Ngữ văn 12: Hoàn cảnh ra đời Sóng (Xuân Quỳnh)
Show VnDoc xin giới thiệu tới bạn đọc tài liệu Hoàn cảnh ra đời Sóng (Xuân Quỳnh), nội dung chi tiết và ngắn gọn sẽ là nguồn thông tin hữu ích để giúp các bạn học sinh có kết quả cao hơn trong học tập. Mời thầy cô cùng các bạn học sinh tham khảo.
Để tham khảo thêm nhiều đề thi và tài liệu học tập hay khác, trao đổi với thầy cô và giáo viên, mời các bạn tham gia nhóm: Tài liệu học tập lớp 12. 1. Khái quát về tác giả Xuân QuỳnhXuân Quỳnh (1942 - 1988) tên khai sinh là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, sinh tại La Khê, thành phố Hà Đông, nay thuộc Hà Nội. Xuân Quỳnh từng là diễn viên múa của Đoàn Văn công nhân dân Trung ương. Tại đây, Xuân Quỳnh bắt đầu làm thơ, những bài thơ đầu tiên của Xuân Quỳnh đã bộc lộ một phần tâm hồn tươi trẻ, nồng nhiệt, phong phú và giàu khát vọng. Từ năm 1963, Xuân Quỳnh chuyển sang làm nhà báo, làm biên tập ở Nhà xuất bản Tác phẩm mới, được bầu vào Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa III. Tác phẩm chính: Tơ tằm - Chồi biếc (in chung với Cẩm Lai 1963), Hoa dọc chiến hào (1968), Gió Lào cát trắng (1974), Lời ru trên mặt đất (1978), Tự hát (1984), Sân ga chiều em đi (1984), Hoa cỏ may (1989). Xuân Quỳnh là một trong số những nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ những nhà thơ trẻ thời kì chống Mĩ. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên, tươi tắn, vừa chân thành, đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng về hạnh phúc bình dị đời thường. 2. Hoàn cảnh ra đời SóngXuân Quỳnh là một trong những nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ các nhà thơ thời kì chống Mỹ. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên tươi tắn vừa chân thành đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng về hạnh phúc bình dị đời thường.
Bài thơ “Sóng” được sáng tác năm 1967. Đó là những năm tháng dân tộc đang bước vào cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ và tay sai, là khi thanh niên trai gái ào ào ra trận, cho nên đặt bài thơ trong hoàn cảnh ấy mới thấy rõ được nỗi khát khao của người con gái trong tình yêu. Sóng được viết trong một chuyến đi thực tế đến vùng biển Diêm Điền (Thái Bình). Đứng trước bờ biển rộng mênh mông, rộng lớn với những con sóng ào ạt xô vào bờ, trong lòng bà gợi lên nhiều suy tư, trăn trở và cảm xúc, từ đó là nguồn cảm hứng để bà sáng tác bài thơ này Trước khi “Sóng” ra đời, Xuân Quỳnh đã phải nếm trải những đổ vỡ trong tình yêu. Đây là bài thơ tiêu biểu cho hồn thơ và phong cách thơ Xuân Quỳnh. Tác phẩm được in trong tập “Hoa dọc chiến hào”. Qua hình tượng sóng, trên cơ sở khám phá sự tương đồng hòa hợp giữa sóng và em, bài thơ diễn tả những cảm xúc của người con gái trong tình yêu luôn tha thiết, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người để làm cho tình yêu ấy trở nên bất diệt. Từ đó, ta thấy được tình yêu là một tình cảm cao đẹp, một hạnh phúc lớn lao của con người. 