12/04/2022 13:02 (GMT+7)
Mất khứu giác do COVID-19 có liên quan đến tổn thương não Hà Nội (TTXVN 12/4)-- Rối loạn khứu giác là triệu chứng đặc trưng để nhận biết khi mắc COVID-19. Một nghiên cứu được công bố ngày 11/4 trên JAMA Neurology chỉ ra rằng COVID-19 có thể gây tổn thương cho người bệnh ở phần não bộ có liên quan đến khứu giác. Đây được cho là lời giải thích hợp lý về chứng mất khứu giác kéo dài sau khi mắc COVID-19 mà 1,6 triệu người Mỹ hiện nay đang mắc phải. Theo nghiên cứu trên, những người mắc bệnh COVID-19 có nguy cơ cao bị tổn thương các mạch máu và sợi trục thần kinh - các phần của tế bào thần kinh truyền tín hiệu đến các tế bào khác - trong hệ khứu giác của họ, cũng như vùng não bộ có chức năng nhận biết mùi hương. Nghiên cứu được thực hiện đối với 23 bệnh nhân COVID-19 đã qua đời và một nhóm đối chứng gồm 14 người đã qua đời mà không mắc COVID-19. Kết quả cho thấy, ở các bệnh nhân mắc COVID-19, tình trạng thoái hóa sợi trục thần kinh có nguy cơ trở nên trầm trọng hơn tới 60%, trong khi tổn thương các vi mạch máu nghiêm trọng hơn khoảng 36%. Các bệnh nhân COVID-19 cũng cảm nhận rõ về tình trạng rối loạn khứu giác. Tuy nhiên, những người có các triệu chứng COVID-19 nghiêm trọng lại không có dấu hiệu bị tổn thương các tế bào thần kinh và các mạch máu cực nhỏ ở vùng khứu giác. Theo tác giả của nghiên cứu, các tổn thương sợi trục thần kinh quan sát được ở một số bệnh nhân cho thấy tình trạng mất khứu giác do COVID-19 gây ra có thể diễn biến nghiêm trọng và thậm chí không thể phục hồi. Hiện chưa rõ COVID-19 gây mất khứu giác của bệnh nhân bằng cách nào. Giới khoa học cho rằng tình trạng này có thể trực tiếp do căn bệnh COVID-19 gây ra hoặc là hệ quả gián tiếp của các triệu chứng như viêm mũi. Trong khi một giả thuyết cho rằng virus xâm nhập các tế bào thần kinh liên quan khứu giác thông qua màng nhầy, thì cũng có bằng chứng đối lập về việc liệu virus có thể lây lan sang các loại tế bào thần kinh này hay không. Trong nghiên cứu được đăng trên JAMA Neurology, các nhà nghiên cứu kết luận tổn thương khứu giác không phải do virus SARS-CoV-2 trực tiếp gây ra mà có thể do tình trạng viêm nhiễm sau khi mắc COVID-19 gây ra trong hệ khứu giác. Theo Nghiên cứu về triệu chứng COVID-19 - một sáng kiến sử dụng ứng dụng điện thoại thông minh để thu thập dữ liệu sức khỏe của khoảng 4,7 triệu người ở Vương quốc Anh và Mỹ, mất khứu giác là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của COVID-19, ảnh hưởng đến 60% số bệnh nhân từ 16 đến 65 tuổi. Đối với những bệnh nhân bị mất khứu giác lâu dài, các phương pháp điều trị đang được thử nghiệm khá đa dạng, như đặt miếng bọt biển làm ẩm huyết tương lên mũi, hay dùng camostat mesylate - một loại thuốc thường được sử dụng để điều trị viêm tuyến tụy. Tuy nhiên, rất khó để đưa ra kết luận chắc chắn về hiệu quả của các phương pháp điều trị này, do cơ chế ức chế mùi của COVID-19 chưa được hiểu rõ và ở nhiều trường hợp, tình trạng mất mùi do COVID-19 có thể tự cải thiện theo thời gian. Các nhà khoa học hy vọng rằng những nghiên cứu về tác động của COVID-19 đối với khứu giác cũng có thể làm sáng tỏ cách thức khác mà căn bệnh này ảnh hưởng đến não./. Thanh Phương Lưu ra file
