Phương pháp chuyên gia là phương pháp sử dụng trí tuệ của đội ngũ chuyên gia có trình độ cao của một chuyên ngành để xem xét, nhận định bản chất một sự kiện khoa học hay thực tiễn phức tạp, để tìm ra giải pháp tối ưu cho các sự kiện đó hay đánh giá một sản phẩm khoa học. Trong giáo dục, đó là phương pháp thu thập thông tin khoa học, nhận định, đánh giá một sản phẩm khoa học giáo dục, bằng cách sử dụng trí tuệ một đội ngũ chuyên gia giáo dục có trình độ cao, ý kiến của từng người sẽ bổ sung lẫn nhau, kiểm tra lẫn nhau cho ta một ý kiến đa số, khách quan về một vấn đề giáo dục. Yêu cầu khi sử dụng phương phápĐây là phương pháp tiết kiệm nhất, nhưng sử dụng phương pháp này cần tính
đến các yêu cầu sau đây:
Có thể tiến hành phương pháp này qua hình thức hội thảo, tranh luận, đánh giá, nghiệm thu công trình khoa học, lấy ý kiến. Người chủ trì phải ghi chép chu đáo các ý kiến của từng người, nếu thấy cần thiết phải ghi âm, quay phim hoặc ghi tốc kí. Tất cả các tư liệu thu được phải xử lí theo cùng một chuẩn, một hệ thống, các ý kiến trùng nhau hay gần nhau của đa số chuyên gia sẽ là kết luận chung về sự kiện ta cần nghiên cứu. Phương pháp chuyên gia được sử dụng ở giai đoạn cuối cùng, hoặc khi phương pháp nghiên cứu khác không cho kết quả.
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (331.38 KB, 17 trang ) Phương pháp chuyên gia đánh giá tác động môi trườngTRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘIVIỆN KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ MÔI TRƯỜNG ———————————– TIỂU LUẬNĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNGĐề Tài:PHƯƠNG PHÁP CHUYÊN GIA Giáo viên hướng dẫn : Th.S Đinh Bách KhoaSinh viên thực hiện : Bùi Ngọc Hoàng – QLMT K50Vũ Văn Hùng – QLMT K50 Nguyễn Đức Quang – CNMT – K50 Nguyễn Văn Chính – CNMT – K50Hà Nội 10 / 2008Lời mở đầu 1 Phương pháp chuyên gia đánh giá tác động môi trườngTrong những năm gần đây, công chúng ngày càng quan tâm đến các vấn đề môi trường, đến phát triển bền vững và cải tiến phương thức quản lý phát triển sao cho hài hòa với lợi ích môi trường. Cùng với sự quan tâm đó là sự ra đời của các quy định luật pháp mới bao gồm các quy định của quốc gia và quốc tế nhằm cố gắng làm thay đổi mối quan hệ giữa môi trường và phát triển. Ðánh giá tác động môi trường là một ví dụ quan trọng về một trong những nỗ lực đó Đánh giá tác động môi trường (ĐTM ) ( Tiếng anh là : Environmental Impact Assessment (EIA) ) là căn cứ mang tính chất pháp lý bắt buộc của dự án phát triển . Theo quy định của luật bảo vệ môi trường thì ĐTM phải được thông qua thì dự án mới được cấp phép đầu tư. Đánh giá tác động môi trường nhằm mục đích cân nhắc giữa môi trường và phát triển nhằm hạn chế tối đa các tác động có hại cho môi trường.Việc thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường sử dụng nhiều phương pháp khoa học kỹ thuật , kinh tế , kinh nghiêm v.v. Và phương pháp tham khảo ý kiến chuyên gia để đánh giá , dự báo các vấn đề trong báo cáo là một trong các phương pháp được áp dụng.Do nguồn tài liệu hạn chế nên bài tiểu luận không tránh khỏi sự thiếu sót rất mong được sự đóng góp của thầy và các bạn . Xin chân thành cám ơn! Tiểu luận được hoàn thành với sự đóng góp của cả nhóm .Mục lục 2 Phương pháp chuyên gia đánh giá tác động môi trườngLời nói đầu 1Mục lục 2I. Tổng quan về đánh giá tác động môi trường 3I.1 Khái niệm 3I.2 Cấu trúc báo cáo đánh giá tác động môi trường 3I.3 Các phương pháp sử dụng 4 II. Phương pháp ý kiến chuyên gia 4 II.1 Định nghĩa 4II.2 Lựa chọn và thành lập nhóm chuyên gia 5 II.3 Phương pháp trưng cầu ý kiến chuyên gia 7II.4 Phân tích kết quả trưng cầu ý kiến 8II.5 Ưu , nhược điểm 13III. Kết luận chung 14IV. Phương pháp Delphi 14Tài liệu tham khảo 16I. Tổng quan về đánh giá tác động môi trườngI.1 Khái niệm 3 Phương pháp