Măng cụt là loại trái cây khá phổ biến ở các nước Châu Á như Thái Lan, Mã lai, Indonesia và cả Việt Nam. Ở nước ta trồng chăm sóc măng cụt khá phổ biến ở miền Nam tại các tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long. Giống cây măng cụt cho năng suất cao nên được bà con nơi đây trồng rộng rãi. Người tiêu dùng bình chọn đây là nữ hoàng của cây ăn trái nhiệt đới. Vì trái măng cụt hình dáng đẹp và hương vị thơm ngon giàu dinh dưỡng của chúng Show
1. Điều kiện sinh thái để trồng chăm sóc măng cụtĐất trồng: Măng cụt không kén đất. Nhưng giống măng cụt phát triển tốt nhất trên đất tơi xốp, dễ thoát nước, giàu chất hữu cơ. Măng cụt không thích hợp trên đất mặn hoặc nhiễm mặn. Nhiệt độ và ánh sáng: Măng cụt phát triển tốt ở nhiệt độ 25-35oC, không ưa trảng nên khi trồng cần phải che bóng cho măng cụt. Nước: cần cung cấp nước đầy đủ trong mùa nắng và thoát nước tốt trong mùa mưa. 2. Kỹ thuật nhân giống để trồng chăm sóc măng cụt.Nhân giống măng cụt bằng cách ghép đọt hoặc gieo hạt. – Phương pháp ghép không đạt hiệu quả cao. Do cây măng cụt con có tỉ lệ hao hụt rất lớn. Cây măng cụt ghép cho trái nhỏ và ít hơn so với cây trồng bằng hạt măng cụt. – Gieo hạt là phương pháp nhân giống phổ biến của măng cụt. Măng cụt đậu trái không thụ phấn, hạt măng cụt được phát triển từ phôi cái nên cây trồng từ hạt có đặc tính giống như cây mẹ. Cách gieo hạt: hạt măng cụt mau mất sức nẩy mầm, do đó không nên dự trữ hạt lâu. Chọn hạt to, nặng > 1g từ những trái mặng cụt chín. Rửa sạch hạt và gieo vào bầu đất hoặc liếp ươm. Vật liệu của bầu hoặc liếp ươm là tro trấu, bột sơ dừa hoặc cát mịn trộn phân hữu cơ. Thường xuyên tưới nước giữ ẩm, 20-30 ngày sau hạt măng cụt nẩy mầm. Khi cây lớn thì chuyển sang bầu lớn chú ý không làm tổn thương rễ vì rễ măng cụt không có lông hút và rất yếu. Cây phát triển rất chậm, trung bình 2 tháng măng cụt mới cho 1 cặp lá. Khi được chăm sóc tốt, bón phân đầy đủ sẽ giúp cho măng cụt phát triển nhanh hơn. 3. Kỹ thuật trồng chăm sóc măng cụt:Chuẩn bị đất: nên trồng măng cụt trên mô của đất liếp, có bờ bao cống bọng để thoát nước tốt trong mùa mưa, cung cấp đủ nước trong mùa nắng. Mật độ khoảng cách: măng cụt có tán cây lớn, tán là sum xuê, do đó nên trồng thưa cây cách nhau 7-10m, mật độ 100-200 cây/ha, với khoảng cách trồng nầy cây sẽ giao tán sau 30 năm trồng. Chuẩn bị mô: mô cần được chuẩn bị 1-2 tháng trước khi trồng. Mô hình tròn có đường kính 0,6 –0,8m, cao 0,3-0,5m tùy theo địa hình cao hay thấp. Đất mô nên trộn với 10-20 kg phân chuồng hoai và 200g phân NPK 15-15-15. Kỹ thuật trồng: Khi cây con được 2 năm tuổi thì đem đi trồng, lúc này cây có 12-13 cặp lá và 1 cành cấp 1, khoét lỗ trên mô vừa với bầu đất, nhẹ nhàng đặt cây vào, lấp đất ngang mặt bầu, cắm cọc giữa cây không bị đổ ngã. Khi đặt cây cần cẩn thận để không bị hư rễ. Trồng cây che bóng và cây chắn gió