Hút thuốc là 8 bao năm là gì

Thuốc lá là mối nguy hại cho sức khỏe cộng đồng (Ảnh minh họa - Nguồn: Internet)

Việt Nam đang đứng trong top 15 nước có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc cao nhất trên toàn cầu. Theo báo cáo mới nhất, toàn quốc có khoảng 15,6 triệu người hiện đang hút thuốc lá, thuốc lào, trong đó nam giới chiếm 45,3% và nữ giới chiếm 1,1%.

Vì thế, hàng năm, Việt Nam chi tới 24.000 tỷ đồng để điều trị mới cho hàng trăm nghìn bệnh nhân thuộc 5 nhóm bệnh trong tổng số 25 bệnh do thuốc lá gây ra, như ung thư phổi, tắc nghẽn phổi mãn tính...

Tại Hà Nội, tỷ lệ hút thuốc lá chung của người dân Hà Nội là 24,1%, trong đó 49,18% là nam giới và 0,5% là nữ giới, ở độ tuổi từ 18 - 69. Con số 24,1 có vẻ ít nhưng thực chất khi đối chiếu tỷ lệ hút thuốc lá này và với cơ cấu dân số hiện nay của Thành phố, ước tính có tới 1,5 triệu nam giới và 1.400 nữ giới trong độ tuổi từ 18 - 96.

Đáng chú ý, trong đó, 81,7% là người dân từ 11 – 22 tuổi. Nhóm tuổi này chủ yếu là học sinh, sinh viên.

Thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra hàng triệu ca tử vong trên toàn thế giới mỗi năm. Trong khói thuốc lá có chứa hơn 7.000 loại hóa chất, bao gồm 70 chất gây ung thư. Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ của hàng loạt bệnh không lây nhiễm như: tai biến mạch máu não, bệnh đường hô hấp mạn tính, ung thư (phổi, gan, dạ dày, vòm họng,…), bệnh tim, đái tháo đường. Trên thế giới, hơn 8 triệu người đã chết do hút thuốc trực tiếp và có tới 890.000 người thiệt mạng do hút thuốc thụ động.

Các chuyên gia y tế đánh giá, tỷ lệ tới 81,7% học sinh, sinh viên hút thuốc trên địa bàn là con số đáng báo động, thế hệ trẻ của thủ đô không chỉ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bản thân và những người xung quanh mà còn gây ảnh hưởng tới tình hình kinh tế - xã hội.

Nguồn: viettimes.vn

Nếu một người liên tục hút thuốc trong hơn một thập kỷ, nguy cơ phát triển ung thư phổi sẽ tăng lên rất nhiều. Nguyên nhân là do trong quá trình đốt cháy, thuốc lá giải phóng rất nhiều chất Benzopyrene, Formandehit, ĐĐT- Đieldrin, Tar...là những chất gây ung thư. Các nghiên cứu cho thấy những người hút thuốc trong một thời gian dài có nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp 15-20 lần so với những người không hút thuốc. Nếu họ là người nghiện thuốc lá nặng, nguy cơ còn cao gấp 25-30 lần. Nhiều người hút thuốc, ngay cả khi họ cảm thấy phổi khó chịu, cũng không đến bệnh viện để kiểm tra. Điều này dễ khiến những người có bệnh ung thư phổi bị phát hiện muộn, thường rất khó khăn trong quá trình điều trị. Do vậy, nếu bạn là người hút thuốc thường xuyên, hãy đi khám sức khỏe định kỳ 3 hoặc 6 tháng/lần. Hãy đến bệnh viện khám ngay nếu có những biểu hiện sau đây, vì đó có thể là dấu hiệu của căn bệnh ung thư phổi.

Ho khan, khó chịu

Ung thư phổi phát triển sẽ thay đổi dịch tiết niêm mạc phế quản, kết hợp với viêm phổi tắc nghẽn... gây nên biểu hiện điển hình là ho khan gây khó chịu, ho đến không kiểm soát được.
Đờm có máu Việc cung cấp máu của mô khối u không chỉ dày đặc mà còn dễ đứt gãy, vì vậy khi ho, rất dễ gây vỡ mạch máu, khiến máu xuất hiện trong đờm. Nếu vỡ mạch máu lớn, sẽ dẫn hiện tượng ho ra toàn máu.

Đau ngực

Ung thư phổi có thể gây đau ngực, do khối u xâm lấn màng phổi, thành ngực hoặc xương sườn, chèn ép vào các dây thần kinh hoặc bộ phận khác gây ra.