chuyên gia đánh giá tác động môi trườngĐánh giá tác động môi trường là quá trình phân tích, đánh giá, dự báo ảnh hưởng đến môi trường của các dự án quy hoạch, phát triển kinh tế – xã hội, của các cơ sở sản xuất, kinh doanh, công trình kinh tế, khoa học kỹ thuật, y tế, văn hoá, xã hội, an ninh, quốc phòng và các công trình khác, đề xuất các giải pháp thích hợp về bảo vệ môi trường. Hoạt động phát triển kinh tế – xã hội ở đây có loại mang tính kinh tế – xã hội của quốc gia, của một địa phương lớn, hoặc một ngành kinh tế văn hóa quan trọng (luật lệ, chính sách quốc gia, những chương trình quốc gia về phát triển kinh tế – xã hội, kế hoạch quốc gia dài hạn), có loại mang tính kinh tế – xã hội vi mô như đề án xây dựng công trình xây dựng cơ bản, quy hoạch phát triển, sơ đồ sử dụng một dạng hoặc nhiều dạng tài nguyên thiên nhiên tại một địa phương nhỏ. Tuy nhiên, một hoạt động có ý nghĩa vi mô đối với cấp quốc gia, nhưng có thể có ý nghĩa vĩ mô đối với xí nghiệp. Hoạt động vi mô nhưng Xem thêm: Nhà của Đức Mõm ở đâu được tổ chức một cách phổ biến trên địa bàn rộng có khi lại mang ý nghĩa vĩ mô. Tác động đến môi trường có thể tốt hoặc xấu, có lợi hoặc có hại nhưng việc đánh giá tác động môi trường sẽ giúp những nhà ra quyết định chủ động lựa chọn những phương án khả thi và tối ưu về kinh tế và kỹ thuật trong bất cứ một kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội nào. ( http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach)I.2 Cấu trúc của báo cáo đánh giá tác động môi trườngTuy luật các nước có những đòi hỏi chi tiết hơi khác nhau về ĐTM , nhưng những điểm chính thì không có gì khác biệt và đều có những phần sau đây:– Dự án và những lựa chọn: Mục đích, các chi tiết kỹ thuật cụ thể của công trình (chẳng hạn nếu là nhà máy thì sẽ có những bộ phận gì, dùng vật liệu gì, tiêu bao nhiêu năng lượng, dùng bao nhiêu công nhân, mặt bàn ra sao, v.v.). Ngoài ra, cần cho biết những lựa chọn khác (alternatives) và so sánh chúng với dự án hiện tại. Những so sánh này cần phải khách quan và khoa học chứ không được “một chiều” theo kiểu luật sư bào chữa cho thân chủ.– Khung cảnh môi trường nền của dự án: tả rõ môi trường có thể bị ảnh hưởng. Đây không phải chỉ là môi trường thiên nhiên mà còn cả môi trường con người: cảnh quan, văn hóa, di tích lịch sử, xã hội (đời sống xã hội của dân chúng, giải trí), kinh tế (công ăn việc làm, lợi tức cho địa phương và toàn quốc). – Tác dụng của công trình lên môi trường: phần này là một danh sách các tác dụng mà dự án có thể có lên môi trường. Danh sách này cần đầy đủ và khách quan. Tất cả những hoạt động chi tiết liên quan đến dự án phải được liệt kê, trong các giai đoạn: xây dựng, hoạt động, và dọn dẹp sau khi ngừng hoạt động. Sau đó, tác động của từng hoạt động lên các thành tố môi trường được xem xét và dánh giá. Các thành tố môi trường cần được xem xét gồm các thành tố thiên nhiên và con người, như đã nói ở trên. Xem thêm: Giá 1kg xương ống heo/bò bao nhiêu tiền? Mua ở đâu 2022 – Những biện pháp chủ dự án sẽ dùng để khắc phục hay giảm tới mức tối thiểu những tác động xấu của dự án. – Kết luận – tóm tắt các điểm chính để chứng minh rằng tác động lợi nhiều hơn là hại.I.3 Các phương pháp thường sử dụng trong lập báo cáo ĐTMHiện nay có rất nhiều phương pháp sử dụng rong đánh giá tác động môi trường , nhưng người ta sử dụng các phương pháp sau : 4 Phương pháp chuyên gia đánh giá tác động môi trường– Phương pháp liệt kê – Phương pháp danh mục kiểm tra – Phương pháp ma trận – Phương pháp chập bản đồ – Phương pháp sơ đồ mạng – Phương pháp mô hình hoá– Phương pháp chuyên gia– Phươnh pháp sử dụng hệ thống thong tin địa lýII. Phương pháp ý kiến chuyên gia đánh giá tác động môi trườngII.1 Định nghĩaPhương pháp chuyên gia là phương pháp thu thập và xử lý những đánh