trước khi trồng chăm sóc măng cụt:Măng cụt không chịu được ánh nắng trực tiếp, do đó cần che bóng cho cây trong 4-5 năm đầu. có thể trồng xen măng cụt với chuối hoặc trồng dưới tán dừa (hạn chế trồng chuối sứ vì chuối sứ có bộ rễ phát triển mạnh nên sẽ cạnh tranh dinh dưỡng với măng cụt). Cần trồng cây chắn gió cho măng cụt vì gió có thể làm hại lá và trái. Tưới nước: Bộ rễ măng cụt không có lông hút và phát triển kém cho nên cần cung cấp đầy đủ, thường xuyên cho cây trong mùa nắng và thoát nước tốt trong mùa mưa. Nếu thiếu nước cây sẽ chậm lớn. Đặc biệt giai đoạn sau trổ hoa, mang trái, nếu thiếu nước trái măng cụt nhỏ và có phẩm chất kém. Tỉa cành, tạo tán: Khi cành còn nhỏ cần tỉa bỏ các cành vượt, cành đan chéo nhau để tạo tán cho cây cân đối sau này. Khi cây đã cho trái, sau thu hoạch cần tỉa bỏ cành sâu bệnh, giập gãy, cành vượt. Chú ý không tỉa quá nhiều làm cho gốc trơ trụi, ánh nắng mặt trời chiếu thẳng vào gốc sẽ gây hại cho cây. Để tạo tán cho cây lùn và tròn đều thì tiến hành cắt ngọn khi cây cao 8-10 m. 4. Bón phân và xử lý ra hoa cho cây măng cụt4.1 Bón phân cho cây măng cụtCần bón cho cây 10-20kg phân chuồng/năm/cây vào đầu hoặc cuối mùa mưa. Ngoài ra, cần bón thêm phân NPK có hàm lượng N cao để giúp cây tăng trưởng nhanh. – Giai đoạn cây chưa cho trái: năm đầu sau trồng bón 0,5kg/cây, các năm sau tăng dần lên mỗi năm 0,5kg. Có thế bón 2 lần trong năm, vào đầu và cuối mùa mưa. – Giai đoạn cây cho trái ổn định: hàng năm bón cho cây phân chuồng và 10-12 kg phân NPK. Chia làm 3 lần bón: + Lần 1: sau thu hoạch bón toàn bộ phân chuồng = 3-4kg NPK 20-20-15. + Lần 2: trước khi ra hoa 30-40 ngày, bón phân có hàm lượng N thấp, P và K cao, mỗi gốc bón 3-4 kg DAP + Kali theo tỉ lệ 1:1. + Lần 3: sau đậu trái, khi đường kính trái 2cm, bón phân có hàm lượng K cao, để tăng phẩm chất trái. Mỗi gốc bón 3-4kg phân 20-20-15. Tuy nhiên, mỗi lượng phân bón có thể gia giảm tùy thuộc vào tán cây, vào tình trạng sinh trưởng của cây, cây càng lớn lượng phân bón ngày càng tăng, năm trúng mùa bón nhiều hơn năm thất mùa. Nếu cây phát triển chậm thì tăng cường thêm phân Urea. 4.2 Xử lý ra hoa sớm:Để măng cụt ra hoa sớm và bán được giá cao thì ngay sau thu hoạch tiến hành tỉa cành, bón phân để giúp cây sớm đâm tược non. Khi thấy cây chậm ra tược có thể phun thêm urea trên lá với liều lượng 50-100g/bình. Khi đọt non được 9-10 tuần tuổi thì rút nước ra khỏi mương vườn và ngưng tưới trong 3-4 tuần, đến khi là có biểu hiện héo thì tiến hành cho nước vào mương và tưới đẫm trở lại: thực hiện 1-2 lần cây sẽ ra hoa. Nếu cây chưa ra hoa có thể tạo khô hạn lại lần 5. Phòng trừ sâu bệnh cho cây măng cụt5.1 Sâu vẽ bùa:Sâu non phá hại bằng cách đào những đường ngoằn ngoèo, ăn lớp biểu bì của lá làm cho lá bị biến dạng, mặt trên của lá bị khô, lá bị rụng. Bướm đẻ trứng trên là, làm nhộng trên những hầm ở lá. Phòng trị: phun các loại thuốc như Vertimec, cyperan, polytrin, D.C. Tronplus, confidor. 