Fauna native là gì

Loài du nhập là thuật ngữ sinh thái học dùng để chỉ về các loài sinh vật được đưa từ bên ngoài vào khu vực truyền thống bản địa bằng một hành vi của con người. Hiện nay, cách hiểu về sinh vật lạ còn rất khác nhau và chưa có định nghĩa thống nhất. Trên nhiều văn bản, báo cáo khoa học có sử dụng các thuật ngữ không phải là loài bản địa (non-native species), không đúng nguồn gốc (non-indigenous), loài du nhập, loài ngoại lai, giống nhập ngoại nhưng bản chất đó là những loài xuất hiện ngoài vùng phân bố thông thường của chúng và khái niệm này không giới hạn bởi ranh giới hành chính, trong hay ngoài quốc gia, tỉnh thành, vùng, miền, địa phương, châu lục.[1]

Fauna native là gì
Những con mèo hoang đã tiêu diệt rất nhiều các loài chim bản địa

Có thể coi các loài du nhập cư là mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với các loài sinh vật bản địa. Sinh vật ngoại lai xâm hại đã có tác động không nhỏ đến kinh tế - xã hội[3] vì tác hại gây ra bởi nơi cư trú bị tàn phá, bị chia cắt hay bị ô nhiễm còn có cơ hội phục hồi, nhưng một khi loài du nhập đã định cư tốt tại một nơi nào đấy thì việc tách chúng ra khỏi quần xã là điều không thể làm được ví dụ ốc sên và ốc bươu vàng du nhập vào Việt Nam và đang gây hại cho cây trồng. Các loài du nhập có thể phát triển đến một số lượng cực lớn và phát tán trên một diện tích rộng, xâm nhập sâu vào quần xã khiến cho việc loại bỏ chúng trở nên cực kỳ khó khăn và tốn kém.

Một nguyên nhân khác khiến các loài nhập cư phát triển mạnh là bản thân vùng sống của chúng được mở rộng trong lục địa do chúng thích nghi tốt với môi trường bị thay đổi. Tại phía Bắc châu Hoa Kỳ, việc chia cắt các cánh rừng, phát triển các vùng ngoại ô và sự tiếp cận dễ dàng với rác thải đã cho phép các loài như sói nhỏ, cáo đỏ, chim cắt, chim mòng phát triển với số lượng lớn. Các loài ăn thịt này đã phát triển và lấn át các loài bản địa có tính cạnh tranh kém hơn và không chống trả được kẻ thù. Một số loài động vật ăn thịt khi vào môi trường mới thì gặp thuận lợi, nơi nhiều động vật nhỏ chưa biết cách đối phó với kiểu săn mồi của chúng, những động vật bản địa chưa có kinh nghiệm phát hiện ra chúng và chiến thuật rình mồi của chúng.

Các loài nhập cư đôi khi là các loài có quan hệ gần gũi với các loài bản địa do đó các loài nhập cư này được lai ghép với các loài bản địa, thì các hệ gen độc nhất của loài bản địa có thể bị loại trừ khỏi các quần thể địa phương, sự khác biệt về hình thái trong các con lai có thể trở nên không rõ ràng. Ví dụ như khi các loài cá hồi bản địa phải đương đầu với các loài cá thương mại. Tại miền Tây Bắc châu Hoa Kỳ, khi khu vực sống của loài cá hồi Apache (Oncorhynchus apache) bị thu hẹp lại do nơi cư trú bị phá hủy và các loài cá cạnh tranh khác được du nhập vào. Loài này đã lai với loài cá hồi cầu vồng (O. mykiss), là loài cá mới du nhập nuôi phục vụ cho mục đích câu cá thể thao.

Tại Úc người ta rất lo lắng trước đại dịch thỏ đang tàn phá môi trường và hoa màu ở nước Úc. Do trên lục địa có rất ít loài thú ăn thịt kiềm chế sự sinh sôi của thỏ do đó thỏ là một trong những loài phá hoại chính ở Úc. Ngày nay, người Úc đã tạo ra một loại virus chuyển gene khiến thỏ cái bị vô sinh bằng việc lựa chọn được gene ZPC của thỏ để chuyển vào virus myxoma nếu virus có thể làm vô sinh 70-80% số thỏ cái hoang dã, mật độ dân số của loài này sẽ giảm xuống mức tương đương với ở châu Âu và trở thành loài gây hại không đáng kể. Ngay cả khi tỷ lệ thành công chỉ là 50%, thì đại dịch thỏ cũng sẽ chấm dứt.[4]

Chú thíchSửa đổi

  1. ^ S.O.S sinh vật ngoại lai xâm nhập Việt Nam - VnExpress. VnExpress - Tin nhanh Việt Nam. Truy cập 7 tháng 2 năm 2015.
  2. ^ Grove and Burdon, 1986; Drake, 1989; Hedgpeth, 1993
  3. ^ a b http://dangcongsan.vn/cpv/Modules/News/NewsDetail.aspx?co_id=28340739&cn_id=643649
  4. ^ http://vnexpress.net/tin-tuc/khoa-hoc/australia-diet-tho-bang-virus-2047685.html

Liên kết ngoàiSửa đổi

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Loài du nhập.
  • GB Non-native Species Secretariat GB Non-native Species - information, ID sheets, risk assessments, case studies, resources, free photos, videos and more.
  • Alien Plants in Ireland Lưu trữ 2011-01-27 tại Wayback Machine Database of Alien plants in Ireland
  • Introduced species in the British Isles
  • Alien species in Poland
  • Introduced Species in Eastern United States
  • Pathways for Invasive Species Introduction
  • Species Profile- Invasive Species, National Invasive Species Information Center, United States National Agricultural Library. Lists general information and resources for invasive species.
  • Nonindigenous Species Database Network Lưu trữ 2015-01-01 tại Wayback Machine
  • The Naked Scientists Invasive Species Articles Ecologists challenge the categories that identify some species as natives and others as invaders.

Tham khảoSửa đổi

  • 6 sinh vật ngoại lai nguy hiểm ở Việt Nam
  • Mất cân bằng sinh thái bởi sinh vật ngoại lai
  • Ngăn chặn tình trạng phát triển sinh vật ngoại lai
  • Bộ Nông nghiệp siết quản lý sinh vật ngoại lai
  • Bộ Nông nghiệp đốc thúc tiêu hủy hàng tấn rùa tai đỏ
  • Một nửa sinh vật Trái Đất có nguy cơ tuyệt chủng
  • Nỗ lực cứu sự đa dạng sinh học khỏi suy thoái
  • Việt Nam thiếu đầu mối chung về quản lý tài nguyên đa dạng sinh học
  • Châu Âu khởi động cuộc chiến chống sinh vật ngoại lai
  • Sinh vật ngoại lai xâm lấn nguy hiểm ở dãy Trường Sơn
  • Nâng cao năng lực quản lý sinh vật ngoại lai xâm hại
  • Cam go cuộc chiến chống sinh vật ngoại lai xâm hại
  • Ngăn ngừa sinh vật ngoại lai xâm hại ở Việt Nam
  • Sinh vật ngoại lai gây thiệt hại 16 tỷ USD ở châu Âu
  • Đồng Nai: Thách thức trong bảo tồn đa dạng sinh học
  • Trăn Đông Nam Á tàn sát nhiều loài thú nhỏ tại Mỹ
  • Tái xuất hơn 45.000 tấn lương thực nhiễm mọt TG