Khó thở

Khối u ung thư làm tắc nghẽn đường thở, gây khó thở. Ung thư phổi thường kết hợp với tràn dịch màng phổi, ứ dịch cũng có thể gây khó thở.

Những người hút thuốc thường xuyên và lâu năm, cần có kế hoạch giảm hút và cai thuốc và cần đi chụp CT phổi định kỳ hàng năm ngay cả khi không có dấu hiệu khó chịu về sức khỏe, để có thể phát hiện được căn bệnh ung thư phổi sớm và điều trị kịp thời./.

Thuốc lá giết chết hơn 8 triệu người trên toàn cầu mỗi năm. Trong đó hơn 7 triệu người tử vong do sử dụng thuốc lá trực tiếp và khoảng 1,2 triệu người tử vong dù không hút thuốc nhưng tiếp xúc với khói thuốc một cách thụ động.

Hút thuốc lá là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và làm tăng mức độ nghiêm trọng của các bệnh về đường hô hấp. Theo đánh giá của hội đồng các chuyên gia y tế công cộng được WHO triệu tập vào ngày 29 tháng 4 năm 2020 cho thấy những người hút thuốc có nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe do COVID-19 cao hơn so với những người không hút thuốc.

COVID-19 là một bệnh truyền nhiễm chủ yếu tấn công phổi. Hút thuốc lá làm suy yếu chức năng phổi khiến cơ thể khó chống lại vi rút corona và các bệnh khác. Hút thuốc lá cũng là yếu tố nguy cơ chính đối với các bệnh không lây nhiễm như bệnh tim mạch, ung thư, bệnh hô hấp và đái tháo đường, khiến những người mắc các bệnh này có nguy cơ mắc bệnh nặng hơn khi bị nhiễm COVID-19. Các nghiên cứu cho thấy những người hút thuốc khi mắc COVID-19 có nguy cơ mắc bệnh nặng và tử vong cao hơn .

WHO liên tục đánh giá các nghiên cứu mới, bao gồm các nghiên cứu về mối liên hệ giữa việc sử dụng thuốc lá, sử dụng nicotin và COVID-19. WHO kêu gọi các nhà nghiên cứu, các nhà khoa học và giới truyền thông nên thận trọng về việc khuếch đại các tuyên bố chưa được chứng minh rằng thuốc lá hoặc nicotin có thể làm giảm nguy cơ mắc COVID-19. Hiện tại chúng ta không có đủ thông tin để xác nhận bất kỳ mối liên hệ nào giữa thuốc lá hoặc nicotine trong việc phòng ngừa hoặc điều trị bệnh COVID-19.

Các liệu pháp thay thế nicotin, như kẹo cao su và miếng dán được thiết kế để giúp người hút thuốc bỏ thuốc lá. WHO khuyến cáo người hút thuốc nên bắt đầu thực hiện ngay các bước để bỏ thuốc bằng cách sử dụng các phương pháp đã được chứng minh, như tư vấn bỏ thuốc qua số điện thoại miễn phí (ở Việt Nam là số 18006606), chương trình nhắn tin giúp bỏ thuốc qua điện thoại di động và liệu pháp thay thế nicotin.

Trong vòng 20 phút sau khi bỏ thuốc, nhịp tim và huyết áp giảm. Sau 12 giờ, nồng độ các-bon mô-nô xít trong máu giảm xuống mức bình thường. Trong vòng từ 2-12 tuần, hệ tuần hoàn được cải thiện và chức năng phổi tăng lên. Sau 1-9 tháng, ho và khó thở giảm.

WHO nhấn mạnh vai trò quan trọng của các nghiên cứu có hệ thống, chất lượng cao và được phê duyệt về mặt đạo đức sẽ góp phần cải thiện sức khỏe cá nhân và cộng đồng. WHO đồng thời cảnh báo việc quảng bá các can thiệp chưa được chứng minh có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe.