5.2 Nhện đỏ:Ấu trùng màu vàng nhạt hoặc nâu nhạt, khi trưởng thành có màu đỏ. Nhện đỏ tấn công lên là và trái, chích cạp và hút nhựa lá và trái. Trên lá, vết thương tạo thành những chấm nhỏ li ti trên mặt lá, khi bị nặng vết chấm lan rộng và có màu ánh bạc, sau đó là có thể bị khô và rụng. Trên trái, nhện thường sống tập trung ở phần cuống trái và đáy trái. Khi trái còn non, nhện chích và hút dịch ở lớp biểu bì là vỏ trái bị sần sùi. Phòng bệnh: nhện đỏ thường lờn thuốc, do đó cần luân phiên các loại thuốc đặc trị nhện như: Comite, Trebon, Danitol,… 5.3 Hiện tượng chảy nhựa vàng:Có thể do bọ trĩ tấn công từ khi cây ra hoa đến sau đậu trái. Bọ trĩ làm cho trái bị chảy nhựa, làm giảm giá trị thương phẩm. Ngoài ra, 1-2 tháng trước khi trái chín nếu gặp mưa lớn và mưa liên tục cũng làm cho trái dễ bị chảy nhựa vàng, nếu nặng thì phần thịt trái bị đắng, không ăn được. Phòng bệnh: phun các loại thuốc như Cyperan, Confidor, trebon, Regent, Comite,… Ngoài ra, măng cụt còn có các loại côn trùng khác tấn công như rệp dính, bọ xít,… 5.4 Bệnh hại:Chết nhánh: do nấm Pastaliotopsis sp. Làm cháy là và chết nhánh nhỏ trên cây, bệnh có thể lây lan nhanh làm cho cây xơ xác.. Phòng trị bằng cách phun các loại thuốc trừ nấm như: Manzate, Rovral, Derosal, Daconil,… Bệnh đốm rong: do nấm Cephaleuros virescens tấn công lên nhanh, thân tạo thành các đốm đồng tiền màu vàng hoặc màu xám xanh. Phòng trị bằng cách cạo vết bệnh và bôi thuốc có gốc đồng hoặc vôi quét tường lên vết bệnh. 6. Thu hoạch măng cụt Khoảng 4 tháng sau khi hoa thụ phấn thì có thể thu hoạch, thu khi màu vỏ vừa chuyển qua màu đỏ, thu non lúc vỏ mới chuyển màu hồng thì cơm trong; thu già khi màu vỏ trái tím sẫm thì trái cứng. Ở Việt Nam cây 7 – 8 tuổi mới chỉ có 10 – 20 quả bói. Dùng sào tre làm lồng để thu quả, tránh giựt làm quả rớt xuống đất sẽ khó bảo quản sau này. Thu hái, chuyên chở cẩn thận. Khi tồn trữ lâu vỏ quả rắn lại, còn thịt quả có khuynh hướng chuyển qua màu nâu.
Măng cụt là một loại quả được ưa thích tại Việt Nam. Nhu cầu tiêu dùng của nó ngày càng cao, vì thế cách trồng và kỹ thuật chăm sóc cây măng cụt cũng được quan tâm rất nhiều. Với những chia sẻ của hoacanhquangvy.com sau đây, chắc chắn các bạn sẽ không còn lăn tăn thắc mắc hay tìm kiếm thông tin ở đâu khác nữa. Tìm hiểu về cây măng cụtTrái măng cụt thì không còn xa lạ gì với tất cả chúng ta. Nhưng nói về cây măng cụt thì không phải ai cũng am hiểu. Mọi người cùng xem qua một số thông tin chính về loại cây này. Giới thiệuMăng cụt là cây ăn quả, có nguồn gốc từ các vùng nhiệt đới, hiện được trồng nhiều ở các nước Thái Lan, Malaysia, Indonesia và Việt Nam. Quả măng cụt được xem là nữ hoàng của trái cây nhiệt đới bởi vẻ ngoài độc đáo, hương vị hấp dẫn và chứa nhiều hàm lượng bổ dưỡng.
