Trong nhiều năm, hai dòng máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 này là xương sống của Lực lượng không quân Nga. Dòng tiêm kích tiền tuyến hạng nhẹ MiG-29 được sử dụng để giành ưu thế trực tiếp trên bầu trời những khu vực tác chiến, còn tiêm kích siêu thanh hạng nặng Su-27có khả năng đánh chặn máy bay đối phương từ khoảng cách xa. Hai loại máy bay này có nhiệm vụ hỗ trợ cho nhau trong các cuộc giao tranh, thường chỉ được so tài trong các cuộc huấn luyện chiến đấu. Tuy nhiên năm 1999, trong cuộc xung đột vũ trang giữa Ethiopia và Eritrea, Su-27 và MiG-29 đã phải đấu nhau trong một trận chiến sinh tử. Trong cuộc chạm trán trực tiếp với tiêm kích Su-27 có kích thước lớn hơn và được vũ trang tốt hơn, chiếc MiG-29 được cho là có rất ít cơ hội chiến thắng. Tuy nhiên, còn một số yếu tố khác có thể quyết định kết quả trận chiến, trong đó có kỹ năng của phi công điều khiển máy bay. Đối tác lâu năm Phương tiện quân sự của Nga xuất hiện tại khu vực Đông Phi vào cuối thập niên 1990 là không phải ngẫu nhiên. Trong nhiều thập kỷ trước đó, Liên Xô đã từng cung cấp vũ khí cho Ethiopia, cử các chuyên gia và cố vấn quân sự đến để huấn luyện cho lực lượng vũ trang nước này. Sau khi Liên Xô sụp đổ, mối quan hệ giữa hai bên không bị chấm dứt hoàn toàn. Hơn nữa, sau khi tách ra khỏi Ethiopia vào năm 1993, Eritrea cũng bắt đầu có phần hướng về Nga trong vấn đề vũ khí. Khi cuộc xung đột vũ trang tranh giành lãnh thổ biên giới bắt đầu nổ ra giữa hai quốc gia châu Phi này vào cuối năm 1998, cả hai nước đều quay sang Nga với ý định mua sắm trang thiết bị quân sự cho mình, đặc biệt là máy bay chiến đấu. Mặc dù khả năng tài chính của Ethiopia và Eritrea là khác nhau. Mùa hè năm 1998, Eritrea mua của Moscow 8 chiếc tiêm kích MiG-29A và 2 chiếc MiG-29UB. Trong khi đó, với nền kinh tế phát triển hơn, Ethiopia có khả năng chi trả cho những chiếc tiêm kích Su-27 đắt đỏ và uy lực hơn. Vì vậy, vào tháng 12-1998, nước này đã ký hợp đồng mua 6 chiếc Su-27SK và 2 chiếc Su-27UB. Theo thỏa thuận giữa Ethiopia và Nga, các phi công của Lực lượng không quân Ethiopia được đào tạo lý thuyết và thực hành tại căn cứ không quân Debre Zeit, dưới sự hướng dẫn của những chuyên gia Nga. Một số thành viên đội bay và nhân viên kỹ thuật đã được cử sang thực tập tại Trường hàng không quân sự cấp cao Krasnodar của Nga.
Trong khi đó, Eritrea lại nhờ đến các chuyên gia quân sự của Ukraine. Vì vậy, các phi công huấn luyện và kỹ thuật viên Ukraine đã đến hỗ trợ cho một phi đội nhỏ của Lực lượng không quân Eritrea. Những trận không chiến Cuộc chạm trán đầu tiên giữa tiêm kích Su-27 và MiG-29 diễn ra vào ngày 21-2-1999. Hai máy bay của Eritrea cố gắng phục kích máy bay chiến đấu của Ethiopia. Tuy nhiên, chiếc Su-27 không những không bị mắc bẫy, mà còn loại khỏi vòng chiến đấu một chiếc tiêm kích của đối phương. Tuy nhiên, phía Eritrea vẫn không thừa nhận mình bị tổn thất một chiếc máy bay. Ngày 25-2-1999, trên bầu trời thành phố Badme của Eritrea, hai chiếc Su-27 đã đụng độ với bốn chiếc MiG. Sau đó xảy ra các cuộc tấn công lẫn nhau bằng tên lửa ở khoảng cách trung bình, nhưng cuối cùng không có kết quả gì. Trong một trận chiến cơ động ở cự ly gần, những chiếc Su-27 một lần nữa chiếm ưu thế, khiến Eritrea mất một máy bay và buộc phải rút lui. Ngày 16-5-1999, hai chiếc MiG-29 đang tuần tra trên bầu trời thành phố Barentu của Eritrea thì bất ngờ bị vài chiếc Su-27 tấn công. Trận chiến diễn ra ngắn ngủi với kết quả là một chiếc MiG bị bắn rơi, chiếc thứ hai bị hư hỏng nặng, nhưng vẫn trở về được sân bay ở thủ đô Asmara của Eritrea. Tuy nhiên, chiếc máy bay này không còn khả năng hoạt động được nữa.