- + Đọc bài viết In bài viết Gửi bài viết

Bỏ thuốc đễ thực hiện trách nhiệm với xã hội

08/03/2022

Theo Nghị quyết WHA42.19 của Hội đồng Y tế thế giới (World Health Assembly), ngày 31 tháng 5 hàng năm được chọn là Ngày Thế giới không thuốc lá (World No Tobacco Day - WNTD) kể từ năm 1987, nhằm khuyến khích khoảng thời gian 24 giờ không có khói thuốc lá trên toàn cầu, qua đó, tăng cường hơn nữa sự quan tâm, chú ý của các ngành, các cấp và cộng đồng về tác hại thuốc lá gây ra cho người hút thuốc lá chủ động cũng như thụ động, mà hàng năm cướp đi sinh mạng của khoảng 5,4 triệu người trên toàn cầu. Ngày Thế giới không thuốc lá là dịp để nhấn mạnh các thông điệp về kiểm soát thuốc lá cụ thể và tăng cường tuân thủ Công ước khung về Kiểm soát thuốc lá (FCTC) của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Hút thuốc lá là một thói quen lâu đời của nhiều người, rất khó bỏ được mặc dù ai cũng biết rằng hút thuốc lá là có hại cho sức khỏe cho chính mình và cho người khác. Cứ hút mỗi điếu thuốc là tự mình làm mất đi 5,5 giây cuộc sống. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc lá ngắn hơn so với người không hút thuốc từ 5-8 năm. Hút thuốc lá sẽ gây ra nhiều bệnh và làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30-80%. Khói thuốc lá với hơn 7.000 độc chất hóa học (trong đó có hơn 70 chất gây ra ung thư) không chỉ gây độc cho cơ thể người hút mà còn người hút thuốc thụ động, đặc biệt ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ em, người già và phụ nữ. Những chất độc này đã gây ra những bệnh trên hầu hết các cơ quan của cơ thể. Khói thuốc lá liên quan đến 90% số ca bệnh ung thư phổi, 75% số ca bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, 25% số ca bệnh tim do thiếu máu cục bộ. Các chất độc trong khói thuốc lá còn gây ra các bệnh lý khác như rụng tóc, đục thủy tinh thể, viêm nướu răng, ung thư miệng, viêm phổi, viêm phế quản, hen suyễn, xơ vữa động mạch, tai biến mạch máu não, viêm loét dạ dày - tá tràng, bất lực, sinh non, xảy thai, tuyên tắc mạch các chi… Có thể nói rằng, từ đầu đến chân, không có nơi nào mà không bị ảnh hưởng từ các chất độc hại của khói thuốc lá.

Hiện nay, số người hút thuốc lá điện tử đang có xu hướng gia tăng, nhất là giới trẻ vì họ cho rằng hút thuốc lá, thuốc lào mới hại chứ thuốc lá điện tử không gây hại và do đó, nhiều người đã bỏ thuốc lá mà chuyển sang hút thuốc lá điện tử. Nicotin trong khói thuốc lá điện tử nguy hiểm chẳng kém gì thuốc lá thông thường. Nó vẫn gây viêm phổi, tắc nghẽn phổi mãn tính, dễ gây ra biến chứng ung thư phổi. Nicotin bám lên thành mạch máu, mạch máu não, gây xơ vữa và giảm co giãn các mạch máu, nguy cơ gây ra đột quỵ bởi nhồi máu cơ tim hoặc nhồi máu não. Ngoài ra, các loại tinh dầu thuốc lá điện tử còn có hương thơm, với cấu tạo hóa học là các vòng benzene, là hóa chất độc hại thường được sử dụng trong chế tạo vật liệu xây dựng và bảo quản thi hài, có khả năng gây ra các bệnh ung thư nguy hiểm. Mới đây, Viện Khoa học hình sự Bộ Công an vừa phát hiện một loại ma túy rất mới được tẩm vào thuốc lào, thuốc lá và dung dịch thuốc lá điện tử. Đáng lo ngại hơn vì đây là một loại ma túy tổng hợp mới không thể phân biệt bằng mắt thường mà phải bằng giám định. Loại ma túy này chứa đến 9 chất gây ảo giác cực mạnh nhưng lại không nằm trong danh mục các chất cấm ở nước ta hiện nay. Đây là một loại dung dịch sử dụng cho thuốc lá điện tử hay còn gọi là vape, có tên gọi là juice và được bày bán công khai ngoài thị trường.