3. Nội dung và nghệ thuật bài thơ Sóng- Giá trị nội dung: Qua hình tượng sóng, trên cơ sở khám phá sự tương đồng, hòa hợp giữa sóng và em, bài thơ diễn tả tình yêu của người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người. Từ đó cho thấy tình yêu là một thứ tình cảm cao đẹp, một hạnh phúc lớn lao của con người. - Giá trị nghệ thuật Hình tượng sóng đôi giúp nhà thơ diễn tả những cảm xúc khó nói trong tình yêu. Thể thơ năm chữ với cách ngắt nhịp linh hoạt phù hợp trong việc diễn tả các cung bậc, sắc thái cảm xúc khác nhau. Ngôn ngữ gần gũi, trong sáng, dung dị, tinh tế. 4. Dàn ý phân tích bài thơ Sóng1. Mở bài Giới thiệu khái quát về nhà thơ Xuân Quỳnh và bài thơ. 2. Thân bài a. Nhận thức về tình yêu qua hình tượng sóng “Dữ dội/ dịu êm”: khi có gió lớn, biển động dữ dội làm cho những đợt sóng to đán mạnh vào bờ. Khi trời quang mây tạnh, không có gió lớn thì sóng biển thật hiền hòa, dịu êm. “Ồn ào/ lặng lẽ”: hai trạng thái đối lập nhau của hình ảnh thiên nhiên sóng biển. → Tính khí của người con gái đang yêu cũng giống như sóng, vốn mang nhiều trạng thái tâm lí đặc biệt, nó đối cực, phức tạp và phong phú. - Hình ảnh ẩn dụ, nhân hóa “Sông không hiểu nổi mình/Sóng tìm ra tận bể”: Tình yêu: không chấp nhận giới hạn chật hẹp, tầm thường → khát vọng vươn xa, thoát khỏi những gì chật chội, nhỏ hẹp, tầm thường. → Nét mới mẻ trong quan niệm tình yêu: người con gái khao khát yêu đương nhưng không còn nhẫn nhục, cam chịu nữa mà dứt khoát đi tìm tình yêu cao cả, đích thực, rộng lớn, bao dung. - Từ sự tồn tại vĩnh hằng của sóng, nhà thơ liên hệ và khẳng định tâm trạng, khát vọng tình yêu của tuổi trẻ muôn đời: Ngày xưa, ngày sau: khẳng định sự tồn tại trường tồn, bất diệt, vĩnh hằng của sóng. Bồi hồi trong ngực trẻ: khẳng định tâm trạng tình yêu rất mãnh liệt, rạo rực. Tình yêu bao giờ cũng là một khát vọng bồi hồi, từ ngàn xưa con người đã đến với tình yêu và mãi cứ đến với tình yêu . → Nhà thơ đã có sự cảm nhận khá sâu sắc những nét tương đồng giữa trạng thái phức tạp của sóng và trạng thái tâm lí đầy phức tạp của tình yêu, từ quy luật của tự nhiên tác giả khẳng định quy luật của tình yêu và quy luật của tình cảm con người. b. Những suy nghĩ, trăn trở về cội nguồn và quy luật của tình yêu Nhân vật trữ tình: hình tượng kép sóng và em. Sự lí giải, cắt nghĩa bản thể cội nguồn của sóng để hướng đến cắt nghĩa cội nguồn của tình yêu: Sử dụng các câu hơi tu từ “Từ nơi nào sóng lên?”, “Gió bắt đầu từ đâu?”: thể hiện mong muốn muốn cắt nghĩa ngọn nguồn của thiên nhiên, tìm được cội nguồn của tình yêu, lí giải được tình yêu. Câu trả lời “Em cũng không biết nữa”: Lời tự thú chân thành của người phụ nữ, đầy hồn nhiên, nữ tính. Tình yêu là bí ẩn, những trạng thái trong tình yêu luôn là những điều khó lí giải. → Cách cắt nghĩa giàu nữ tính và trực cảm, tình yêu được lí giải một cách hồn nhiên, dễ thương: tình yêu giống như sóng biển, gió trời, làm sao cắt nghĩa ngọn nguồn, làm sao hiểu hết được – tình yêu nó tự nhiên, hồn nhiên như thiên nhiên và cũng khó hiểu, nhiều bất ngờ như thiên nhiên. c. Nỗi nhớ, lòng thủy chung son sắt của người con gái khi yêu - Nỗi nhớ là tình cảm chủ đạo, luôn thường trực trong trái tim những người đang yêu bao trùm cả không gian, thời gian: “dưới lòng sâu... trên mặt nước...”, “ngày đêm không ngủ được” → Da diết, sâu đậm. So sánh: “Lòng em nhớ đến anh/Cả trong mơ còn thức” → Cách nói cường điệu nhưng hết sức hợp nhằm tô đậm nỗi nhớ mãnh liệt của tác giả Nghệ thuật nhân hóa, sự phát hiện tương đồng giữa sóng và em: sóng cũng nhớ thương như con người, trạng thái sóng tương đồng với trạng thái đang yêu của em. → Nỗi nhớ cồn cào, da diết, không thể nào nguôi, cuồn cuộn, dào dạt như từng đợt sóng biển triền miên, bồi hồi, vô hạn; sóng khao khát bờ như em khao khát anh, khẳng định tình yêu tha thiết, sâu sắc, mãnh liệt, cháy bỏng. - Lòng thủy chung, son sắt của người con gái trong tình yêu được bày tỏ bằng những câu thơ khẳng định tuyệt đối: “Dẫu...dẫu...cũng”: lặp cấu