Chiến thắng cả trên mặt đất Cuộc chạm trán đầu tiên với những “người anh em” trong trận không chiến thực sự, những chiếc Su-27 đã giành chiến thắng thuyết phục. Su-27 đã giành được ưu thế trên không và bắt đầu tích cực tấn công các mục tiêu mặt đất. Khi đã chiến thắng trên không, những chiếc Su-27 quay sang hỗ trợ lực lượng bộ binh của Ethiopia và giành chiến thắng cả trên mặt đất. Đến mùa hè năm 2000, các vùng lãnh thổ tranh chấp đã bị quân đội Ethiopia chiếm giữ và hai bên cùng ngồi vào bàn đàm phán. Tuy nhiên, mãi 18 năm sau cuộc xung đột giữa hai quốc gia châu Phi này mới được giải quyết dứt điểm. Phía Eritrea đánh giá cao khả năng chiến đấu của dòng tiêm kích Su-27SK. Vì vậy, không lâu sau khi chấm dứt xung đột, bất chấp tình hình kinh tế khó khăn, nước này đã tìm được nguồn tiền để mua của Nga một số máy bay chiến đấu loại này cho Lực lượng không quân của mình. QUỐC KHÁNH (theo RBTH)
 Máy bay chiến đấu Su-30 của Việt Nam và Malaysia - Ảnh: MILITARY WATCH Mặc dù căng thẳng ở Đông Nam Á vẫn ở mức thấp và thường được hòa giải thông qua Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), nhiều quốc gia vẫn đầu tư mạnh mẽ vào trang thiết bị quân sự của Nga và Mỹ. Theo trang tin Military Watch của Mỹ, Việt Nam và Singapore là 2 quốc gia trong khu vực có lực lượng không quân lớn với các máy bay chiến đấu hiện đại và độ bền cao. Những chiến đấu cơ này có thể giúp bảo vệ chủ quyền trên biển và hoạt động trên một khoảng cách xa từ các căn cứ trên bộ. Su-30MKM và Su-30SM của Malaysia và Myanmar Máy bay Su-30MKM của Malaysia - Ảnh: MILITARY WATCH Không quân Malaysia trở thành lực lượng đầu tiên trong khu vực triển khai các máy bay chiến đấu "thế hệ 4+", khi tiếp nhận các chiến đấu cơ hạng nặng Su-30MKM đầu tiên vào năm 2006. Các chiến đấu cơ này thay thế các máy bay phản lực F-5E Tiger II đã cũ do Mỹ cung cấp. Trong thập niên 2000, Su-30MKM là một trong những chiến đấu cơ có năng lực nhất thế giới và Malaysia có 18 chiếc. Đây là loại máy bay mang hiệu suất chiến đấu cao hơn đáng kể so với tất cả các khí tài khác của nước này cộng lại. F-15SG của Singapore Máy bay F-15SG của Singapore - Ảnh: MILITARY WATCH Hợp đồng mua 40 máy bay chiến đấu F-15SG do Mỹ sản xuất đã đưa Không quân Singapore trở thành khách hàng lớn thứ 5 trên thế giới của F-15SG sau Israel, Nhật Bản, Saudi Arabia và Hàn Quốc. F-15 được coi là chiến đấu cơ có năng lực nhất. Các chiến đấu cơ này có độ bền cao và mang theo bộ cảm biến lớn. Su-30MK2/MK của Việt Nam và Indonesia Máy bay Su-30MK2 của Việt Nam - Ảnh: MILITARY WATCH Không giống như Su-30MKM/SM được sản xuất tại Nhà máy Irkutsk (Nga), Su-30MK2 được phát triển như một phần của dòng máy bay chiến đấu riêng biệt tại Nhà máy sản xuất máy bay Komsomolsk-on-Amur. Máy bay này được tối ưu hóa, chú trọng vai trò tấn công trên biển. Nó được trang bị các hệ thống điện tử đặc biệt tinh vi dành cho chỉ huy, điều khiển thông tin liên lạc, máy tính, khả năng tình báo, giám sát, thu nhận mục tiêu và trinh sát. Việt Nam mua 35 máy bay chiến đấu loại này và Indonesia mua 9 chiếc. Su-27SK của Việt Nam và Indonesia Máy bay Su-27SK của Indonesia - Ảnh: MILITARY WATCH Được coi là dòng máy bay chiến đấu có năng lực nhất trong chiến tranh lạnh, Su-27 Flanker lần đầu tiên được đưa vào biên chế vào năm 1985 và được thiết kế để vượt trội hơn F-15 Eagles của Không quân Mỹ. Chiến đấu cơ này đã được xuất khẩu rộng rãi trong những thập niên 1990 và ở Đông Nam Á. Hiện nay, Việt Nam và Indonesia cũng đang sử dụng loại máy bay này. Không quân Indonesia vào giữa thập niên 1990 là một trong những khách hàng lớn nhất thế giới của dòng máy bay Su-27 Flanker với một phi đội hơn 100 chiếc. Mặc dù đáng gờm hơn so với trước đây, Su-27 ngày càng lỗi thời. Tuy vậy, tên lửa R-27 của nó có khả năng bắn xa 130km. MiG-29SE/SM của Myanmar Máy bay MiG-29 của Myanmar - Ảnh: MILITARY WATCH Máy bay chiến đấu hạng trung MiG-29 là một trong những mặt hàng xuất khẩu phổ biến nhất của Nga trong lĩnh vực chiến đấu cơ. Máy bay chiến đấu này được thiết kế với tham vọng trở nên vượt trội hơn các máy bay chiến đấu F-16 và F-18 của Mỹ trong chiến tranh lạnh. MiG-29 hiện là trụ cột của lực lượng Không quân Myanmar với khoảng 27 chiếc trong biên chế.
|