Học sinh hút thuốc lá điện tử

Không chỉ tác hại đối với sức khỏe, thuốc lá còn gây cho xã hội tổn thất về kinh tế rất lớn. Cũng như xu hướng chung của thế giới, số người hút thuốc tại Việt Nam tập trung nhiều nhất ở nhóm thu nhập thấp. Tại Việt Nam, mỗi năm, một người có hút thuốc ở Việt Nam chi hơn 700.000 đồng cho thuốc lá. Với 12 triệu người hút, một năm chúng ta tốn hơn 8.200 tỷ đồng cho mặt hàng này. Số tiền đó đủ để mua lương thực nuôi sống 10,6 triệu người. Theo thống kê, chi phí điều trị nội trú, ngoại trú và tự điều trị cho 5 nhóm bệnh liên quan đến thuốc lá là gần 9.000 tỷ đồng, trong đó chi phí điều trị nội trú cho một đợt nằm viện, Chính phủ chi 40%, bảo hiểm chi 19% và người bệnh chi 41%. Ngoài ra, thuốc lá còn là tác nhân gây ra 10% các vụ tai nạn và cháy nổ, làm tăng ngày nghỉ làm của nhân viên do bệnh tật, làm xấu và nhanh hỏng các tài sản, tăng chi phí quét dọn và bảo dưỡng, qua đó tăng các chi phí các khoản bảo hiểm.

Thản nhiên hút thuốc nơi không cho phép.

Dù tác hại là thế nhưng không khó để gặp cảnh trong một đám cưới, đám giỗ hay ngay tại bàn tiệc có phụ nữ mang thai và trẻ em, nhiều ông vẫn thản nhiên phì phèo nhả khói. Đi vào chốn công cộng, ngay cả trong bệnh viện, thì rất nhiều người phì phà thuốc lá, bất chấp sự khó chịu của người xung quanh - những người phải hút thuốc thụ động.

Tỉnh Tiền Giang đã rất tích cực trong việc phòng chống tác hại của thuốc lá. Tiền Giang đã tiếp nhận và triển khai Dự án Truyền thông phòng chống tác hại thuốc lá do tổ chức Rockerfeller tài trợ thí điểm tại tại Thành phố Mỹ Tho từ năm 2005 đến 2007. Điều tra năm 2005, tỷ lệ nam hút thuốc là 38,8%, nữ là 0,5%. Tỷ lệ hút thuốc lá thụ động là 74%. Qua đánh giá kết thúc Dự án, chúng ta đạt được một số kết quả đáng khích lệ, tỷ lệ người dân có hiểu biết đúng về thuốc lá có tăng lên, nhất là biết thế nào là hút thuốc lá thụ động và đã có người dám bày tỏ thái độ phản đối người người hút thuốc lá trong nhà; đã giảm tỷ lệ người hút thuốc lá, một số người đã tự nguyện bỏ hẳn thói quen hút thuốc lá. Bên cạnh đó, Tiền Giang là một trong ba tỉnh điểm của Bộ Y tế để triển khai Dự án Xây dựng mô hình môi trường không khói thuốc giai đoạn 2010-2012. Dự án thực hiện bao phủ bao gồm UBND tỉnh và tất cả các sở ngành với 35 đơn vị và hơn 8.000 cán bộ, công chức, viên chức trong tỉnh. Tiền Giang cũng là tỉnh đầu tiên của cả nước xây dựng được Chỉ thị về Phòng chống tác hại của thuốc lá của UBND tỉnh vào năm 2007. Hàng năm, tỉnh đều có tổ chức meeting, diễu hành để tuyên truyền về phòng chống tác hại thuốc lá để hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc là (31/5) và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá. Tuy nhiên, có thể nói rằng, công tác phòng chống tác hại thuốc lá cả nước nói chung và Tiền Giang nói riêng vẫn còn rất nhiều những khó khăn và thách thức mà mọi người cần phải cùng chung tay thực hiện mới mong có được một môi trường trong lành không có khói thuốc trong thời gian rất dài nữa.

Khói thuốc lá là kẻ giết người thầm lặng, là tác nhân gây ra biết bao nhiêu bệnh tật. Khói thuốc lá đã, đang và sẽ tiếp tục đầu độc cả thế giới này. Hút thuốc rất có hại cho mình và cho sức khỏe cộng đồng. Lời cảnh báo này dường như đã quá cũ, nhưng có lẽ với người Việt như vẫn còn mới tinh. Để thực hiện trách nhiệm đối với gia đình, cộng đồng và xã hội, chúng tôi mong rằng, những người đang hút thuốc hãy suy nghĩ và cố gắng bỏ hút thuốc, còn những người hút thuốc thụ động thì mạnh dạn bày tỏ ý kiến đối với người hút thuốc nhằm tạo áp lực cho họ có trách nhiệm hơn. Qua đó, mỗi người đã góp một phần vào việc xây dựng một thế giới trong lành không có khói thuốc độc hại, vì sức khỏe của nòi giống dân tộc và tương lai của con cháu mai sau./.

BS CKII Trần Thanh Thảo.

- + Đọc bài viết In bài viết Gửi bài viết