trúc câu, khẳng định thật dứt khoát. Từ trái nghĩa “xuôi/ ngược, phương Bắc/ phương Nam, đại dương/ bờ…” để khẳng định niềm tin vượt qua khó khăn. “Chẳng tới bờ/ muôn vời cách trở”: niềm tin vào tương lai, cái đích cuối cùng của tình yêu, thể hiện ấp ủ bao hi vọng vào tình yêu vượt qua mọi khó khăn thử thách. → Lòng thủy chung là sức mạnh để tình yêu vượt qua mọi khó khăn, thử thách để tới với bến bờ hạnh phúc ⇒ Lời khẳng định cho cái tôi của một con người luôn vững tin ở tình yêu d. Khát vọng về tình yêu vĩnh cửu, bất diệt Ước vọng tình yêu lớn lao luôn đi kèm với những lo âu đầy nữ tính của nhà thơ: “cuộc đời, dài – năm tháng vẫn đi qua; biển kia dẫu rộng/ mây vẫn bay về xa…” đó không phải lo về cái hữu hạn của tình yêu mà lo về cái mong manh của đời người. → Sự chiêm nghiệm của một trái tim nhạy cảm, nhà thơ sớm nhận ra và thấm thía về sự hữu hạn của kiếp người đồng thời thể hiện mơ ước về một tình yêu vĩnh cữu, bất diệt, muốn vươn lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người. Vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu: Tâm hồn mang khát vọng tình yêu mãnh liệt, bất diệt. Tình yêu trong tâm hồn gắn liền với nỗi nhớ, sự chung thủy, đợi chờ, sự đồng vọng thiết tha. → Tiếng nói trẻ trung, nồng nhiệt mà cũng rất sâu nặng, sắc son của tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu. Người phụ nữ luôn hướng đến một tình yêu bất diệt vượt qua sự hữu hạn của đời người và tồn tại mãi mãi với thời gian. 3. Kết bài Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ. 5. Mở bài phân tích bài thơ SóngMở bài phân tích bài thơ Sóng mẫu 1 Nền văn học Việt Nam đã ghi danh nhiều tác giả với những cống hiến quan trọng. Mỗi giai đoạn lịch sử khác nhau lại có những dấu mốc văn học khác nhau. Trong đó, không thể không nhắc đến tác giả Xuân Quỳnh - một nhà thơ nữ xuất sắc của nền văn học Việt Nam, với chất thơ chan chứa tình cảm yêu thương tha thiết của một người con gái, bà đã để lại cho đời một bài thơ Sóng nhẹ nhàng mà da diết. Mở bài phân tích bài thơ Sóng mẫu 2 Năm tháng trôi qua, nhiều thứ đã trở thành dĩ vãng tuy nhiên những giá trị thì vẫn trường tồn cùng thời gian và gây ấn tượng sâu sắc với thế hệ đi sau. Có thể lúc bấy giờ có rất nhiều tác phẩm văn học tiêu biểu, nhưng mãi sau này chúng ta vẫn còn ấn tượng và yêu quý nữ thi sĩ Xuân Quỳnh cùng tình cảm, tiếng lòng tha thiết của một người con gái khao khát tình yêu được thể hiện qua bài thơ Sóng nhân một chuyến đi thực tế của bà đến vùng biển Diêm Điền. Mở bài phân tích bài thơ Sóng mẫu 3 Để làm nên một tác phẩm thành công, bên cạnh việc lựa chọn chủ đề, xây dựng nhân vật và sử dụng các biện pháp nghệ thuật thì mỗi nhà văn, nhà thơ cần phải có một phong cách nghệ thuật đặc sắc, khác biệt để tác phẩm của mình mang nhiều giá trị, ý nghĩa. Nữ thi sĩ Xuân Quỳnh đã vô cùng thành công khi viết bài thơ Sóng, qua tình cảm, tiếng lòng tha thiết của một người con gái khao khát tình yêu, ta càng thêm yêu mến con người bà cũng như vẻ đẹp của biển cả, của con sóng. --------------------------- Mời các bạn tham khảo thêm các bài viết dưới đây của chúng tôi:
Trên đây VnDoc.com đã giới thiệu tới bạn đọc tài liệu: Hoàn cảnh ra đời Sóng (Xuân Quỳnh). Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Thi thpt Quốc gia môn Văn, Thi thpt Quốc gia môn Lịch sử, Thi thpt Quốc gia môn Địa lý, Thi thpt Quốc gia môn Toán, đề thi học kì 2 lớp 12, đề thi học kì 1 lớp 12 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải. |
