Thế nào là đất chua dụng biện pháp nào để cải tạo đất chua

Hiện nay, tình trạng đất chua tương đối phổ biến trong nông nghiệp – trồng trọt, điều này khiến cho độ pH của đất bị thay đổi. CCV Group sẽ gửi tới Quý Độc giả và bà con nông dân nguyên nhân, và cách cải tạo khi đất trồng bị chua trong bài viết sau đây. 

Đất chua là hiện tượng đất bị thay đổi tính chất hoá học trong quá trình canh tác, gieo trồng. Trong quá trình canh tác, cây hút các chất dinh dưỡng từ đất như N, P, K và canxi, magie…. lâu dần đất không được cải tạo sẽ mất các chất kiềm và trở nên chua, dư thừa axit. 

Ngoài ra, đất bị chua còn do kết cấu đất nhẹ, hoặc đất pha cát, dễ bị rửa trôi. Mặt khác, trong quá trình gieo trồng, việc sử dụng quá mức các loại phân bón hoá học, thuốc trừ sâu trong thời gian dài cũng khiến đất bị chua. 

Thế nào là đất chua dụng biện pháp nào để cải tạo đất chua
Đất chua là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục, cải tạo độ chua của đất

Đất này thường có độ pH dưới 6,5. Đất có tính axit cao, nồng độ các chất Mn, Al và ion Sắt tăng mạnh. Canxi, magie, P, K bị mất, rửa trôi hoặc khó hoà tan. 

Như đã nói bên trên, có 4 nguyên nhân dẫn tới đất bị chua: 

  • Do đặc tính của đất là đất thịt nhẹ, dễ bị rửa trôi các chất như canxi, magie, kali… từ đó gây ra độ chua của đất. 
  • Quá trình gieo trồng không cải tạo lại đất, trong thời gian dài cây trồng hút hết các chất dinh dưỡng của đất như N, P, K, các chất như canxi, magie khiến đất thiếu tính kiềm, trở nên chua. 
  • Do lạm dụng các loại phân bón hoá học gốc axit như Kali Clorua, Kali Sunfat,.. trong thời gian dài, cùng với đó là việc sử dụng bừa bãi các loại thuốc trừ sâu, thuốc kích thích sinh trưởng cũng là nguyên nhân dẫn đến việc đất bị chua hoá. 
  • Do quá trình phân giải các chất tự nhiên sinh ra axit, làm hoà tan các chất kiềm.
Thế nào là đất chua dụng biện pháp nào để cải tạo đất chua
Lạm dụng phân bón hóa học khiến cho đất bị chua

Làm ảnh hưởng tới khả năng phát triển và sinh trưởng của cây trồng, cây bị thiếu hụt các chất kiềm như canxi, magie …. dẫn tới tình trạng cây thiếu hụt chất dinh dưỡng. Đối với các loại cây không ưa axit, sẽ xảy ra hiện tượng cây bị héo úa, và chết. 

Hầu hết các loại vi sinh vật không thể sống tốt trong môi trường axit, không thể hoạt động để phân huỷ chất hữu cơ. Các hợp chất khó tan thường được vi sinh vật phân giải sẽ tích tụ lại trong đất gây hại cho cây trồng và môi trường. 

Thế nào là đất chua dụng biện pháp nào để cải tạo đất chua
Tác hại của đất chua

Tuy có hại, nhưng vẫn có các loại cây phù hợp trồng với loại đất này như: 

  • Cây Phong Nhật Bản
  • Hoa đỗ quyên
  • Cây Camellia
  • Daphne
  • Erica
  • Cẩm tú cầu
  • Mộc Lan
  • Cây ăn thịt

Tuy nhiên các loại cây này thường không có hiệu quả kinh tế cho bà con nông dân, cũng như khí hậu không thích hợp để gieo trồng. Chính vì vậy, cần cải tạo đất để gieo trồng hoa màu hiệu quả. 

  • Đất chua là đất thiếu chất kiềm như Canxi, magie, chính vì vậy phương pháp rẻ và nhanh nhất để cải tạo đất chính là bón vôi.

Biện pháp này giúp cải thiện độ chua nhanh chóng cho đất, cân bằng pH. Tuỳ vào tình trạng của đất mà bà con nông dân sẽ lựa chọn lượng vôi phù hợp để bón đất. 