Đặc điểm sinh thái cây măng cụt+ Cây măng cụt còn có tên gọi khác là măng cụt tía, nhưng ít ai gọi như vậy. Nó thuộc họ bứa, cây cao từ 6 – 25m, thân gỗ. + Quả măng cụt tròn, vỏ dày, khi chín vỏ có màu đỏ tím. Ruột quả màu trắng, mọng nước, hơi xơ chia thành nhiều múi. Vị quả chua chua ngọt ngọt và có mùi thơm đặc trưng rất hấp dẫn. Trong quả có hạt hình quả hạnh không ăn được, chỉ có phần thịt màu trắng là ăn được. + Lá măng cụt xanh mướt, bóng láng, to khỏe mọc đối xứng nhau. Lá càng đẹp thì chứng tỏ cây đó càng khỏe và sẽ cho nhiều quả chất lượng. Tại nách của các cặp lá sẽ ra hoa, sau này nở thành quả. + Hoa măng cụt là hoa lưỡng tính, chỉ cần ra hoa là sẽ đậu quả. Người trồng không thể ép cây măng cụt ra hoa trái vụ như nhiều loại cây khác. Măng cụt ra hoa vào đầu tháng 3 hàng năm. Hoa màu đỏ tươi, có 4 – 6 đài hoa dính vào thành cuống của quả cho đến khi quả chín và được thu hoạch. + Quả măng cụt có bao nhiêu đài hoa dưới đáy quả thể hiện số múi có trong ruột. Chẳng hạn đáy hoa có 6 cánh chứng tỏ quả măng cụt đó có 6 múi thịt bên trong. Cây măng cụt có đặc điểm gì?Các nội dung liên quan đến việc trồng măng cụt đúng kỹ thuật để ra hoa sớm, có nhiều quả sẽ có ngay sau đây. Yêu cầu cơ bản khi trồng cây măng cụtĐể có được những vườn măng cụt sinh trưởng tốt, hoa lá xum xuê và ra quả chất lượng, cần thiết phải đáp ứng được những điều kiện cơ bản đầu tiên như sau: Cây măng cụt phải được trồng trong điều kiện lượng mưa thấp nhất từ 1.270mm/ năm thì mới sinh trưởng, phát triển tốt. Nó không thể sống được ở những vùng quá khô hoặc quá ẩm. Măng cụt phát triển tốt trong khoảng nhiệt độ 25 – 35ᵒC. Độ ẩm không khí thấp nhất đạt 80% là lý tưởng. Thực tế cho thấy cây sẽ chết nếu ở trong điều kiện nhiệt độ dưới 0ᵒC một thời gian dài. Thậm chí là cây trưởng thành cũng vậy. Yêu cầu những năm đầu sinh trường, cây măng cụt cần được che chắn để giảm bớt ánh nắng. Nếu bị chiếu ánh nắng gay gắt một cách trực tiếp thì cây con sẽ không sống được hoặc bị hư hỏng, chậm phát triển. Hiện nay việc chọn giống để trồng măng cụt khá đơn giản. Dù là hạt hay cây phát triển từ phôi cái thì cũng chỉ có 1 giống, Việt Nam cũng như ở Thái Lan. Vậy nên những ai dự định trồng măng cụt thì nên mua giống trong nước cho đỡ tốn kém. Nếu muốn chắc chắn hơn, bạn có thể chọn giống măng cụt từ các cá thể đã được bình tuyển, thông qua các chuyên gia hoặc hội thi trái cây đầu dòng ở các địa phương. Quan trọng là tìm kiếm nhà cung cấp uy tín để đảm bảo chất lượng giống. Các tiêu chí quan trọng để trồng măng cụt năng suất caoTiêu chuẩn giống cây tốtCây măng cụt con đạt chuẩn sẽ có những đặc điểm như:
Tiêu chuẩn hạt giống măng cụt tốtNếu là hạt giống thì bạn chỉ cần lựa chọn những hạt chắc, nẩy, nặng 1g trở lên. Hạt phải được lấy từ quả măng cụt chín, không để lâu ngày trước đó. Nếu được lấy ra lâu ngày thì sức nảy mầm của hạt giống không còn tốt như lúc đầu. Tiêu chuẩn về đất trồngTrồng măng cụt tốt nhất là nên ở đất hữu cơ, có tầng canh tác dày. Độ pH của đất trồng khoảng 5,5 – 7 là lý tưởng. Ngoài ra nên trồng ở gần nguồn nước tưới cho thuận lợi. Bầu đất ươm cây con hoặc hạt phải chắc chắn, nguyên vẹn, có mặt trong màu đen. Như vậy mới đảm bảo chất lượng cao nhất cho cây giống hoặc cây non mọc ra từ hạt giống. Cách trồng cây măng cụt cho năng suất caoCách trồng cây măng cụt bằng hạtTrồng cây măng cụt bằng hạt như thế nàoBước 1: Chọn hạt giống đạt chuẩn
Bước 2: Xử lý hạt giống và bầu ươm
Bước 3: Chuyển môi trường trồng
Bước 4: Trồng cây ngoài sân vườn
Bước 5: Cắm cọc để giữ cây cố định
Trồng măng cụt bằng cách ghép cànhNhiều người có kinh nghiệm cho biết, trồng măng cụt bằng cách ghép cành cho trái nhiều hơn. Tuy nhiên số lượng và chất lượng của trái lại không đạt như cách trồng măng cụt bằng gieo hạt. Cách trồng cây măng cụt bằng ghép cành: Bước 1: Tuyển chọn cành từ cây mẹ
Bước 2: Tiến hành ghép ngọn và đưa ra vườn trồng Ghép cây măng cụt theo kiểu nêm rồi dùng bao nilon bọc kín cành ghép cũng như nơi gốc ghép. Sau đó giữ ở vị trí có che bóng và chăm sóc như trường hợp gieo hạ ở trên. Khoảng 2 – 3 tháng sau thì mới đưa cây ra trồng ở sân vườn. Kỹ thuật chăm sóc cây măng cụt cho nhanh ra tráiSau khi trồng cây măng cụt thành công, bạn cần nắm những kỹ thuật chăm sóc sao cho cây nhanh ra trái. Và quả măng cụt thu hoạch được phải đáp ứng các tiêu chuẩn về số lượng cũng như chất lượng. Tưới nước, thoát nước hợp lýCây măng cụt có bộ rễ đặc biệt, chúng không có lông và hút nước kém. Vì thế người trồng cần chú ý cung cấp đủ nước để cây phát triển đầy đủ. Đặc biệt vào mùa nắng, nếu thiết nước cây có thể chết hoặc chậm lớn. Ngược lại, vào mùa mưa, cây có thể bị ngập nước nếu không được thoát nước tốt. Hậu quả là cây bị úng, chết hoặc yếu ớt, không sinh quả. Khi đó người nông dân phải chú ý hệ thống thoát nước được chuẩn bị tốt nhất. Tóm lại:
Che bóng bảo vệ câyNếu đã tìm hiểu về cây măng cụt thì bạn biết rằng nó là loại cây ưa bóng mát. Đặc biệt cây con được trồng trong 2 năm đầu rất cần được che chắn, bảo vệ.