giá, dự báo bằng cách tập hợp và hỏi ý kiến các chuyên gia giỏi thuộc một lĩnh vực hẹp của khoa học kỹ thuật hoặc sản xuất. Quá trình áp dụng phương pháp chuyên gia có thể chia thành ba giai đoạn lớn: – Lựa chọn chuyên gia; – Trưng cầu ý kiến chuyên gia;– Thu thập và xử lý các đánh giá dự báo.Chuyên gia giỏi là người thấy rõ nhất những mâu thuẫn và những vấn đề tồn tại trong lĩnh vực hoạt động của mình, đồng thời về mặt tâm lý họ luôn luôn hướng về tương lai để giải quyết những vấn đề đó dựa trên những hiểu biết sâu sắc, kinh nghiệm sản xuất phong phú và linh cảm nghề nghiệp nhạy bén. Phương pháp chuyên gia dựa trên cơ sở đánh giá tổng kết kinh nghiệm, khả năng phản ánh tương lai một cách tự nhiên của các chuyên gia giỏi và xử lý thống kê các câu trả lời một cách khoa học. Nhiệm vụ của phương pháp là đưa ra những dự báo khách quan về tương lai phát triển của khoa học kỹ thuật hoặc sản xuất dựa trên việc xử lý có hệ thống các đánh giá dự báo của các chuyên gia. ( ThS. Nguyễn Quốc Tòng. (http://www.vienkinhte.hochiminhcity.gov.vn/) ) Phương pháp chuyên gia là phương pháp tổng hợp nhiều phương pháp mang tính kinh nghiệm cao của các chuyên gia II.2. Lựa chọn và thành lập nhóm chuyên gia, kết hợp:Như định nghĩa phương pháp , đánh giá một vấn đề cần 1 nhóm các chuyên gia , việc lựa chọn và kết hợp các chuyên gia quyết định sự thành công của quá trình dánh giá . Mỗi một dự án có đặc thù riêng nên lựa chọn chuyên gia cần kết hợp họ thành 1 nhóm có đầy đủ kinh nghiệm và hiểu biết về chuyên môn và các vấn đề liên quan. 5 Xem thêm: Đánh giá máy lọc nước Kangen K8 có tốt không Phương pháp chuyên gia đánh giá tác động môi trường Khi đánh giá ,dự báo bằng phương pháp chuyên gia, chúng ta cần thành lập nhóm chuyên gia, chủ yếu có 2 nhóm sau đây:a) Nhóm chuyên gia thường trực:Thành phần nhóm này, thực chất là chủ nhiệm đề tài (hoặc chuyên đề đang nghiên cứu) gồm từ nhóm người cùng phối hợp tham gia, trong đó có 1 chuyên gia chủ trí xây dựng đề cương nghiên cứu và phương pháp luận của đề tài về các vấn đề về môi trường và phát triển mà chủ đầu tư đã vạch ra trong dự án phát triển , quy hoạch , dự luật v.v.. Như vậy phải hình thành nhóm thường trực.b) Lập danh sách mời chuyên gia:Dựa trên các vấn đề chính của đối tượng của dự án nhóm chuyên gia thường trực đề xuất mời các chuyên gia tham gia đánh giá ,dự báo. Một vấn đề vô cùng quan trọng ở khâu này là xác định cho được vấn đề trong số chuyên gia trong tất cả các lĩnh vực cần tham khảo ý kiến chuyên gia là tỷ lệ số chuyên gia cũng như số lượng chuyên gia là bao nhiêu. Nếu chúng ta không có cách tiếp cận đúng về vấn đề này thì khi mời chuyên gia và xử lý kết quả sẽ cho ta một kết quả hội làng và phản ánh không đúng xu hướng đánh giá của dự án .II.2.2. Thu thập xây dựng các tư liệu về lĩnh vực liên quan:Để phục vụ cho công việc tuyển chọn chuyên gia, chúng ta phải tiến hành sưu tầm danh sách chuyên gia, thu thập các thông tin có liên quan đến dự án , quy hoạch v.v. gồm các tiêu chí như:– Nguồn lao động (nhu cầu)– Môi trường tự nhiên , môi trường vật lý , môi trường xã hội– Vị trí địa lý , địa hình , khí hậu. – Tài nguyên , hệ sinh thái – Lịch sử phát triển các vấn đề tương tự– Và một số tư liệu khác có liên quan như chủ trương phát triển vùng , chính sách ưu tiên , hạn chế , các điều luật liên qua – .v.v.II.2.3. Xây dựng biểu câu hỏi lấy ý kiến chuyên gia:Khi ta có được các phương án, xác định được các vấn đề của đối tượng đánh giá , dự báo, chúng ta có cơ sở đưa ra những câu hỏi về mặt số lượng, đồng thời căn cứ vào yêu cầu đề ra cần soạn thảo thêm các câu hỏi nhằm thu được các thông tin đánh giá về mặt chất lượng và quan hệ. Các câu hỏi luôn phải xoay quanh trọng tâm để có sự thống nhất và toàn diện.II.2.4. Cung cấp thông tin cần thiết cho các chuyên gia: 6 |
