, rỉ mật, bã mía, bã đậu, vỏ hoa quả…) chiếm từ 55- 60% vật chất khô có trong khẩu phần ăn. Thức ăn tinh tổng hợp: chiếm khoảng 40 – 45% vật chất khô trong khẩu phần ăn của bò, gồm các loại sắn nghiền nhỏ, ngô bắp nghiền, khô dầu lạc, bột keo dậu… Để tăng năng suất lao động, giảm giá thành thức ăn và tận dụng triệt để nguồn thức ăn nên đầu tư máy băm nghiền thức ăn vào việc chế biến thức ăn sẽ tiết kiệm được nguồn chi phí lâu dài. Tuy nhiên khi diện tích đồng cỏ tự nhiên đang ngày càng bị thu hẹp thì với người dân đã quen với phương thức chăn thả bò tự do lại gặp rất nhiều khó khăn. Việc nuôi nhốt chung với quy mô chuồng trại hợp lý đảm bảo vệ sinh môi trường sạch sẽ, đồng thời tiến hành trồng cỏ để làm nguồn thức ăn chủ lực là hình thức chăn nuôi đã được nhiều địa phương trong cả nước áp dụng rất hiệu quả. Chăm sóc nuôi dưỡng bò nhốt chuồng chủ yếu là cách chọn lựa thức ăn và cách cho bò ăn. Thức ăn của bò chủ yếu là thức ăn thô xanh. Mặc dù việc cung cấp dinh dưỡng của thức ăn thô xanh không cao nhưng thức ăn thô xanh lại đóng vai trò rất quan trọng giúp cho bò không bị chướng hơi, dạ cỏ do sử dụng quá nhiều thức ăn tinh. Cần cung cấp đầy đủ lượng thức ăn thô xanh có chất lượng tốt đã băm nhỏ và cho bò ăn tự do cả ngày. Đối với thức ăn thô xanh là cỏ tươi khi cắt về nên rửa và phơi tái sau đó cho bò ăn, đảm bảo sạch mầm bệnh giảm chướng hơi, dạ cỏ và ngộ độc. Bà con nên có diện tích đất để trồng cỏ, việc chọn cỏ dễ trồng sinh trưởng và phát triển nhanh cũng rất quan trọng trong chăn nuôi bò thịt. Hiện có nhiều loại cỏ như Va06, cỏ voi, cỏ sả cho năng suất dinh dưỡng cao rất thích hợp để trồng làm thức ăn cho bò. Để nghề chăn nuôi bò nhốt mang lại hiệu quả kinh tế cao và bền vững thì người nuôi cần nắm vững kỹ thuật nuôi bò nhốt chuồng, đặc biệt là khẩu phần ăn của bò nhốt chuồng. Để được tư vấn, giải đáp thắc mắc bà con có thể truy cập website https://cochannuoi.com/ hoặc liên hệ hotline 0964 693 226 của đại lý chăn nuôi HT. |