Cách bón phân cây măng cụtKỹ thuật trồng cây măng cụtĐối với cây con, chưa có trái: Mỗi năm cây con cần 5 – 10kg phân chuồng hoai mục và phân vô cơ với tỉ lệ N:P:K là 15:15:15. Cụ thể như sau:
Giai đoạn cây đang cho trái ổn định: Thường cây trong giai đoạn ra trái thì có đường kính tán khoảng 6 – 8m. Ta áp dụng cách bón phân như sau:
Kỹ thuật tỉa cành, tạo tánTrong kỹ thuật tỉa canh và tạo tán, cần cắt bỏ những cành ở bên trong tán lá, những cành mọc đan chéo nhau. Như vậy cậy sẽ được thông thoáng, hấp thụ ánh sáng đầy đủ và quang hợp tốt để phát triển, chống rong rêu hại cây. Giai đoạn cuối vụ thì cần tỉa những cành sâu bệnh, già không có khả năng cho trái, cành vô hiệu. Cây nào có cành phát triển quá hoặc chạm đất thì phải kéo cành lên cao. Tuy nhiên hãy cẩn thận một chút vì cành măng cụt rất giòn. Đặc biệt đối với những cành ở ngoài mặt có nguy cơ giao nhau thì hãy tỉa bỏ đi. Đó là cách để cây ra đọt nhanh và nhiều hơn. Thực hiện tỉa cành sau đợt bón phân lần đầu tiên nhé. Bí quyết để cây măng cụt ra hoa, có trái sớmMăng cụt cần được thu hoạch trước mùa mưa để đảm bảo trái đạt chuẩn, không bị chảy nhựa. Vậy thì bạn phải làm cho cây ra lá non từ tháng 8 – 9 dương lịch. Và cây măng cụt sẽ trổ hoa vào tháng 11 – 12. Bí quyết để cây ra hoa, kết trái sớm đúng với mong muốn là tỉa cành tạo tán sớm. Nếu sau khi bón phân lần đầu mà cây không ra lá non thì phun u-rê để kích thích. Lượng phân phù hợp với tỉ lệ 100 – 200g/ 20 lít. Ngoài ra, thực hiện các nội dung sau để cây ra hoa, kết trái sớm:
Trả lời các thắc mắc khác về cây măng cụtNhững vấn đề sâu bệnh ở cây măng cụt và cách xử lý
Cây măng cụt trồng ở miền Bắc hay miền Nam tốt hơn?Theo các phân tích về điều kiện sinh trưởng, phát triển của cây măng cụt thì trồng ở các tỉnh từ Huế trở vào mới tốt. Bởi vì cây này thích hợp với khí hậu nhiệt đới ở phía Nam Việt Nam. Ở miền Bắc hay có các đợt lạnh nên cây dễ chết hoặc không lớn được. Mùa hè miền Bắc thì cũng nắng nóng và thời tiết khắc nghiệt không kém. Trồng cây măng cụt mấy năm có trái?Thông thường măng cụt phải trồng được 7 – 10 năm mới bắt đầu ra trái. Nhưng hiện nay nhiều kỹ thuật trồng trọt đặc biệt được đưa vào thực hành, cho kết quả hữu hiệu, sau 4 – 6 năm có thể thu hoạch măng cụt được rồi. Tùy vào cách bạn vận dụng thôi. Khoảng cách giữa các cây măng cụt bao nhiêu tốt nhấtTốt nhất là mỗi cây nên đứng cách nhau 10m theo kiểu hình vuông. Bởi vì khi đến giai đoạn trưởng thành và ra trái thì tán cây dài khoảng 6 – 8m. Nếu trồng gần quá sẽ đụng nhau, đan chéo cành vào nhau và không phát triển được. Nên trồng măng cụt bằng hạt hay ghép cành?Tùy theo nhu cầu của người trồng thì sẽ có phương án lựa chọn thích hợp. Nếu bạn muốn cây cho trái nhiều hơn thì trồng măng cụt bằng cách ghép cành. Nhưng nhược điểm của phương pháp này là trái không chất lượng, và cũng dễ hư, sâu bệnh. Vì thế để khắc phục điều này, bạn sẽ chọn cách gieo hạt. Tuổi thọ của cây măng cụtMặc dù lâu cho trái nhưng bù lại cây măng cụt có tuổi thọ cao, khoảng 40 – 50 năm. Và trong khoảng thời gian đó năm nào cây cũng cho trái rất nhiều, đem về thu nhập siêu cao cho người trồng. Nếu xác định trồng cây măng cụt để thu hoạch kinh doanh, bạn nên kiên trì chăm bón trong khoảng 5 năm đầu. Măng cụt trồng ở đâu nhiều nhất Việt Nam?Giá Măng cụt hiện nay bao nhiêu?Về dao động theo mùa, theo thị trường. Xem giá chi tiết và tổng thể tại: GiaNongSan.Org Qua đây chúng ta đã rõ về cách trồng, kỹ thuật chăm sóc cây măng cụt sao cho phát triển tốt và ra hoa, kết trái sớm. Bên cạnh đó, các nhà trồng hãy lưu ý những nội dung quan trọng để tối ưu chất lượng quả, mang về thu nhập tốt cho mình. |