  • Sử dụng các loại phân hữu cơ hoai mục để cải tạo đất và cung cấp dinh dưỡng cho đất. 
  • Quản lý nguồn thuỷ lợi phù hợp để tránh tình trạng rửa trôi đất diễn ra. 
Thế nào là đất chua dụng biện pháp nào để cải tạo đất chua
Bón vôi giúp cân bằng độ ph cho đất

Nhìn chung không khó để cải thiện được tình trạng đất chua trong gieo trồng. Hi vọng những thông tin mà CCV Group cung cấp trong bài viết này sẽ giúp bà con nông dân, Quý Độc giả phần nào trong việc cải thiện đất chua hiệu quả. 

 Nguyên nhân làm cho đất chua

- Căn cứ vào trị số pH để chia đất thành các dạng: Đất chua (pH <6,5), đất trung tính (pH = 6,6 - 7,5) và đất kiềm (pH > 7,5), đây là cơ sở để xây dựng kế hoạch cải tạo và sử dụng đất hiệu quả hơn.

- Đất bị chua do rửa trôi bởi nước mưa, nước tưới dư thừa. Nước mang đi chất dinh dưỡng hòa tan, trong đó có chứa nhiều chất kiềm như: canxi (Ca), Magiê (Mg), Kali (K)… xuống tầng đất sâu, sông suối, ao hồ và làm cho đất mất chất kiềm, trở nên chua.

Cây trồng hút dinh dưỡng (N,P,K), ngoài ra còn hút khá nhiều (Ca, Mg…chất chưa trong Dolomite) do trồng nhiều vụ/năm, giống năng suất cao, vì thế lượng Ca và Mg trong đất mất đi càng nhiều.

Sự phân giải chất hữu cơ thải ra nhiều loại axit Cacbonic (H2CO3), axit Sunfuric (H2SO4), axit Nitric (HNO3) axit Axetic (CH3COOH)…các axit này hòa tan Ca, Mg và rửa trôi, làm cho đất chua. Mặt khác, bón phân khoáng mang gốc axit như: Phân Sunfat amôn (SA), Clorua kali (KCl), Sunfat kali (K2SO4), Suppe lân…cũng làm đất bị chua.

    Khi đất chua, các khoáng sét trong đất bị phá vỡ, giải phóng ra các ion Al3+ tự do gây bất lợi cho cây trồng. Nếu đất chua nhiều, ion Al3+ di động cao có thể gây độc cho hệ rễ cây, làm cho rễ bị bó và chùn lại không phát triển. Muốn sản xuất được trên nền đất này cần phải cải thiện độ chua đất trước khi gieo trồng.
Bón vôi, Dolomite là biện pháp hữu hiệu và đơn giản nhằm cải tạo độ chua của đất. Căn cứ vào độ chua của đất để quyết định lượng vôi cần bón. Khi bón vôi, dùng vôi xám tốt hơn vôi trắng vì có cả Ca và Mg.

   Trong quá trình canh tác tăng cường bón phân hữu cơ, phân hữu cơ vi sinh cho cây trồng. Khi sử dụng phân hoá học, nên chọn loại phân trung tính hoặc kiềm như DAP, KNO3, Ca(NO3)2, lân nung chảy, Apatit, urê, Phosphorit, NH4NO3… Quản lý nước thích hợp, hạn chế dòng chảy, trồng cây che phủ đất kết hợp làm phân xanh. Hạn chế tối đa dùng thuốc trừ cỏ làm trắng đất, làm giảm hệ sinh vật đất, giảm lượng hữu cơ trong đất.

 Ảnh hưởng độ chua của đất đối với cây tiêu

    Đặc điểm của cây tiêu ưa đất gần trung tính và có phản ứng rất tích cực với việc bón vôi. Nếu trồng trong điều kiện đất có pH thấp, cây tiêu rất dễ bị nhiễm bệnh, năng suất và chất lượng đều giảm sút. Để đảm bảo vườn tiêu sinh trưởng, phát triển tốt người trồng tiêu thường xuyên kiểm tra độ pH đất; tùy theo độ pH của đất để quyết định lượng vôi cần bón theo bảng hướng dẫn (Công thức tính lượng vôi cần bón: Q (tấn CaO/ha) = 0,84H; pH = -lg[H]);

                Bảng hướng dẫn lượng vôi cần bón cải tạo độ chua của đất

     Đất trồng tiêu của bà con hiện đang bị khai thác quá mức. Các chỉ tiêu về lý, hóa tính đất đều bất lợi cho cây tiêu, trong đó pH ở mức rất chua do ion Ca+ và Mg+ rất nghèo, đây là yếu tố liên quan trực tiếp đến sinh trưởng, phát triển cây tiêu, người trồng tiêu phải hết sức chú ý.

TIN TỨC | 10/tháng 8/2016