Theo nhận định của các nhà nghiên cho thấy hậu quả của triệu chứng mất khứu giác có thể khá nghiêm trọng. Người bệnh có thể mất khả năng khứu giác để phát hiện thực phẩm hư hỏng hoặc khói trong các vụ hoả hoạn. Và các nghiên cứu cũng đã chứng minh được nguy cơ gặp phải biến cố nguy hiểm đối với những người mất khứu giác. Vậy, những trường hợp F0 do Covid -19 có thể mất khứu giác trong bao lâu, và làm cách nào để cải thiện tình trạng này. Mất khứu giác được xem như chỉ số báo cáo sớm nhất cũng phổ biến nhất liên quan đến những người bệnh dương tính với Covid-19. F0 bị mất khứu giác có thể đi kèm cùng với các triệu chứng khác như sốt hoặc ho hoặc nghẹt mũi. Tình trạng f0 bị mất khứu giác bao lâu? Mất khứu giác có thể xuất hiện ở đa số bệnh nhân nhiễm và có xu hướng diễn biến trong khoảng thời gian ngắn có thể dưới 2 tuần, và có thể nhanh chóng phục hồi trong vòng khoảng 10 ngày. Mặc dù vậy, tình trạng này ở một số bệnh nhân có thể diễn ra lâu hơn hoặc khó phục hồi lại so với bạn đầu đặc biệt với những người bệnh bị nhiễm Covid-19 kéo dài. Tình trạng mắc Covid 19 sẽ không giống như trường hợp mắc cảm lạnh và một số trường hợp mắc bệnh cúm khác. Nguyên nhân mất khứu giác ở F0 với Covid-19 có thể liên quan đến tình trạng nghẹt mũi do tích tụ chất nhầy trong mũi quá nhiều. Hơn nữa, ở những bệnh nhân Covid -19 bị mất khứu giác đột ngột có thể liên quan trực tiếp đến tình trạng nhiễm trùng SARS CoV-2 trong biểu mô mũi cùng với các tế bào thần kinh khứu giác nhưng không có dấu hiệu tắc nghẽn. Tỷ lệ mất khứu giác của bệnh nhân Covid-19 có thể thay đổi tùy thuộc vào đặc điểm của tính cá thể, nên ước tính mất khứu giác có thể khoảng từ 20% đến 50% tổng số bệnh nhân. Nhiều nghiên cứu cũng đã chứng minh được các vấn về liên quan đến vị giác và tình trạng mất khứu giác ở những bệnh mắc F0 thường xuất hiện phổ biến ở người trẻ tuổi hơn so với người lớn tuổi và không có sự khác biệt theo giới tính. Mặc dù vậy, các nghiên cứu này cũng chỉ ra những người phụ nữ có độ tuổi thấp cùng với chỉ số khối cơ thể BMI cao có nguy cơ cao liên quan đến tình trạng mất khứu giác và vị giác.  F0 bị mất khu giác xuất hiện ở đa số người bệnh Cơ chế f0 bị mất mùi cơ bản vẫn còn đang được tiếp tục khám phá và các nghiên cứu vẫn thực hiện. Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết cũng như những quan sát ban đầu đã có những căn cứ giúp giải thích tình trạng này đối với cả bệnh nhân dương tính với Covid-19 không xuất hiện triệu chứng như nghẹt mũi... Trong số những người bệnh có xuất hiện triệu chứng nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi do sự tắc nghẽn về vật lý của mũi với chất nhầy có thể khiến cho mũi bị mất mùi. Nhưng, phần lớn những người bệnh dương tính với Covid-19 mất khứu giác mà không liên quan đến tình trạng nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi. Những hiện tượng này có thể được giải thích thông qua tình trang virus SARS CoV-2 gây tổn thương tế bào hỗ trợ thần kinh mũi gây mất mùi ở người bệnh. Trong trường hợp này có hai loại tế bào liên quan đến mất khứu giác bao gồm tế bào cảm nhận mùi và tế bào hỗ trợ thần kinh. Các nghiên cứu ban đầu cũng đã đưa ra được các bằng chứng về quá trình tấn công chọn lọc của virus vào tế bào cảm nhận mùi và những tế bào này lại có liên hệ với tế bào cảm nhận mùi trên não và lan lên não. Tuy nhiên, khi thực hiện giải phẫu tử thi bệnh nhân Covid-19 cho thấy virus này rất hiếm khi xâm nhập vào não cho nên giả thuyết tế bào cảm nhận mùi bị tổn thương vẫn chưa có đủ minh chứng và cần thực hiện thêm các nghiên cứu khác. Một nghiên cứu khác được thực hiện của trường Đại học Harvard đã phát hiện thấy tế bào hỗ trợ thần kinh có rất nhiều các thụ thể ACE 2 nhưng trong tế bào cảm nhận mùi thì không có thụ thể này. Và trong nghiên cứu này nhận thấy Virus SARS CoV-2 chỉ tấn công vào những tế có chứa thụ thể. Vì thế, giải thuyết virus tấn công vào các tế bào hỗ trợ thần kinh gây mất khứu giác hoặc rối loạn chỉ ở một mức độ nhất định, và căn cứ này cũng dần dần nhận được sự đồng thuận của các chuyên gia trong giới khoa học. Khi virus SARS CoV 2 liên kết với thụ thể ACE 2 trên các tế bào mũi, các tế bào này sẽ chết dần và dẫn đến tình trạng mất đi các lông mao cảm giác trên của các tế bào thần kinh thụ cảm khứu giác. Vì thế, chất tạo mùi sẽ không có khả năng liên kết với lông mao của tế bào thần kinh gây ra chứng mất mùi. Những hoạt động này có thể xảy ra rất nhanh khoảng trong 1 hoặc 2 ngày. Một nghiên cứu khác thực hiện với 202 người bệnh nhiễm Covid-19 cho thấy tỷ lệ phục hồi chiếm khoảng 49%. Nhưng ở một số trường hợp thì tổn thương này khá nghiêm trọng, thậm chí có thể khiến cho tình trạng mất khứu giác kéo dài và không phục hồi hoàn toàn... Một số trường hợp F0 bị mất khứu giác kéo dài Khi nhận thức mùi Phantosmia không còn tồn tại sẽ giống như chứng đau chân tay giả. Có rất nhiều nguyên nhân để xảy ra tình trạng mất khứu giác. Và những người mắc bệnh Covid-19 đều có thể bị mắc chứng bệnh Phantosmia. Khi mất vị giác và khứu giác thì có nghĩa bạn có thể đã bị nhiễm Covid-19 ở thể nhẹ và trung bình, hoặc có thể mức độ nhiễm nặng. Tuy nhiên mức độ mắc Covid-19 không dựa vào việc chẩn đoán tình trạng mất khứu giác. Mặc dù vậy, anosmia cho thấy đó chính là triệu chứng đầu tiên và duy nhất ở những bệnh nhân dương tính với Covid-19. Khi mất vị giác có cần điều trị hay không là câu hỏi mà hầu hết người bệnh nhiễm virus SARS CoV 2 băn khoăn. Theo các nghiên cứu thực hiện ở những người bệnh dương tính và có xuất hiện triệu chứng mất khứu giác cho thấy, hầu hết các trường hợp có rối loạn chức năng khứu giác được phục hồi khá nhanh. Tuy nhiên, thời gian khỏi hoặc biến mất triệu chứng này ở mỗi cá nhân sẽ khác nhau có người chỉ mất vài tháng hoặc thời gian có thể kéo dài hơn. Trong một số trường hợp cụ thể, khả năng phục hồi tình trạng khứu giác có thể không được thực hiện hoàn toàn và tình trạng suy giảm chức năng có thể kéo dài hơn so với bình thường. Mặc dù không có phương pháp điều trị hiệu quả nào được chứng minh có thể loại bỏ triệu chứng mất khứu giác, nhưng việc người bệnh mất khứu giác thực hiện các bài luyện tập khứu giác được khuyến để dần cải thiện tình trạng này. Người bệnh có thể sử dụng thuốc xịt chứa thành phần Corticosteroid tại chỗ trong điều trị ngắn hạn với những trường hợp người bệnh dương tính với SARS CoV 2. Những thuốc này không có khả năng hỗ trợ ngoài giai đoạn bệnh cấp tính. Vì vậy với thời điểm hiện tại rõ ràng vẫn chưa có nghiên cứu nào làm căn cứ cho việc điều trị mất khứu giác ở người bệnh dương tính. Cho nên cách điều trị tốt nhất đối với tình trạng này đó chính là phòng ngừa mắc Covid -19 bằng cách thực hiện tốt 5K, giữ an toàn và chủng ngừa virus. Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn XEM THÊM: |
